Tiến độ triển khai vẫn còn rất chậm
Chiều 27/10, Quốc hội thảo luận ở tổ về việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành.
Phát biểu tại tổ, ĐBQH Tạ Thị Yên (đoàn Điện Biên) đồng tình cao với Tờ trình của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế về dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Hai văn bản đã rất công phu, cung cấp đầy đủ thông tin.
ĐBQH Tạ Thị Yên góp ý tại phiên thảo luận tổ.
Tuy nhiên, đại biểu cảm thấy lo lắng cho tiến độ của dự án hiện nay đang rất chậm và gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong khi Nghị quyết số 53 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành thì “việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được triển khai một lần và hoàn thành trước năm 2021”.
Đến thời điểm hiện nay, Chính phủ lại đề nghị kéo dài thời gian triển khai đến năm 2024, tức là chậm 3 năm so với tiến độ đề ra.
“Tôi cũng rất chia sẻ với Chính phủ khi triển khai dự án rơi vào thời điểm xảy ra đại dịch Covid-19 nhưng để chậm trễ đến 3 năm thì quả là một điều rất đáng báo động”, bà Yên nói.
Theo bà Yên, đây là dự án quan trọng quốc gia do Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư, được các cơ quan của Chính phủ và Quốc hội đặc biệt quan tâm. Thủ tướng Chính phủ cũng đã nhiều lần đích thân đến tận công trình để chỉ đạo, đôn đốc, giải quyết khó khăn nhưng tiến độ triển khai vẫn còn rất chậm. Đó là vấn đề rất lớn liên quan đến hiệu lực, hiệu quả điều hành, quản lý Nhà nước.
Cũng chính vì chậm tiến độ mà dẫn đến tình trạng Kho bạc Nhà nước đã dừng việc giải ngân cho dự án do niên độ dự án (2017 – 2021) đã kết thúc.
Các ĐBQH tại phiên thảo luận tổ 15 chiều 27/10.
Đại biểu băn khoăn không biết chủ đầu tư đã làm việc với các cơ quan của Chính phủ để được giải quyết về vấn đề này như thế nào? Đồng thời cho rằng, nếu thuộc thẩm quyền của Quốc hội thì phải báo cáo Quốc hội ngay trong năm 2021, chậm nhất là năm 2022 khi đánh giá về khả năng không đạt tiến độ giải ngân chứ không phải để đến bây giờ mới báo cáo Quốc hội.
Đối với nguồn vốn đầu tư công giai đoạn 2016-2020, tại Nghị quyết số 29 ngày 28/7/2021 về Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025, Quốc hội đã cho phép kéo dài thời hạn giải ngân đối với 1.077,278 tỷ đồng từ kế hoạch năm 2018 đối với án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành.
Vậy đến bây giờ lại còn 4.614,28 tỷ đồng nguồn vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn 2016-2020 chưa được giải ngân và đã huỷ dự toán, trong đó Chính phủ đề xuất kéo dài thời hạn giải ngân đối với 966,749 tỷ đồng thuộc kế hoạch vốn năm 2020 sang năm 2024.
Nữ đại biểu nhắc lại, Thủ tướng đã nhiều lần nhấn mạnh đến việc “thay đổi tư duy, cách làm xứng tầm với dự án trọng điểm quốc gia” và đề nghị làm rõ trách nhiệm khi dự án này triển khai chậm trễ tiến độ.
“Do đó, tôi và cử tri rất mong muốn được biết các cơ quan liên quan đã thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng đến đâu?”, bà Yên bày tỏ.
Cần giải pháp quyết liệt hoàn thành dự án đúng thời gian
Đại biểu cũng đề nghị Quốc hội cần có những điều chỉnh tương ứng so với Nghị quyết số 53 để hoàn thành trọn vẹn công tác thu hồi đất cho toàn bộ 5.000 ha và bàn giao toàn bộ mặt bằng giai đoạn 1 theo nội dung Tờ trình số 374 của Chính phủ đã có báo cáo Quốc hội xem xét, cho phép điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53 để có cơ sở giải ngân và triển khai các bước tiếp theo đảm bảo theo quy định.
