Thủ tướng Phạm Minh Chính tại sân bay ở Jakarta, Indonesia. Ảnh: Nhật Bắc.
Cầu nối tin cậy
Đến Jakarata (Indonesia) vào sáng 4/9, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có một lịch trình làm việc dày đặc tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 và các hội nghị liên quan.
Tại các hội nghị, Thủ tướng nêu nhiều đề xuất, định hướng quan trọng và sáng kiến thiết thực, đóng góp tích cực vào nỗ lực củng cố và thúc đẩy tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, hội nhập khu vực và đẩy mạnh quan hệ giữa ASEAN với các đối tác.
Trước vòng xoáy của cạnh tranh gay gắt giữa các nước lớn, tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh để ASEAN giữ vững vai trò trung tâm, câu trả lời duy nhất là phát huy sức mạnh tự thân, củng cố đoàn kết nội khối để khẳng định giá trị chiến lược của mình.
Hội nghị Cấp cao ASEAN+3, gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc.
Theo Thủ tướng, ASEAN phải thực sự trở thành một cầu nối tin cậy với năng lực điều hòa, cân bằng các mối quan hệ và lợi ích; kiên định mục tiêu xây dựng cấu trúc khu vực rộng mở, minh bạch, bao trùm, và quan trọng nhất là thống nhất giữ vững lập trường nguyên tắc của mình trong các vấn đề có liên quan trực tiếp đến môi trường an ninh – phát triển của khu vực.
Thủ tướng kêu gọi tất cả các nước phải đoàn kết quốc tế, đề cao chủ nghĩa đa phương để giải quyết các vấn đề mang tính toàn cầu, toàn dân như dịch bệnh, biến đổi khí hậu, cạn kiệt tài nguyên; cùng nhau giải quyết tranh chấp, xung đột bằng biện pháp hòa bình, dựa trên luật pháp quốc tế.
Tại Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS) lần thứ 18 (các nước tham gia gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, New Zealand, Ấn Độ, Nga và Mỹ), Thủ tướng đã nhấn mạnh tầm vóc và giá trị chiến lược của EAS là nơi các lãnh đạo đối thoại, định hướng vì hòa bình, an ninh, hợp tác và thịnh vượng ở khu vực và trên thế giới; cùng nhau đẩy mạnh hợp tác, hóa giải xung đột, nâng cao nhận thức để tiến lại gần nhau hơn.
Cũng ở tại hội nghị này, ông đã đề xuất 3 nhóm giải pháp trọng tâm để EAS – nơi chiếm đến 54% dân số thế giới và khoảng 62% GDP phát huy vai trò là tâm điểm hội tụ niềm tin, lan tỏa lợi ích, lòng tin… cần xác định hòa bình, ổn định, hợp tác phát triển là mục tiêu; đối thoại, hợp tác là công cụ.
Thủ tướng khẳng định đối thoại thẳng thắn, hợp tác chân thành là nền tảng, nguyên tắc quan trọng tạo nên thành công của ASEAN trong 6 thập kỷ qua. Từ đó, ông bày tỏ hy vọng tinh thần này sẽ lan tỏa tới những khu vực khác, trong đó có châu Âu, nơi xung đột Ukraine đang diễn ra, căng thẳng ở bán đảo Triều Tiên đang tác động sâu rộng.
Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường.
Nhiều sáng kiến để ASEAN trở thành tâm điểm tăng trưởng
Trong gần 20 hoạt động ở Hội nghị cấp cao ASEAN 43 và các hội nghị liên quan, Thủ tướng cũng nêu ra nhiều sáng kiến quan trọng để thúc đẩy hợp tác về kinh tế.
Với các đối tác Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Thủ tướng đề nghị mở rộng các lĩnh vực hợp tác, nhất là chuyển đổi số, kinh tế số, thương mại điện tử, công nghệ tài chính Fintech, trí tuệ nhân tạo AI, tài chính xanh, công nghệ xanh… tạo thêm xung lực cho tăng trưởng bao trùm, hướng tới phát triển bền vững, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân. Đồng thời, cần phối hợp bảo đảm an ninh lương thực từng quốc gia và toàn khu vực trong mọi tình huống.
Tại Hội nghị ASEAN – Trung Quốc, Thủ tướng đề nghị phối hợp chặt chẽ, chung tay đưa khu vực trở thành tâm điểm tăng trưởng kinh tế; đồng thời cần tận dụng ưu thế gần gũi địa lý, nâng cao chất lượng hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, duy trì giao thương thông suốt, đẩy mạnh kết nối, bảo đảm chuỗi sản xuất và cung ứng, mở rộng hợp tác phát triển kinh tế số, kinh tế xanh.
Với cộng đồng doanh nghiệp ASEAN, Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần đoàn kết, chia sẻ, hỗ trợ nhau. “Dù ở đâu nhưng tinh thần là trong tôi có bạn, trong bạn có tôi để chúng ta hỗ trợ nhau phát triển”, Thủ tướng nói.
Trong khi đó, tại Hội nghị ASEAN – Hoa Kỳ, Thủ tướng nêu rõ ASEAN và Hoa Kỳ đang bước vào kỷ nguyên hợp tác mới với khuôn khổ đối tác chiến lược toàn diện, cần phối hợp triển khai mối quan hệ hiệu quả, thực chất và cùng có lợi. Thủ tướng nhấn mạnh cần nhanh chóng đưa hợp tác kinh tế, thương mại trở thành trụ cột và khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo trở thành động lực thúc đẩy đối tác chiến lược toàn diện ASEAN – Hoa Kỳ.
