Nơi lưu giữ chân dung vùng đất mỏ

Trong số những du khách ghé thăm bảo tàng, ngoài việc tìm hiểu kiến thức, chụp ảnh lưu niệm, biết đâu có du khách đến bảo tàng để lấp đầy những khoảng trống trong con người mình, như nghệ sĩ điêu khắc người Mỹ – Robert Smithson từng nói: “Lịch sử mang tính biểu tượng, trong khi thời gian mang tính trừu tượng; cả hai điều này đều có thể được tìm thấy trong các bảo tàng, nơi mà chúng có thể lấp đầy khoảng trống của mỗi người”.

Bảo tàng Quảng Ninh được mệnh danh là “viên than đen” của vùng đất Đông Bắc, được xây dựng mới hoàn toàn năm 2013 và đến năm 2021 được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nâng cấp xếp hạng thành bảo tàng cấp 1 trong hệ thống các bảo tàng Việt Nam.

Du khách đến Bảo tàng Quảng Ninh sẽ choáng ngợp và thú vị với lối kiến trúc độc đáo lấy ý tưởng từ viên than đen vùng mỏ với tòa nhà hình hộp được bao phủ bởi 14.000m² kính bán cường lực màu đen có khả năng chống tự vỡ do biến đổi nhiệt. Lớp kính này tạo thành một tấm gương khổng lồ phản chiếu bầu trời và di sản Vịnh Hạ Long. Chính vì lối kiến trúc ấn tượng này, bảo tàng đã được nhận giải thưởng kiến trúc danh giá Ashui Awards năm 2013, giải hạng mục Công trình năm 2014 do Hội Quy hoạch phát triển Đô thị Việt Nam trao thưởng. Năm 2015, bảo tàng nhận giải thưởng Kiến trúc quốc gia 2014, hạng mục Công trình thể thao – văn hóa do Hội kiến trúc sư Việt Nam trao tặng.

Bảo tàng Quảng Ninh gồm 3 tầng chính. Tầng 1 là trưng bày giới thiệu về những điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của Quảng Ninh như khoáng sản, địa chất và sự đa dạng sinh học. Tầng 2 là sự tái hiện lại lịch sử tỉnh Quảng Ninh từ thời kỳ tiền sử đến nay, trong đó nổi bật là khu trưng bày chuyên đề Yên Tử – Nhà Trần. Tầng 3 gồm ba không gian trưng bày chính: Lịch sử ngành than; Văn hóa các dân tộc tỉnh Quảng Ninh; Bác Hồ với nhân dân các dân tộc tỉnh Quảng Ninh. Các khu trưng bày có các hiện vật được chọn lọc công phu, sắp xếp khoa học, đồng thời gây được ấn tượng thị giác mạnh cho du khách. Bên cạnh đó, bảo tàng còn có một khối nhà bên cạnh cũng gồm 3 tầng, tổ chức các hội nghị, hội thảo cũng như trưng bày những cổ vật quý.