Trang chủKinh tếĐầu tư - Tài chínhĐể tư nhân đầu tư sẽ đủ điện, giá thấp?

Để tư nhân đầu tư sẽ đủ điện, giá thấp?


LTS: Thiếu điện cao điểm nắng nóng vừa qua gây tổn hại hàng tỷ USD và vẫn là mối nguy hiện hữu trong vài ba năm tới. Sự tham gia ngày càng sâu rộng của khu vực tư nhân vào đầu tư nguồn điện đang đặt ra những vấn đề quan trọng về chính sách thu hút đầu tư. Trong khi đó, cơ chế điều chỉnh giá điện vẫn đang thiếu tính thị trường.

Tuyến bài “Tương lai của ngành điện” phân tích những nút thắt đang tồn tại, nhằm thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa đầu tư cho nguồn điện mới cùng những thay đổi cần thiết về chính sách giá điện.  

PV. VietNamNet trao đổi với chuyên gia năng lượng Hà Đăng Sơn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu năng lượng và tăng trưởng xanh, về cơ chế cho ngành điện Việt Nam.

Đầu tư rất lớn nhưng sử dụng không mấy hiệu quả

– Ông đánh giá thế nào về việc thiếu điện trong mùa hè vừa qua ?

Ông Hà Đăng Sơn: Vấn đề thiếu điện không phải bây giờ mới nói đến mà chúng ta đã được cảnh báo cách đây 2-3 năm. Bản thân các dự báo, phân tích và đánh giá của Đề án quy hoạch điện VIII được phê duyệt tại Quyết định 500 đều nói đến rủi ro lớn về cung ứng điện cho miền Bắc năm 2023 và 2024.

Lý do là gần như chúng ta không có nguồn cung điện mới nào ở miền Bắc. Nhiệt điện Thái Bình 2 đi vào vận hành thời gian qua được xây dựng từ 10 năm trước. Dự án này có nhiều vấn đề, nhưng dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Bộ Công Thương, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam nên đã về đích, hòa lưới thành công.

Có nghĩa là, gần như các nguồn chủ động đều không được bổ sung mới, trong khi với thủy điện, 3-4 năm nay chúng ta đều lặp đi lặp lại câu nói “các thủy điện lớn đã xây dựng hết rồi”.

Chuyên gia Hà Đăng Sơn.

Năm 2019, khi tham dự tọa đàm về năng lượng, chúng tôi đã thảo luận nhiều về cơ chế nào để thúc đẩy đầu tư cho năng lượng tái tạo tại khu vực miền Bắc. Khi đó, giá ưu đãi (FiT2) cho điện mặt trời chưa được ban hành.

Trong một dự thảo Bộ Công Thương đưa ra cũng nêu vấn đề cần phải phân vùng, tức có những ưu đãi khác biệt về giá giữa các vùng. Các khu vực có bức xạ tốt, nhưng lại nghẽn về truyền tải nên hạn chế sử dụng cơ chế giá FiT hoặc giảm mức giá FiT và ưu tiên cho khu vực miền Bắc là khu vực không có điều kiện tốt về bức xạ với mức giá FiT cao hơn. Nhưng sau đó, không hiểu vì lý do nào, các phân tích đánh giá và đề xuất đó không được chấp nhận. Chúng ta có một mức giá FiT2 ngang nhau giữa miền Bắc và các khu vực còn lại.

Rõ ràng, đầu tư điện mặt trời ở miền Bắc khó khăn hơn rất nhiều, nắng rất kém. Các nhà đầu tư khi nhìn thấy một mức giá FiT như vậy sẽ tiếp tục dồn vào khu vực Bình Thuận, Ninh Thuận hay Tây Nguyên, những nơi đang có vấn đề về lưới truyền tải. Chúng ta có lượng đầu tư rất lớn nhưng lại sử dụng không mấy hiệu quả. Đây cũng là điều không phù hợp lắm trong việc ban hành chính sách về đầu tư năng lượng tái tạo.

