Khi ông Troussier phân vân
Ở thời điểm mới tiếp quản đội tuyển Việt Nam từ người tiền nhiệm Park Hang-seo (đầu tháng 3), HLV Philippe Troussier đã triệu tập cả 23 cầu thủ mà ông Park sử dụng ở AFF Cup 2022, với lý do: những cầu thủ mà HLV trước đây dùng, cũng là những cầu thủ tốt nhất mà bóng đá Việt Nam hiện có.
Tuy nhiên sau 6 tháng huấn luyện, triết lý của “Phù thủy trắng” đã được thể hiện rõ ràng. Ông không tìm cầu thủ tốt nhất (thực tế chất lượng đến đâu còn phụ thuộc vào nhiều khía cạnh), mà muốn có cầu thủ phù hợp, nỗ lực và có phong độ cao nhất ở thời điểm triệu tập.
Trong 2 đợt tập trung gần nhất (tháng 6 và tháng 9), HLV Troussier đã triệu tập nhiều trụ cột trước đây, nhưng song song với đó, nhà cầm quân người Pháp trao cơ hội cho một số gương mặt mới ở V-League, có thể kể tới Quang Nam, Thành Long, Ti Phông hay Tiến Anh.
Sự xuất hiện của nhiều nhân tố U.23 trên đội tuyển quốc gia, dù phần lớn chưa chứng tỏ được nhiều về chuyên môn, cũng cho thấy “Phù thủy trắng” mạnh dạn mở cửa đón dòng máu trẻ để đảm bảo tính kế thừa. Nếu như thời HLV Park, cầu thủ trẻ phải chơi rất xuất sắc ở CLB hoặc giải trẻ mới có thể lên tuyển, thì ông Troussier đã trao cơ hội cái tên còn mới mẻ như Tuấn Tài, Văn Toản, Văn Tùng…
Dù vậy, số lượng rất lớn cầu thủ, đan xen giữa nhóm cũ và mới ở đội tuyển Việt Nam khiến vấn đề định hình khung nhân sự cũng như lối chơi không hề đơn giản. 3 trận gặp các đội Hồng Kông, Syria và Palestine, HLV Troussier đã sử dụng 3 đội hình khác nhau, dù cơ bản bộ khung vẫn là 3 trung vệ mà đội tuyển Việt Nam đã quen thuộc trước đó.
Việc liên tục thử nghiệm trong trận đấu cũng như ở các đợt tập trung giúp ban huấn luyện tạo động lực cạnh tranh cho cầu thủ, phát triển nhiều ý tưởng chơi bóng khác nhau, cũng như đánh giá toàn diện năng lực của từng cái tên.
Tuy nhiên, điều không đơn giản với HLV Troussier là sau 3 trận đấu, chưa nhiều cầu thủ thực sự nổi trội, cho thấy màn trình diễn thuyết phục khi đặt trong tổng thể lối chơi kiểm soát bóng. Đơn cử như ở trận gặp Palestine, dù Công Phượng, Văn Toàn in dấu giày vào bàn thắng, nhưng HLV Troussier vẫn đánh giá cả hai chưa đáp ứng yêu cầu.
Việc thay đổi vai trò của Quang Hải, Hùng Dũng, Hoàng Đức, Tuấn Anh, sử dụng nhiều cầu thủ khác nhau ở cùng vị trí… cũng cho thấy dường như với “Phù thủy trắng”, đội hình tối ưu vẫn là ý tưởng đang chờ thành hình.
Chạy đua với thời gian
Đội tuyển Việt Nam chỉ còn 1 tháng chuẩn bị cho vòng loại World Cup 2026. Ở vòng loại thứ hai, thầy trò ông Troussier nằm cùng bảng Iraq, Philippines, cùng đội thắng trong cuộc đấu giữa Indonesia và Brunei ở vòng 1.
Các trận đấu ở vòng loại hai diễn ra từ tháng 11.2023 đến tháng 6.2024, mỗi đợt tập trung FIFA Days sẽ đấu 2 trận. Khác với AFF Cup hay Asian Cup, vòng loại World Cup là chiến dịch kéo dài và dàn trải, mà các đội tuyển có thể điều chỉnh lực lượng linh hoạt cho phù hợp với từng trận, thay vì phải đấu cả giải với một lực lượng cố định.
Song, việc sớm định hình bộ khung và lối chơi là cần thiết để đội tuyển Việt Nam sớm đi vào quỹ đạo. Trên lý thuyết, việc nằm ở bảng đấu có 4 đội sẽ “dễ thở” hơn 5 đội như ở vòng loại World Cup 2022, do tỷ lệ cạnh tranh thấp hơn. Nhưng, ít đội bóng đồng nghĩa cơ hội sửa sai ít hơn.
Tại vòng loại World Cup trước, đội tuyển Việt Nam có 8 trận để tính toán vừa đá, vừa điều chỉnh. Còn ở vòng loại tới đây, thầy trò ông Troussier chỉ có 6 trận, trước mắt là 2 trận gặp Philippines (sân khách) và Iraq (sân nhà) vào tháng 11.
Tức là nếu chơi không tốt vào tháng 11 tới (tương đương một phần ba số trận của vòng loại hai), đội tuyển Việt Nam có nguy cơ “sa lầy”. Quang Hải cùng đồng đội cần tăng tốc, đảm bảo tốc độ tích lũy điểm số ngay từ chặng mở màn. Mọi cú vấp ở giai đoạn này đều để lại hậu quả.
Ngoài ra, ngay sau 2 trận vòng loại World Cup 2026 vào tháng 11, đội tuyển Việt Nam sẽ dự Asian Cup 2023 vào tháng 1.2024, nơi Nhật Bản, Iraq và Indonesia đang chờ sẵn. Bảng đấu rất khó tại Asian Cup với những đội tuyển hàng đầu đòi hỏi ông Troussier phải sớm định hình nhân sự để có kết quả tốt nhất.
Việc vòng loại World Cup 2026 và Asian Cup 2023 diễn ra xen kẽ, liền kề đòi hỏi các đội tuyển phải có sự chuẩn bị tốt về cả lực lượng, chiến thuật, đấu pháp lẫn chiến lược. Thất bại ở sân chơi này có thể tạo thành hiệu ứng domino, ảnh hưởng đến tâm lý ở sân chơi khác.
Do đó, tháng 10 với 3 trận giao hữu là khoảng thời gian vàng để ông Troussier định hình xong đội tuyển. Dù khó, nhưng đó là nhiệm vụ phải hoàn thành trước chặng đường đầy khó khăn sắp tới.