Chiều 16/11, UBND Tp.HCM tổ chức họp báo cung cấp thông tin về tình hình kinh tế – xã hội trên địa bàn. Tại buổi họp báo, ông Lý Thanh Long, Chánh Văn phòng Sở Xây dựng Tp.HCM, cho biết đơn vị đã xây dựng đề án thí điểm cho tất cả hộ gia đình đang có nhà trên và ven kênh, rạch được thuê hoặc thuê mua nhà ở xã hội, tuỳ khả năng.
Theo ông Long, nếu được UBND Tp.HCM thông qua, đề án sẽ tạo điều kiện để UBND quận – huyện triển khai, đẩy nhanh tiến độ bồi thường.
Theo kế hoạch chỉnh trang đô thị giai đoạn 2021 – 2025, TP.HCM đặt mục tiêu di dời 6.500 căn nhà trên và ven kênh, rạch. Kế hoạch này tập trung vào hai nhóm dự án, gồm: 14 dự án đã trai các bước chuẩn bị đầu tư trong giai đoạn 2016 – 2020; và 3 dự án vừa giải quyết thoát nước để chống ngập vừa đi dời nhà trên và ven kênh, rạch để chỉnh trang đô thị.
Theo ông Long, tính đến hết quý II/2023, Tp.HCM mới chỉ di dời được 657/6.500 căn nhà với 1 dự án đã hoàn thành. 7 dự án dự kiến di dời trước tháng 4/2025, trọng tâm là dự án rạch Xuyên Tâm (di dời 2.134 căn nhà) và dự án Bờ Bắc kênh Đôi (1.017 căn nhà). Dự kiến đến hết năm 2025, Tp.HCM sẽ bồi thường, di dời được 4.250/6.500 căn, chiếm tỷ lệ 65% chỉ tiêu đề ra.
Đại diện Sở Xây dựng Tp.HCM cho biết có hai vướng mắc chính khiến cho tiến độ di dời nhà trên và ven kênh, rạch vẫn còn chậm.
Thứ nhất, các dự án di dời nhà trên và ven kênh, rạch kết hợp giải quyết thoát nước chống ngập được Sở Xây dựng đề xuất thuộc danh mục các dự án trọng điểm, cấp thiết phải đầu tư. Tuy nhiên, so với các dự án hạ tầng, công ích khác thì lại không được chọn là dự án cấp bách, ưu tiên hàng đầu.
Tp.HCM đang hạn chế ưu tiên vốn cho các dự án không có mặt bằng sạch hoặc các dự án có nhiều vướng mắc trong công tác bồi thường, nên đa số các dự án chưa được bố trí vốn hoặc giao nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư.
Trên cơ sở kiến nghị của Sở Xây dựng, UBND Tp.HCM đã giao Sở Kế hoạch và Đầu tư rà soát, cân đối nguồn vốn đề xuất bố trí kế hoạch vốn đầu tư công cho các dự án di dời nhà trên và ven kênh rạch.
Thứ hai là những vướng mắc về chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Đa số các dự án di dời nhà trên và ven kênh rạch đều có pháp lý nhà, đất phức tạp.
Các trường hợp thường gặp như nhà không có pháp lý về quyền sử dụng đất, nhà lấn chiếm, một phần trên đất và một phần trên kênh rạch. Điều này dẫn đến việc hiệp thương, bồi thường chậm, làm dự án kéo dài. Nhiều trường hợp tiếp tục khiếu nại, chưa đồng ý nhận tiền bồi thường và bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư thực hiện dự án theo kế hoạch.
Từ những vướng mắc trên, Sở Xây dựng Tp.HCM kiến nghị UBND Tp.HCM ưu tiên nguồn vốn để triển khai các dự án của kế hoạch chỉnh trang và phát triển đô thị giai đoạn 2021 – 2025 và các năm sau. Đồng thời, ác sở, ngành liên quan và UBND quận 6 cần xử lý, giải quyết dứt điểm 88 căn nhà chưa di dời do khiếu nại về chính sách, đơn giá bồi thường của dự án kênh Hàng Bàng giai đoạn 2.