Chúng ta nói nhiều về chuyển dịch năng lượng, thay vì dựa vào các nguồn hóa thạch sang sử dụng năng lượng tái tạo. Nhưng với điện mặt trời mái nhà, sau khi hết cơ chế giá FiT vào tháng 12/2020, các doanh nghiệp cũng xem xét đầu tư thì lại gặp nhiều vướng mắc về giấy phép xây dựng, phòng cháy chữa cháy.

Quyết định 500 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch điện VIII có nói đến tạo điều kiện tối đa và không hạn chế đối với điện mặt trời mái nhà tự dùng, nhưng đến nay vẫn chưa có cơ chế chính sách nào hỗ trợ cho việc thực hiện định hướng này.

– Vậy ông đánh giá thế nào về khả năng cung cấp điện những năm tới?

Rõ ràng, Việt Nam thực sự đang đứng trước sự lựa chọn vô cùng khó khăn. Đó là trong một vài năm tới, chúng ta sẽ đầu tư cho các nguồn điện như thế nào, đặc biệt là ở miền Bắc, cho phù hợp.

Bởi vì, đầu tư điện khí LNG hay hydrogen còn khá xa, mất nhiều thời gian, chi phí đầu tư cũng như giá bán điện vẫn là thách thức trong bối cảnh EVN đang chịu lỗ lớn. Để một hệ thống nhà máy điện khí LNG đi vào vận hành phải mất thêm 3-5 năm nữa. Có nghĩa, nguy cơ thiếu điện của chúng ta vẫn rất cao.

Cơ chế chính sách tốt, nhà đầu tư sẽ rót tiền 

– Muốn đủ điện phải có các nguồn điện lớn, ổn định. Vậy làm sao để thu hút đầu tư từ các nhà đầu tư tư nhân vào các dự án lớn như vậy, thưa ông?

Tôi muốn bắt đầu từ biểu giá điện hỗ trợ (FiT) cho điện gió, điện mặt trời. Chúng ta gần đây nói nhiều về tuyên bố JETP mà các nước phát triển cam kết 15 tỷ USD hỗ trợ cho Việt Nam đẩy nhanh quá trình giảm thiểu carbon trong ngành điện.

Chúng ta hãy nhìn lại cơ chế giá FiT vừa qua thu hút được bao nhiêu tiền? Với 20.000MW điện gió và điện mặt trời đã được đầu tư, tạm tính nhẹ nhàng là đơn giá 800 nghìn USD cho 1MW thì riêng số tiền đầu tư đã vượt con số 15 tỷ USD mà các nước phát triển hứa với chúng ta.

Điện gió, điện mặt trời đã thu hút hàng chục tỷ USD đầu tư.

Điều này có nghĩa để huy động vốn đầu tư vào nguồn điện, lưới điện, chỉ cần tạo điều kiện tốt nhất thì nhà đầu tư sẽ bỏ tiền vào. Khi các cơ chế gây khó khăn, tự nhiên trào lưu đầu tư cho năng lượng tái tạo lại tạm dừng.

Tôi nói chuyện với rất nhiều nhà đầu tư năng lượng tái tạo, họ nói hầu như không nhìn thấy cơ hội mà chỉ thấy quá nhiều rủi ro. Vì thế, dù có ca ngợi năng lượng tái tạo, dù có chính sách gì đi nữa mà không làm rõ, xóa bỏ những rào cản về mặt giấy tờ, thủ tục thì họ sẽ không bỏ tiền, dù là nhà đầu tư trong nước hay nhà đầu tư nước ngoài.

Quy hoạch điện VIII đặt ra mục tiêu đầu tư cho từng loại hình nguồn điện, nhưng nếu không có cơ chế, chính sách phù hợp, nhất là các chính sách đó không ổn định và rõ ràng, có thể dự báo được, thì nhà đầu tư khó thấy việc đầu tư sẽ đảm bảo sinh lời và không gặp rủi ro pháp lý gì.

Các nhà đầu tư gần đây thực sự lo lắng về rủi ro pháp lý. 