Tuy nhiên, trong các nội dung mà Chính phủ đề nghị điều chỉnh thì việc điều chỉnh thời gian thực hiện dự án cũng nên có kèm theo giải trình cụ thể trách nhiệm của cá nhân và tổ chức có liên quan trong tổng thể đánh giá việc thực thi pháp luật, bảo đảm hiệu quả của dự án, lợi ích của Nhà nước (lãng phí nguồn lực, cơ hội đầu tư, phát triển của địa phương và ngành kinh tế,…);
Quyền lợi hợp pháp của người dân trong vùng chịu ảnh hưởng của dự án, nhất là khi Chính phủ đề nghị điều chỉnh về thời gian thực hiện dự án “đến hết năm 2024” thay vì hoàn thành trước năm 2021 có ảnh hưởng như thế nào tiến độ chung của toàn dự án được nêu tại khoản 6 của Nghị quyết số 94.
Phối cảnh dự án Sân bay Long Thành.
Theo đại biểu, dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành có diện tích đất thu hồi là 5.399,35 ha.
Đến nay đã thực hiện thu hồi 4.882,62 (đạt 98,7%), trong tổng số hộ bị ảnh hưởng là 5.447 hộ, đã xét duyệt tái định cư cho 4.161 hộ, vậy còn 1.286 hộ đang ở tình trạng như thế nào? tôi thấy trong báo cáo chưa đề cập đến nội dung này.
“Do đó, tôi đề nghị các cơ quan liên quan cần hết sức lưu ý tới vấn đề này, vì đây là dự án quan trọng quốc gia do Nhà nước đầu tư, nên tất cả các vấn đề liên quan đến quyền lợi của người dân trong vùng dự án phải được ưu tiên hàng đầu, tránh để xảy ra tình trạng khiếu kiện đông người”, bà Yên nêu ý kiến.
Bà Yên cũng đề nghị chính quyền địa phương, chủ đầu tư cần làm việc thật cụ thể với từng gia đình, để lắng nghe, thuyết phục, giải quyết thấu đáo quyền lợi cho bà con, coi đó như là việc của gia đình, anh em họ hàng mình.
“Từ nay đến hết năm 2024, chỉ còn hơn một năm nữa nhưng theo báo cáo, dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành với nhiều nội dung còn dang dở, chậm tiến độ và rất nhiều nguyên nhân, khó khăn”, bà Yên lưu ý.
Đại biểu đề nghị rà soát, đánh giá kỹ lưỡng về tính khả thi, hiệu quả của việc điều chỉnh thời gian thực hiện dự án khi thời gian từ nay đến hết năm 2024. Nếu được Quốc hội thông qua chủ trương cho kéo dài thời gian thực hiện dự án thì cần phải có giải pháp quyết liệt để hoàn thành dự án theo đúng thời gian quy định.
Tại sao tiếp độ dự án chậm?
Tham gia ý kiến về việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành, ĐBQH Sùng A Lềnh (đoàn Lào Cai) cho rằng việc Chính phủ kiến nghị Quốc hội điều chỉnh thời gian thực hiện dự án và cho phép kéo dài thời gian giải ngân vốn, chứng tỏ “tiến độ của dự án còn rất chậm và gặp nhiều khó khăn, vướng mắc”. Nguyên nhân chính là do tiến độ triển khai thực hiện dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thực hiện chậm.
Đại biểu đề nghị Chính phủ cần có đánh giá sâu hơn về nguyên nhân tại sao tiếp độ dự án chậm “đặc biệt là nguyên nhân chủ quan”; đưa ra giải pháp chỉ đạo quyết liệt hơn để thực hiện dự án để không có việc có thể Quốc hội lại phải xem xét “điều chỉnh thời gian, cũng như điều chỉnh nguồn vốn thực hiện dự án” ở các hạng mục khác ở các giai đoạn tiếp theo.
