Đã bố trí hơn 320ha đất sản xuất
Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tỉnh Lâm Đồng vừa có báo cáo về công tác quản lý, sử dụng đất đai liên quan đến đồng bào dân tộc thiểu số.
Sở TN&MT tỉnh Lâm Đồng cho biết, sau khi Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực thi hành, UBND tỉnh Lâm Đồng đã ban hành chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho đồng bào dân tộc thiểu số nghèo và hộ nghèo ở xã, thôn đặc biệt khó khăn trên địa bàn tỉnh.
Trên cơ sở tổng hợp nhu cầu sử dụng đất ở và đất sản xuất nông nghiệp, UBND tỉnh Lâm Đồng đã ban hành quyết định bố trí 820,51ha. Trong đó, 13,16ha đất ở được bố trí cho 658 hộ và 807,35ha đất sản xuất được bố trí cho 2.076 hộ.
Từ năm 2014 đến nay, UBND tỉnh Lâm Đồng đã ban hành 9 quyết định thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất để giao cho UBND các huyện bố trí đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số với tổng diện tích 321,23ha.
Theo Sở TN&MT tỉnh Lâm Đồng, bên cạnh kết quả đạt được, công tác bố trí đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc.
Cụ thể, một trong những giải pháp khôi phục rừng bền vững vùng Tây Nguyên nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 206 – 2020 được Thủ tướng Chính phủ thống nhất là hạn chế việc chuyển mục đích sử dụng đất từ đất lâm nghiệp (đất rừng tự nhiên), sang mục đích khác.
Hiện nay, một số địa phương dù đã được UBND tỉnh phê duyệt quyết định giao đất theo đề án nhưng vẫn vướng mắc thủ tục phê duyệt đánh giá tác động môi trường, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất rừng, khai thác tận thu lâm sản. Do đó, các địa phương chưa thể giao đất cho các hộ dân.
Về thủ tục hành chính, theo Sở TN&MT tỉnh Lâm Đồng, việc chuyển mục đích sử dụng từ đất lâm nghiệp sang nông nghiệp phải lập khá nhiều thủ tục theo quy định, như: Phương án, bố trí sử dụng đất, hồ sơ thiết kế tận thu lâm sản, chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác, báo cáo đánh giá tác động môi trường… Những thủ tục này cần nhiều thời gian để kiểm tra, thẩm định nên thường kéo dài.
Ngoài ra, đa số các quỹ đất quy hoạch bố trí lấy từ đất lâm nghiệp quy hoạch cho lâm nghiệp. Tuy nhiên, qua rà soát của một số địa phương, hiện quỹ đất này còn rất ít hoặc không còn quỹ đất để bố trí, như các huyện Đức Trọng, Di Linh, Đam Rông.
Đối với một số diện tích đất đã được UBND tỉnh Lâm Đồng giao đất trước đây chủ yếu bố trí những khu vực đất trống, hạn chế chặt hạ cây rừng. Những khu đất này thường có địa hình đồi núi, độ dốc cao, tầng đất canh tác mỏng, dễ bị xói mòn, thiếu nước, tỷ lệ sử dụng không cao.
Mặt khác, một số hộ dân đã được bố trí quỹ đất nhưng thiếu trình độ khoa học, kỹ thuật canh tác nên hiệu quả sử dụng đất còn thấp.
Đề xuất miễn các loại phí, thuế về đất đai
Để khắc phục những vướng mắc như nói trên, theo ông Huỳnh Ngọc Hải, Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Lâm Đồng, cần có chính sách đặc thù hỗ trợ phát triển kinh tế – xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi.
Trong đó, cần có các chính sách như: Chuyển đổi từ hình thức khai hoang sản xuất sang hướng khác như hỗ trợ kinh phí để mua đất sản xuất; chuyển đổi nghề nghiệp; hỗ trợ mua nông cụ sản xuất, giống cây trồng, vật nuôi; hỗ trợ vay vốn tín dụng ưu đãi.
Bên cạnh đó, chính quyền các địa phương cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn và chuyển giao các phương pháp khoa học kỹ thuật mới thông qua chương trình tập huấn, khuyến nông, khuyến lâm để giúp đồng bào dân tộc thiểu số thâm canh, tăng năng suất cây trồng.
Về đối tượng bố trí, hỗ trợ đất, lãnh đạo Sở TN&MT cho rằng Luật Đất đai sửa đổi cần quy định rõ tiêu chí xác định đối tượng hộ đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh là đối tượng nào?
Ví dụ đối với tỉnh Lâm Đồng thì người đồng bào dân tộc thiểu số là người dân tộc thiểu số địa phương, không áp dụng đối với đồng bào dân tộc thiểu từ vùng, miền khác di cư đến.
Đối với đất ở và đất sản xuất, Sở TN&MT cho rằng Luật Đất đai sửa đổi cần quy định cụ thể như thế nào là thiếu đất? hạn mức giao đất ở, đất sản xuất cho người đồng bào dân tộc thiểu số là bao nhiêu? Đơn cử như tỉnh Lâm đồng hiện quy định hạn mức giao đất ở là 400m2/hộ, đất sản xuất là 5.000m2/hộ.
Theo Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Lâm Đồng, trên địa bàn tỉnh, diện tích đất giao đất cho các hộ đồng bào dân tộc thiểu số không nhiều, chủ yếu có nguồn gốc từ khai hoang hoặc do ông bà để lại.
Với những trường hợp đất không phải do Nhà nước giao đất mà do công nhận quyền sử dụng như trên, khi xảy ra ly hôn, người mất khả năng lao động, đi khỏi nơi cư trú, không còn nhu cầu sử dụng đất… thì đề xuất cho người sử dụng đất được chuyển mục đích.
Về chính sách đất đai, cần có quy định miễn lệ phí trước bạ, thuế chuyển quyền, tiền nộp chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở, tiền thuê đất hàng năm… đối với người đồng bào dân tộc thiểu số thiếu đất.
Anh Phương