Vì thế, nên xây dựng các cơ chế chính sách mở nhất, thoáng nhất cho các nhà đầu tư vào lĩnh vực năng lượng. Chúng ta đã đạt nhiều thành công trong quá trình đổi mới, mở cửa nền kinh tế, thu hút đầu tư, nhưng gần đây tôi thấy có vẻ như chúng ta đang siết lại và làm khó cho các nhà đầu tư tư nhân.

Một mặt chúng ta nói phải thu hút vốn tư nhân, tăng năng lực cạnh tranh, xã hội hóa, làm sao phá bỏ thế độc quyền của EVN, nhưng mặt khác các cơ chế chính sách lại không tạo điều kiện cho các nhà đầu tư để hỗ trợ Chính phủ trong vấn đề đó.

Một nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới chỉ ra rằng tất cả đầu tư cho tăng trưởng xanh, giảm carbon trong nhiều lĩnh vực thì nguồn vốn đầu tư công chỉ đáp ứng 20%, 80% còn lại là từ khối tư nhân.

Nếu không có cơ chế đẩy mạnh đầu tư tư nhân, quy hoạch mà không có chính sách, kế hoạch, nội dung cụ thể thì chỉ là quy hoạch trên giấy và không có tính khả thi.

– Nhiều ý kiến gần đây cho rằng chỉ cần bỏ thế độc quyền của EVN, xây dựng cơ chế thị trường hơn cho ngành điện thì sẽ đủ điện, giá điện sẽ thấp. Ông nghĩ sao về điều này?

Thực sự việc cung ứng điện là rất khó khăn trong những năm tới. Cái gì mang ra dùng được chúng ta mang ra dùng hết rồi.

Tôi đọc nhiều bình luận trên các nhóm rằng cứ cải tổ giá, để thị trường quyết định, đẩy mạnh xã hội hóa, phá bỏ độc quyền điện thì sẽ đủ điện và giá thấp. Nhưng có một nguyên lý là cái gì sạch không bao giờ rẻ. Đó là điều hiển nhiên của kinh tế thị trường.

Nguyên tắc thứ hai là khi cung không đủ thì giá sẽ cao. Còn khi kiềm giữ giá đương nhiên sẽ tạo ra tín hiệu để thị trường giảm cung ứng đi.

Bài toán đặt ra là chúng ta bị hạn chế về nguồn điện rồi thì khó có thể nói tư nhân vào sẽ đủ điện và giá thấp. Vì tư nhân đầu tư cũng cần thời gian, họ cũng phải xử lý câu chuyện về thủ tục, giấy tờ.

EVN có thể có một số lợi thế về hồ sơ thủ tục vì là DNNN, nhưng họ lại gặp bất lợi như chi phí không phản ánh hết các yếu tố thị trường.

Với tư nhân, quá trình đầu tư các dự án điện tái tạo cho thấy họ sẵn sàng bỏ tiền để đền bù giải phóng mặt bằng, để dự án về đích nhanh nhất có thể. Nhưng EVN không làm được việc đó.

Đổi lại, nếu để tư nhân xây đường dây truyền tải thì tôi cam đoan tư nhân sẽ khó hơn EVN rất nhiều. Bởi đền bù giải phóng mặt bằng trong trường hợp này phức tạp hơn nhiều do không chỉ trên phạm vi 1 huyện tỉnh mà là một vài tỉnh.

– Xin cảm ơn ông!



Nguồn

Cùng chủ đề

Ninh Thuận nêu lý do dự án năng lượng chậm triển khai, không được hưởng giá FIT

Dự án Nhà máy điện gió Công Hải 1 chậm triển khai; Dự án Nhà máy mặt trời Thiên Tân 1.4, Dự án Nhà máy điện gió Hanbaram… không được hưởng giá FIT có nguyên nhân từ cơ chế chính sách giá điện. Ninh Thuận nêu lý do dự án năng lượng chậm triển khai, không được hưởng giá FITDự án Nhà máy điện gió Công Hải 1 chậm triển khai; Dự án Nhà máy mặt trời Thiên Tân 1.4,...

