Để nền kinh tế Việt Nam năm 2025 “vượt cơn gió ngược”

Toàn cảnh Tọa đàm đối thoại chính sách Kinh tế vĩ mô Việt Nam: Nhìn lại 2024 và triển vọng 2025. (Ảnh: Gia Thành)

Sáng 3/1, tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) thuộc Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội) tổ chức Tọa đàm đối thoại chính sách Kinh tế vĩ mô Việt Nam: Nhìn lại 2024 và triển vọng 2025.

Tại Tọa đàm, TS. Nguyễn Quốc Việt, Phó Viện trưởng VEPR đánh giá, bức tranh kinh tế Việt Nam nổi bật với dòng vốn thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) là điểm sáng.

Tính đến ngày 30/11/2024, tổng vốn FDI đăng ký đạt 31,4 tỷ USD, tăng 1% so với cùng kỳ năm trước. Vốn thực hiện đạt 21,68 tỷ USD, tăng 7,1%, đánh dấu mức cao nhất trong 5 năm qua. Đến đầu tháng 12/2024, Việt Nam đã thu hút được 174 dự án FDI trong lĩnh vực bán dẫn với tổng vốn đăng ký gần 11,6 tỷ USD.

Bên cạnh đó, đầu tư tư nhân dần tăng trưởng trở lại, tính chung 9 tháng đầu năm 2024, mức tăng đạt 7,1%, phản ánh niềm tin ngày càng tăng của doanh nghiệp trong nước. Tổng thu Ngân sách Nhà nước có sự tăng trưởng, khu vực tư nhân ngày càng chiếm tỉ trọng cao trong đóng góp thu ngân sách Nhà nước.

Dù vậy, theo TS. Nguyễn Quốc Việt cho rằng, vẫn còn một số tồn tại như chi tiêu hộ gia đình Việt Nam vẫn yếu, động lực tăng trưởng tiêu dùng nội địa chủ yếu đến từ doanh thu dịch vụ lưu trú, ăn uống tăng 13%, doanh thu du lịch lữ hành tăng 17,3. Tỷ lệ giải ngân đầu tư công 11 tháng vẫn chưa đạt mức mục tiêu.

“Các dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam đều cho thấy sự đồng thuận về tiềm năng phát triển của nền kinh tế trong năm 2025, dự kiến đạt mức 6,5%. Năm nay, các động lực tăng trưởng như đầu tư công, đầu tư tư nhân và hoạt động xuất nhập khẩu đều đang duy trì đà phát triển.

Bên cạnh đó, nền kinh tế còn được hỗ trợ bởi yếu tố thuận lợi từ bên ngoài là đồng USD suy yếu và chính sách giảm lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hỗ trợ kinh tế vĩ mô, thuận lợi cho xuất khẩu, đặc biệt vào Mỹ. Tận dụng chính sách thương mại mới của Mỹ để nâng vị thế cạnh tranh toàn cầu”, ông Việt nói.

Dù vậy, TS. Nguyễn Quốc Việt chỉ ra rằng, vẫn còn những rủi ro có thể tác động đến tăng trưởng. Đối với yếu tố bên ngoài, biến động kinh tế thế giới và các xu thế chính sách bảo hộ thương mại của Mỹ và các nước lớn có thể giảm tăng trưởng kinh tế Việt Nam.

Dù lạm phát 2024 dự kiến dưới 4,5%, áp lực từ giá dầu, hàng hóa thế giới và biến động tỷ giá có thể ảnh hưởng tiêu cực đến xuất khẩu, nhập khẩu và sức mua. Đồng thời, biến đổi khí hậu và dân số già hóa nhanh chóng đang là mối đe dọa ngày càng tăng đối với sự ổn định tài chính vĩ mô của Việt Nam trong dài hạn.

Để nền kinh tế Việt Nam “vượt cơn gió ngược” năm 2025, TS. Nguyễn Quốc Việt cho rằng, Việt Nam cần ổn định vĩ mô gắn với phục hồi tăng trưởng nhanh và mạnh mẽ hơn, tránh tư duy nóng vội, chủ quan duy ý chí, các chính sách vĩ mô cần ban hành một cách cẩn trọng, có đánh giá tác động đa chiều và có lộ trình cụ thể.

Cải cách và tinh gọn bộ máy Nhà nước hướng tới hệ thống thể chế và quản lý Nhà nước hiệu lực, hiệu quả, hiện đại, minh bạch, dễ hiểu và dễ thực thi để giảm rủi ro kinh doanh và chi phí tuân thủ.

Ngoài ra, thúc đẩy động lực phát triển bền vững của nền kinh tế dựa trên các mô hình tăng trưởng mới và gắn với xu hướng thương mại đầu tư toàn cầu.

Việt Nam cần ổn định vĩ mô gắn với phục hồi tăng trưởng nhanh và mạnh mẽ hơn. (Ảnh: Gia Thành)

Với những rủi ro ngắn hạn, cần bảo đảm dư địa chính sách điều chỉnh kinh tế vĩ mô để hỗ trợ hoạt động kinh tế trong nước và các nhóm đối tượng dễ bị tổn thương.

Trong trung hạn, cần nâng cấp cơ sở hạ tầng, nâng cao trình độ và kỹ năng cho lực lượng lao động và phát triển khoa học công nghệ nhằm cải thiện năng lực cạnh tranh thúc đẩy kinh doanh sáng tạo và bền vững.

Trong dài hạn, xây dựng chiến lược và thực hiện các chính sách phát triển có mục tiêu, có trọng tâm, trọng điểm đồng thời bảo đảm việc giải ngân đầu tư công một cách có hiệu quả.

Còn nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, TS. Nguyễn Đình Cung cho biết, để đạt được mục tiêu tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) từ 6,5-7% được đặt ra cho năm 2025, các giải pháp quyết liệt về cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh là rất cần thiết.

TS. Nguyễn Đình Cung: “Cần tập trung giải quyết các rào cản, điểm nghẽn trong môi trường kinh doanh. Cải cách thể chế theo hướng phá bỏ những quy định, điều kiện kinh doanh bất hợp lý, không phù hợp với cơ chế thị trường. Phân cấp, phân quyền mạnh mẽ cho chính quyền địa phương, tạo động lực cạnh tranh lành mạnh giữa các địa phương trong thu hút đầu tư và thúc đẩy phát triển kinh tế.

Thêm vào đó, cần có sự phối hợp, giám sát chặt chẽ giữa Chính phủ, các cấp quản lý để đẩy nhanh quá trình cải cách”.