Diễn biến lịch sử trên chính trường Hàn Quốc

Tranh cãi về lệnh bắt

Đây là lần đầu tiên trong lịch sử một tổng thống đương nhiệm của Hàn Quốc đối mặt với lệnh tạm giữ, theo Hãng tin Yonhap. Ông Yoon Suk Yeol đã bị đình chỉ chức vụ sau khi quốc hội bỏ phiếu luận tội hôm 14.12.2024 về vụ ban bố thiết quân luật bị cho là vi hiến hôm 3.12.2024. Văn phòng Điều tra tham nhũng đối với các quan chức cấp cao (CIO) đã xin lệnh tạm giữ sau khi ông Yoon không chấp hành 3 lệnh triệu tập để thẩm vấn trước đó.

Ông Yoon bị cáo buộc chủ mưu vụ ban bố thiết quân luật, dàn dựng nổi loạn và lạm quyền. Ngoài lệnh tạm giữ, tòa án tại Seoul còn thông qua lệnh khám xét nơi ở của ông Yoon tại quận Yongsan thuộc Seoul.

Trong cuộc họp báo hôm qua, luật sư Yun Gap-geun của ông Yoon cho rằng mệnh lệnh của tòa là “trái phép và vô hiệu” bởi CIO không có quyền điều tra cáo buộc nổi loạn. Đội luật sư biện hộ ông Yoon sẽ nộp đơn yêu cầu Tòa án Hiến pháp đình chỉ hiệu lực và xem xét tính hợp hiến của các lệnh nói trên. Theo truyền thông, lệnh tạm giữ của tòa án có hiệu lực trong 7 ngày và cho phép các nhà điều tra tạm giữ ông Yoon trong vòng 48 giờ kể từ lúc bắt giữ. Sau đó, cơ quan điều tra phải tiếp tục xin lệnh bắt hoặc phải thả ông Yoon.

Việc ông Yoon có bị bắt hay không còn phụ thuộc vào Cơ quan An ninh Tổng thống (PSS), lực lượng trước đó đã lấy lý do an ninh để cản trở các nhà điều tra khám xét văn phòng và nơi ở của ông Yoon theo lệnh được tòa án phê chuẩn. Hôm qua, ngay sau khi tòa án thông qua lệnh tạm giữ, PSS thông báo sẽ xử lý lệnh bắt theo đúng quá trình pháp lý. Giám đốc CIO Oh Dong-woon nói rằng lệnh tạm giữ của tòa án không thể bị cản trở về mặt pháp lý, kể cả người kháng nghị là tổng thống. Nếu bị bắt, ông Yoon sẽ bị tạm giam tại Trung tâm Giam giữ Seoul.

Cam kết của quyền tổng thống

Liên quan cuộc điều tra vụ ban bố thiết quân luật, cơ quan công tố đã truy tố 3 quan chức cấp cao gồm cựu Bộ trưởng Quốc phòng Kim Yong-hyun và hai chỉ huy quân sự với cáo buộc nổi loạn. Hôm qua, Quốc hội Hàn Quốc khởi động cuộc điều tra đối với cáo buộc nổi loạn của ông Yoon và các cơ quan liên quan hành động đó.

Cùng ngày, quyền Tổng thống Choi Sang-mok cam kết sẽ nỗ lực ổn định đất nước trước “tình huống nghiêm trọng chưa từng thấy”. Ông Choi, người thứ hai ngồi vào chiếc ghế nóng từ khi ông Yoon bị đình chỉ chức vụ, liệt kê các thách thức nghiêm trọng nhất mà Hàn Quốc đang đối mặt gồm những thay đổi trong môi trường thương mại toàn cầu và bối cảnh ngoại giao, cũng như các bất ổn chính trị nội địa xuất phát từ vụ ban bố thiết quân luật.

Hôm qua, ông Choi bổ nhiệm 2 thẩm phán Tòa án Hiến pháp, cơ quan có 9 thành viên đang xem xét việc luận tội ông Yoon. Nếu 6/9 thẩm phán đồng ý với đề nghị luận tội, ông Yoon sẽ trở thành tổng thống thứ hai trong lịch sử bị phế truất. Ông Choi là Phó thủ tướng phụ trách kinh tế kiêm Bộ trưởng Tài chính, tiếp quản chức vụ tổng thống tạm quyền vào tuần trước, sau khi quốc hội do đảng đối lập kiểm soát bỏ phiếu luận tội quyền Tổng thống – Thủ tướng Han Duck-soo vì không bổ nhiệm các thẩm phán.