Thị trường điện cạnh tranh sau 20 năm bàn thảo vẫn ‘rất mờ nhạt, rất xa vời’

Đại biểu Quốc hội Trần Hữu Hậu cho rằng muốn có thị trường điện cạnh tranh thực sự, góp phần quan trọng gỡ những rối rắm hiện nay của ngành điện, phải thay đổi triệt để. Đại biểu Trần Hữu Hậu (Tây Ninh) cho...

Bộ trưởng Công Thương: Chậm một ngày sẽ chậm nhiều năm trong thu hút đầu tư

Giải trình về dự thảo Luật Điện lực sửa đổi, Bộ trưởng Công Thương cho biết, không có chính sách, không có đầu tư, tức không có điện. Vì thế, chậm một ngày luật này được thông qua, sẽ chậm nhiều năm trong thu hút đầu tư, đủ điện cho phát triển. Chiều 7/10, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật Điện lực sửa đổi, trong đó vấn đề giá điện được nhiều đại biểu quan...

Doanh nghiệp của đại gia Xuân Thiện vướng lùm xùm về thuế làm ăn ra sao?

Tổng cục Thuế đã có văn bản yêu cầu Cục Thuế Đắk Lắk xem xét hành vi doanh nghiệp trốn thuế trong chuyển nhượng vốn tại Công ty cổ phần Ea Súp 3 - một thành viên Tập đoàn Xuân Thiện. Trong văn bản...

Đại biểu Quốc hội: Không thể để ngành điện báo lỗ hằng năm do bù chênh giá điện

Không thể để ngành điện báo lỗ hằng năm do phải bù chênh lệch giá điện, mua cao phải bán cao, không thể mua cao lại bán thấp. Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) nêu ý kiến khi phát biểu thảo...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Từ chuyện giám đốc không biết chữ hé lộ đường dây tội phạm ở Hà Nội

Trong quá trình công an tổ chức vây bắt nghi phạm, phát hiện người này không thể làm giám đốc vì không biết chữ. Từ đó, một loạt nghi vấn đã được đặt ra. Trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, Thiếu tá Đồng Quang Thăng (Công an quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) đã phá nhiều vụ án phức tạp.  Vào cuối năm 2022, bằng các biện pháp nghiệp vụ, Thiếu tá Thăng và đồng đội phát hiện...

Kẻ xấu chặt phá hàng loạt cây cà phê chuẩn bị thu hoạch ở Gia Lai

Lực lượng chức năng huyện Mang Yang (Gia Lai) đang điều tra vụ việc hàng loạt cây cà phê của người dân bị kẻ xấu chặt phá xảy ra trên địa bàn huyện. Ngày 9/11, ông Hồ Ngọc Thắng, Phó Chủ tịch UBND xã Đak Djrăng (huyện Mang Yang) xác nhận, trên địa bàn vừa xảy ra vụ chặt phá 23 cây cà phê nhiều năm tuổi, sắp được thu hoạch của một hộ dân. Vụ việc đã được báo...

Nhìn lại dấu ấn của bà Kamala Harris

Cách đây 3 tháng, Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris đã bước lên khán đài, cầm micro và có bài phát biểu định hình cả quá khứ lẫn tương lai của bản thân. Một ngày trước đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã quyết định dừng tái tranh cử và ủng hộ bà Kamala Harris kế nhiệm ông với tư cách là ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ. Chỉ trong một thời gian ngắn, bà Kamala Harris đã nhanh chóng nắm...

Cần làm gì để tránh trường hợp ra đến sân bay mới biết mình nợ thuế?

Tổng cục Thuế sẽ bổ sung quy định về mức ngưỡng nợ thuế tối thiểu hợp lý để áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh. Người nộp thuế cần thường xuyên tra cứu thông tin qua nhiều kênh về nghĩa vụ thuế của mình trước khi xuất cảnh. Thông tin với báo chí ngày 8/11, Bộ Tài chính nêu 4 nguyên nhân chủ yếu dẫn tới việc người nộp thuế không biết mình nợ thuế hoặc không nhận được...

Giá vàng lao dốc, nhẫn trơn mất 6 triệu đồng: Liệu còn tụt sâu?

