Chúng tôi tới một trường tiểu học tại TP.HCM trong ngày hội “Open house” – mở cửa đón phụ huynh học sinh vào trường học cùng con, tham quan bếp ăn, xem quá trình chia suất ăn và ăn thử cơm bán trú cùng con. Trong một lớp sĩ số 32 học sinh, có tới 20 phụ huynh lớp này xin đăng ký ăn cơm cùng con. Điều đó chứng tỏ cha mẹ vô cùng quan tâm đến việc các con ăn uống như thế nào tại trường.
Để phụ huynh thêm an tâm về suất ăn bán trú, các cơ quan chức năng, ban ngành thời gian qua đã ra nhiều văn bản, kế hoạch tăng cường kiểm tra, trong đó đặc biệt chú trọng kiểm tra đột xuất các cơ sở cung cấp suất ăn bán trú, bếp ăn tập thể, căn tin, dịch vụ ăn uống trong trường học; yêu cầu các phòng GD-ĐT và các cơ quan chức năng tăng cường đảm bảo an toàn thực phẩm trong nhà trường. Bên cạnh đó, các đoàn kiểm tra liên ngành có thể đến đột xuất không báo trước.
Với các trường học, dù đặt suất ăn bán trú ở công ty cung cấp suất ăn hay có bếp nấu ăn tại chỗ thì mỗi đơn vị cũng đã tăng cường công tác giám sát, kiểm tra định kỳ và đột xuất, trong thành phần đoàn kiểm tra luôn có sự tham gia của phụ huynh.
Nhưng rõ ràng, các đoàn kiểm tra của ban giám hiệu, y tế nhà trường hay phụ huynh không thể (và không đầy đủ khả năng) lúc nào cũng có thể chăm chăm, canh chừng tới tất cả các công ty cung cấp suất ăn hay nhà bếp để xem quy trình có đúng hay chưa, giấy phép có đủ đầy, thực phẩm có đảm bảo rõ nguồn gốc, bữa ăn có an toàn, cân bằng dinh dưỡng hay không. Chưa kể việc giám sát công ty cung cấp suất ăn thì khó hơn rất nhiều so với nhà bếp nằm trong trường học.
Vấn đề gốc rễ là tất cả các cơ sở pháp lý để xây dựng, tổ chức, quản lý những suất ăn bán trú an toàn đến cho học sinh đã có, rất cần sự làm việc nghiêm túc, minh bạch, tuân thủ đúng pháp luật của tất cả mọi người, tất cả các bên, ở tất cả các khâu. Từ cung cấp nguyên vật liệu thực phẩm, sơ chế, chế biến, phân phối, bảo quản, vận chuyển… Khâu nào vi phạm, phải xử lý thật nghiêm. Vì mỗi suất ăn bán trú là ảnh hưởng trực tiếp tới tính mạng, sức khỏe, sự phát triển thể chất, tinh thần lâu dài của trẻ em.
Phụ huynh đăng ký cho con học bán trú, đóng tất cả các loại phí liên quan đến việc tổ chức bán trú, suất ăn bán trú, đều có những đòi hỏi chính đáng. Đó là những bữa ăn, trước tiên cần an toàn, đầy đủ về dinh dưỡng, năng lượng. Và rộng hơn, đó là những bữa ăn hạnh phúc được tổ chức khoa học mà ở đó trẻ được hiểu biết hơn về thực phẩm, được kết nối với thầy cô, bạn bè, được học sự tự lập, kỷ luật hay sự trân quý sức lao động.
Nhiều địa phương trên cả nước đang xây dựng trường học hạnh phúc. Sự hạnh phúc toàn diện được xây dựng dựa trên nhiều yếu tố, từ con người, tới môi trường, quy trình… Song có những yếu tố đơn giản nhưng là một trong những điều kiện khiến học sinh thấy hạnh phúc khi đến trường, chẳng hạn như bữa ăn bán trú an toàn, đủ dinh dưỡng và vui vẻ.