Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) đóng vai trò cực kỳ quan trọng và có ý nghĩa to lớn trong việc đưa các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với người dân. Do đó các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh đã tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền pháp luật một cách bài bản, linh hoạt, phù hợp với tình hình và từng đối tượng tiếp cận, qua đó góp phần nâng cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật trong toàn xã hội, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh.
UBND huyện Quảng Xương chủ trì phối hợp với Tòa án Nhân dân, Hội Nông dân huyện tổ chức phiên tòa giả định PBGDPL cho cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân trên địa bàn huyện.
Là một trong những địa phương có nhiều cách làm sáng tạo trong việc huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị tham gia vào công tác PBGDPL, những năm qua, các cơ quan, đơn vị trên địa bàn huyện Quảng Xương đã liên tục đổi mới, đa dạng các hình thức, mô hình truyền tải pháp luật kịp thời, nhanh chóng đến cán bộ, đảng viên và Nhân dân, qua đó tạo sự chuyển biến về nhận thức, tư tưởng và sự đồng thuận của Nhân dân trong việc chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, góp phần làm cho hệ thống chính trị ở cơ sở hoạt động có hiệu lực, hiệu quả hơn.
Cùng người dân ngồi dưới hội trường nghe cán bộ Công an huyện Quảng Xương tuyên truyền, cảnh báo về tình hình tội phạm, tệ nạn xã hội trên địa bàn; những phương thức, thủ đoạn hoạt động của các loại tội phạm lôi kéo thanh thiếu niên vào con đường phạm tội; những nguy cơ và hậu quả pháp lý mà các đối tượng phải gánh chịu;… đồng thời xem những thước phim phản ánh về những đối tượng hình sự, ma túy cộm cán, cầm đầu các băng, ổ nhóm; những thanh, thiếu niên một thời ngang tàng, sẵn sàng dùng vũ khí nóng, hung khí nguy hiểm để gây án,… nay đã và đang phải trả giá bởi những hình phạt nghiêm khắc của pháp luật mới thấy được sự lan tỏa pháp luật đến với quần chúng Nhân dân. Trao đổi với chúng tôi, em Nguyễn Văn T., 25 tuổi – một trong những đối tượng đã từng có thời gian vào tù cho biết: “Trước đây, do ham chơi, đua đòi, bị bạn bè xấu rủ rê thực hiện nhiều hành vi vi phạm pháp luật. Qua hội nghị này, được nghe các đồng chí Công an huyện tuyên truyền, em có cái nhìn tổng thể hơn về những hệ luỵ mà các hành vi vi phạm pháp luật gây ra cho gia đình và xã hội. Em sẽ cố gắng sửa chữa lỗi lầm của bản thân, đồng thời kêu gọi các bạn trẻ và mọi người hãy luôn chấp hành nghiêm pháp luật, đừng vì một phút bốc đồng, nóng giận mà phạm tội”.
Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, không chỉ Công an huyện thường xuyên phối hợp với các cấp ủy, chính quyền, cơ quan, đơn vị tổ chức các buổi tuyên truyền, PBGDPL mà những năm qua, các cấp, các ngành, cơ quan, đơn vị trên địa bàn huyện Quảng Xương đã tăng cường đổi mới nội dung, hình thức PBGDPL tới từng đối tượng tiếp cận, như: Hội Liên hiệp phụ nữ huyện phối hợp tổ chức cuộc thi “Phụ nữ với các quy định của pháp luật trong xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu năm 2022”, phối hợp với Tòa án Nhân dân huyện, Hội Nông dân huyện, Hội Luật gia huyện tổ chức chương trình “Phiên tòa giả định”;… Huyện đoàn phối hợp với Công an huyện và các trường học duy trì hiệu quả 115 mô hình “Tuyến đường thanh niên tự quản về an ninh trật tự”, “Khu phố không có thanh thiếu niên mắc tệ nạn xã hội”; tổ chức cho đoàn viên, thanh thiếu niên đăng ký tham gia phong trào “3 không”, tích cực tham gia phát hiện và tố giác tội phạm; xây dựng 5 mô hình “Cổng trường an toàn giao thông” tại các trường trung học phổ thông – dạy nghề trên địa bàn huyện; duy trì hoạt động 30 đội thanh niên tình nguyện tuyên truyền về Luật Giao thông đường bộ; duy trì có hiệu quả 70 câu lạc bộ (CLB), mô hình hoạt động với hình thức là tư vấn, hỗ trợ, tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật với các tên gọi như: CLB Pháp luật trẻ, CLB “Bạn giúp bạn”; CLB “Tuyên truyền và phổ biến pháp luật”; “CLB phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội”, mô hình “Tủ sách pháp luật” với hơn 2.000 đầu sách,… Qua các hình thức tuyên truyền, PBGDPL nêu trên đã truyền tải thông điệp pháp luật kịp thời, nhanh chóng đến toàn thể cán bộ, đảng viên và Nhân dân trên địa bàn huyện.
Cũng như huyện Quảng Xương, để công tác giáo dục pháp luật ngày càng đi vào chiều sâu, những năm qua, các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh đã vận dụng nhiều hình thức tuyên truyền, PBGDPL phù hợp với đặc điểm của ngành, lĩnh vực, địa phương; trong đó đẩy mạnh phối hợp liên ngành trong PBGDPL với phương châm “hướng mạnh về cơ sở, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm”.