Giá vàng thế giới giảm rất mạnh sau khi ông Donald Trump trúng cử tổng thống thứ 47 của Mỹ. Vàng nhẫn trơn trong nước giảm 5-6 triệu đồng/lượng. Giá vàng sẽ ra sao trong thời gian tới, liệu có tiếp tục giảm sâu? Giá vàng lao dốc Thị trường vàng thế giới vừa chứng kiến một đợt giảm giá hiếm có, với mức giảm khoảng 100 USD/ounce, từ mức 2.740 USD/ounce có lúc về gần 2.640 USD/ounce, sau khi có...

Bài đọc nhiều

100 nơi làm việc tốt nhất Việt Nam 2023

Ngoài Nestlé Việt Nam và Abbott, top 5 nơi làm việc quy mô lớn được đánh giá 'tốt nhất Việt Nam' có thêm nhân tố mới Acecook, Coca-Cola, FPT. Tối 23/11 tại TP HCM, Công ty cổ phần Anphabe kết hợp với Công ty nghiên cứu thị trường Intage công bố danh sách những nơi làm việc tốt nhất Việt Nam năm 2023. Đây là năm thứ 10 đơn vị này công bố danh sách này.Dẫn đầu danh sách...

BMS: Hệ thống quản lý pin cho trung tâm dữ liệu, giải pháp tối ưu giúp quản lý năng lượng

Đối với các trung tâm dữ liệu, sự ổn định của hệ thống điện đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì hoạt động liên tục và bảo vệ dữ liệu. Các sự cố về nguồn điện hoặc lỗi hệ thống pin dự phòng (UPS) có thể gây ra những gián đoạn nghiêm trọng, dẫn đến thiệt hại về thời gian và tài chính. Đó là lý do tại sao Hệ thống Quản lý Pin (Battery Management System...

Tập đoàn nhà Donald Trump muốn đầu tư ở Hưng Yên: DN ông Đặng Thành Tâm bùng nổ?

Phát triển Đô thị Kinh Bắc (KBC) của đại gia Đặng Thành Tâm bùng nổ sau khi ông Donald Trump thắng cử tổng thống Mỹ. Dự án nhà ông Trump dự kiến đầu tư ở Hưng Yên được xem là một cú hích cho Kinh Bắc. Đầu giờ chiều 6/11, ông Donald Trump tuyên bố thắng cử. Chốt phiên 6/11, cổ phiếu KBC của Tổng công ty Phát triển đô thị Kinh Bắc tăng kịch trần thêm 1.850 đồng, lên 28.850...

Giá vàng hôm nay 8/11/2024: Thế giới bật tăng, vàng trong nước có dừng lao dốc?

Giá vàng hôm nay 8/11/2024 trên thị trường quốc tế quay đầu tăng sau báo cáo số đơn xin trợ cấp thất nghiệp của Mỹ. Vàng trong nước liệu có giảm tiếp, sau khi rớt mạnh về mức 85 triệu đồng/lượng. Tỷ giá trung tâm ngày 8/11/2024 được Ngân hàng Nhà nước công bố là 24.278 đồng/USD, giảm 5 đồng so với phiên giao dịch trước đó. Giá USD ở các ngân hàng thương mại sáng nay (8/11) được niêm...

Giá chung cư ở Thủ Đức 100 triệu/m2, dân môi giới ‘khóc ròng’

'Chủ đầu tư bán phá giá'Cuối tuần qua, sự kiện Masterise Homes ký kết đại lý phân phối phân khu cao tầng đầu tiên (2 tòa nhà có tên Spark và Glow) với khoảng 620 căn hộ tại khu đô thị The Global City khiến dân môi giới bất động sản xôn xao. Chiến dịch quảng bá, chào bán và cả… đồn đoán về giá cả, về cơ hội đầu tư dự án này cũng được hàng trăm...

Cùng chuyên mục

Khai hội Việt Nam xanh, bắt đầu hai ngày tràn ngập hoạt động thú vị

Dù đến 8h30 Ngày hội Việt Nam Xanh mới chính thức khai hội, song từ sáng sớm, rất nhiều người dân TP.HCM đã đến sớm, tìm hiểu các không gian xanh khi các gian hàng vừa mới mở cửa. Các bạn trẻ đã bắt đầu check in ở Nhà văn hhoá Thanh Niên, TP.HCM nơi diễn...