Thủ tướng phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh kinh doanh và đầu tư ASEAN.
Để tăng cường kết nối giữa ASEAN với Ấn Độ, Thủ tướng đề nghị hai bên dành nguồn lực thích đáng để sớm hoàn tất các dự án đường cao tốc kết nối Ấn Độ với ASEAN, mở rộng tới Việt Nam và lan tỏa khắp ASEAN. Hai bên cũng cần đẩy nhanh kết nối và hợp tác chuyển đổi số, tạo thuận lợi cho ứng dụng thành quả đổi mới sáng tạo, gắn liền với cuộc sống người dân, mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp công nghệ hai bên.
Để ASEAN trở thành tâm điểm tăng trưởng kinh tế, Thủ tướng đánh giá cao vai trò quan trọng của cộng đồng doanh nghiệp. Ở Hội nghị Thượng đỉnh kinh doanh và đầu tư ASEAN, Thủ tướng kêu gọi các doanh nghiệp tiếp tục đoàn kết, thống nhất cùng Chính phủ, người dân xây dựng ASEAN độc lập tự cường, phát triển, góp phần quan trọng cho hòa bình, hợp tác phát triển khu vực và thế giới; góp phần nâng cao đời sống tinh thần vật chất trong ASEAN.
Ông cũng nhấn mạnh tinh thần đoàn kết, chia sẻ, hỗ trợ nhau. “Dù ở đâu nhưng tinh thần là trong tôi có bạn, trong bạn có tôi để chúng ta hỗ trợ nhau phát triển”, Thủ tướng nói.
Những cuộc gặp thắt chặt quan hệ, mở rộng hợp tác đầu tư
Trong khuôn khổ chuyến công tác tại Jakarta, Thủ tướng đã có gần 20 cuộc gặp gỡ, tiếp xúc với lãnh đạo các nước, các tổ chức quốc tế. Nhiều đề xuất được Thủ tướng nêu ra nhằm góp phần tăng cường quan hệ giữa Việt Nam với các đối tác, đưa hợp tác chính trị – ngoại giao, kinh tế – thương mại – đầu tư, an ninh – quốc phòng, văn hóa – giáo dục, giao lưu nhân dân… ngày càng đi vào chiều sâu, hiệu quả, thực chất.
Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone và Thủ tướng Campuchia Hun Manet tại cuộc gặp.
Cùng ăn sáng và làm việc với Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone và Thủ tướng Campuchia Hun Manet, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, thực tiễn lịch sử đấu tranh giành độc lập, cũng như bảo vệ, phát triển đất nước và hội nhập quốc tế đã khẳng định việc không ngừng củng cố, thắt chặt quan hệ hợp tác giữa Việt Nam, Lào và Campuchia là nhu cầu tất yếu khách quan, có ý nghĩa quan trọng chiến lược đối với cả ba nước.
Ba Thủ tướng nhất trí tiếp tục duy trì trao đổi, tiếp xúc song phương, ba bên thường xuyên, duy trì hoạt động ăn sáng làm việc nhân dịp tham dự các hội nghị quốc tế nhằm không ngừng thắt chặt tình đoàn kết, hữu nghị và hợp tác, cùng nhau trao đổi các vấn đề khu vực, quốc tế cùng quan tâm, đồng thời tìm biện pháp tháo gỡ các vấn đề phát sinh trong quan hệ ba nước.
Thủ tướng Australia Anthony Albanese khẳng định rất coi trọng tăng cường quan hệ với Việt Nam và mong muốn sớm đón Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm Australia. Ông cũng đề nghị hai bên hoàn tất trao đổi và các thủ tục nội bộ để sớm tuyên bố nâng cấp quan hệ song phương lên mức đối tác chiến lược toàn diện vào thời điểm phù hợp.
Còn tại cuộc gặp Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định Việt Nam coi quan hệ với Trung Quốc là lựa chọn chiến lược và ưu tiên hàng đầu; các bộ, ngành của Việt Nam đang phối hợp chặt chẽ với các cơ quan hữu quan của Trung Quốc để triển khai đồng bộ, hiệu quả nhiều biện pháp nhằm cụ thể hóa các nhận thức chung quan trọng của Lãnh đạo cao nhất hai Đảng, hai nước, trong đó có việc thúc đẩy các hoạt động giao lưu, tiếp xúc cấp cao song phương trong thời gian tới.
Cùng với đó, Thủ tướng cũng đã gặp Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol, Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris, Thủ tướng Australia Anthony Albanese và nhiều nhà lãnh đạo khác.
Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Australia Anthony Albanese.
Các nhà lãnh đạo trên thế giới cũng bày tỏ mong muốn đưa quan hệ với Việt Nam lên tầm cao mới. Trao đổi với Thủ tướng Phạm Minh Chính, Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio cho biết phía Nhật đang tích cực phối hợp với Việt Nam chuẩn bị tốt cho các chuyến thăm cấp cao sắp tới giữa hai nước, nhất là trong năm 2023 vào dịp kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao; bày tỏ mong muốn hai bên sẽ phối hợp chặt chẽ để đưa quan hệ Việt – Nhật lên tầm cao mới.
Các đối tác đều đánh giá cao kết quả phát triển kinh tế – xã hội, điều hành của Chính phủ Việt Nam trong thời gian qua. Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi khẳng định khuyến khích các tập đoàn lớn của Ấn Độ tăng cường đầu tư vào Việt Nam.