Theo ông Phan Văn Đại, Trưởng Phòng phổ biến, giáo dục pháp luật (Sở Tư pháp): Với vai trò là cơ quan thường trực của Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh, thời gian qua, Sở Tư pháp đã tham mưu nhiều giải pháp thiết thực đổi mới công tác tuyên truyền, góp phần đưa pháp luật vào cuộc sống, nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của Nhân dân.
Nếu như trước đây, công tác PBGDPL trên địa bàn tỉnh chủ yếu tập trung vào hình thức tuyên truyền miệng trực tiếp tại các hội nghị, thông qua tủ sách pháp luật, phát tờ rơi, thì những năm gần đây, công tác này ngày càng được đổi mới mạnh mẽ với các hình thức đa dạng, như: hội nghị trực tiếp, hội nghị chuyên đề, hội nghị lồng ghép, cuộc thi tìm hiểu pháp luật, tuyên truyền trên hệ thống đài truyền thanh, tổ chức “Ngày Pháp luật”; thông qua hoạt động hòa giải, trợ giúp pháp lý, sinh hoạt CLB, xét xử lưu động, biên soạn đề cương, cấp phát các tài liệu, tờ rơi; tuyên truyền pháp luật kết hợp với trợ giúp pháp lý, tư vấn pháp luật; phổ biến pháp luật mới trên báo, đài truyền hình, truyền thanh các cấp; tuyên truyền bằng hình thức cổ động trực quan, thông qua sinh hoạt văn hóa, văn nghệ; hình thức phổ biến qua tủ sách pháp luật bước đầu thực hiện việc luân chuyển sách pháp luật giữa tủ sách pháp luật xã, phường, thị trấn và nhà văn hóa thôn, xóm, phố… Thông qua các hình thức này, các chủ trương, chính sách, pháp luật đã được chuyển tải một cách sinh động tới người dân, kịp thời giải quyết những băn khoăn, vướng mắc và cả những bức xúc của người dân.
Bên cạnh đó, các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh đã tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và thực hiện chuyển đổi số trong công tác PBGDPL, nhiều trang thông tin điện tử của các cơ quan, đơn vị có các chuyên mục tuyên truyền pháp luật, như: “Phổ biến, giáo dục pháp luật”, “Hỏi – đáp pháp luật”, “Tư vấn hỏi đáp chính sách pháp luật”, “Chính sách thuế”, “Bảo hiểm xã hội”… Trang thông tin PBGDPL tỉnh (địa chỉ http://pbgdpl.thanhhoa.gov.vn) thường xuyên cập nhật kịp thời các tài liệu PBGDPL, tình huống pháp luật, hỏi đáp pháp luật, các tin, bài phản ánh các hoạt động PBGDPL; các cơ quan, đoàn thể, tổ chức chính trị, xã hội cũng đã lập các trang fanpage trên mạng xã hội (zalo, facebook, youtube…) để đa dạng hóa các hình thức PBDGPL đem lại hiệu quả thiết thực trong việc nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền PBGDPL đến với người dân; giúp cán bộ, công chức và Nhân dân dễ dàng tiếp cận với thông tin về pháp luật, văn bản quy phạm pháp luật, phục vụ đắc lực cho công tác thực thi pháp luật và chấp hành pháp luật, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác PBGDPL.
Theo thống kê của Sở Tư pháp, năm 2022, các sở, ban, ngành cấp tỉnh đã tổ chức 546 hội nghị PBGDPL cho gần 20.000 lượt người; cấp huyện tổ chức 561 hội nghị PBGDPL cho 48.760 lượt người; cấp xã tổ chức 2.733 hội nghị PBGDPL cho 212.939 lượt người tham dự; Sở Tư pháp đã cấp phát 61.000 tờ gấp pháp luật, 1.870 cuốn tài liệu cẩm nang pháp luật, sổ tay pháp luật, phát hành 2.400 cuốn bản tin tư pháp; các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh đã tổ chức 59 cuộc thi tìm hiểu pháp luật với 16.145 lượt người dự thi, cấp phát trên 96.200 bản tài liệu PBGDPL. Trên địa bàn tỉnh hiện có 130 báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh; 592 báo cáo viên pháp luật cấp huyện, 6.715 tuyên truyền viên pháp luật cấp xã. Công tác tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ PBGDPL, cập nhật kiến thức pháp luật mới cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên luôn được quan tâm, trong năm 2022 đã tổ chức 12 hội nghị cho gần 4.000 người làm công tác PBGDPL. Toàn tỉnh có 4.339 tổ hòa giải với 26.669 hòa giải viên ở cơ sở. Trong năm, đã tiếp nhận 3.584 việc, thực hiện hòa giải thành công được 2.985 việc, đạt tỷ lệ 83%.
“Với việc đa dạng hóa hình thức tuyên truyền PBGDPL nêu trên, các văn bản pháp luật mới ban hành được thực hiện kịp thời đến các cấp, các ngành và Nhân dân. Do đó, đã tạo chuyển biến tích cực trong công tác PBGDPL trên địa bàn tỉnh. Nâng cao ý thức thượng tôn và chấp hành pháp luật của cán bộ, Nhân dân; góp phần ngăn chặn, hạn chế vi phạm pháp luật, giữ gìn an ninh và trật tự an toàn xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội; đồng thời góp phần xóa bỏ nhiều phong tục, tập quán lạc hậu, hạn chế tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật trên mọi lĩnh vực, giảm bớt tình trạng khiếu nại, tố cáo trên địa bàn tỉnh” – ông Phan Văn Đại nhấn mạnh.
Bài và ảnh: Ngân Hà