Mặc kệ tồn kho ngày càng lớn, giá vẫn tăng vù vù, thị trường vào mùa cuối năm, bảng giá 14 chung cư vừa...

Tồn kho ngày càng lớn, giá nhà đất vẫn có xu hướng tăng, giá chung cư tại TPHCM chạm mốc 80 triệu đồng/m2, Hà Nội thu hồi hơn 7.100 m2 đất… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất. Dù tồn kho tăng mạnh, giá bất động sản tại một số địa phương vẫn có xu hướng tăng, đặc biệt tại Hà Nội, Thành phố Hồ Chí...

Tọa đàm doanh nghiệp Việt Nam – Trung Quốc: Cùng nhau phát triển hùng cường, thịnh vượng

(PLVN) - Sáng 8/11, tại thành phố Trùng Khánh, nhân dịp tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Hợp tác Tiểu vùng Mekong mở rộng (GMS) lần thứ 8 và thăm, làm việc tại Trung Quốc, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã dự Tọa đàm doanh nghiệp Việt Nam - Trung Quốc. Thủ tướng đề nghị các doanh nghiệp hai nước đẩy mạnh hợp tác, đầu tư kinh doanh, phát huy vai trò kết nối hai nền kinh tế, cùng nhau...

Tin tức sáng 9-11: Bắt đầu giám sát thưởng Tết; Chủ Six Senses Ninh Vân Bay bị xử phạt về thuế

Một số tin tức đáng chú ý: Quốc hội xem xét thí điểm cho mua bán vật chứng, tài sản ở các vụ án; Không đơn hàng 18 tháng, doanh nghiệp may trầy trật bán lô đất trăm tỉ; 'Nhập nhằng' về nhân sự, một công ty quản lý quỹ bị phạt... ...

Giá vàng hôm nay, 9-11: Bất ngờ tuột dốc

(NLĐO) – Sau một phiên tăng mạnh, giá vàng hôm nay đột ngột sụt giảm về mức thấp nhất trong 5 tháng qua. ...

Mới nhất

Cả tuần, giá dầu vẫn tăng hơn 1%

Giá xăng dầu hôm nay 9/11, kết thúc phiên giao dịch cuối cùng của tuần, giá dầu giảm hơn 2% khi các nhà giao dịch bớt lo ngại về tình trạng gián đoạn nguồn cung kéo dài do bão ở vùng duyên hải Vịnh Mexico của Mỹ, trong khi các gói kích thích kinh tế mới nhất của Trung Quốc không gây nhiều ấn tượng.

Giới trẻ thích xem tuồng, tại sao không?

Tối 8-11, hàng trăm sinh viên và người dân đã có mặt tại đình làng Hòa Mỹ (quận Liên Chiểu, Đà Nẵng) để thưởng thức buổi biểu diễn nghệ thuật tuồng đặc sắc. ...

Một số loại trái cây có thể gây độc hại nếu ăn khi đang uống thuốc

Ăn trái cây rất tốt cho sức khỏe nhất là khi đau ốm vì nó cung cấp nhiều vitamin và các khoáng chất. Tuy nhiên, khi đang bị bệnh phải uống thuốc thì cần biết sự tương tác giữa một số loại trái cây với thuốc để...

Thuốc hoạt huyết dưỡng não DHG và những lưu ý khi sử dụng

Hoạt huyết dưỡng não DHG thuộc dòng dược phẩm hỗ trợ tuần hoàn máu não và cải thiện triệu chứng thiếu máu não. Để việc sử dụng dược phẩm này đạt được hiệu quả...

Nâng cao năng lực thích ứng, sử dụng thông thái thành tựu của công nghệ số

Mỗi người dân, doanh nghiệp cần nâng cao năng lực thích ứng, tự bảo vệ và là người tiếp cận, sử dụng và ứng dụng thông thái những thành tựu của công nghệ số.

Mới nhất