Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) đã công bố kết quả khảo sát PISA Việt Nam năm 2022 về toán, đọc hoặc khoa học của học sinh.
Việt Nam đứng thứ 2 ở khu vực ASEAN sau Singapore
Kết quả này được OECD công bố công khai từ bài khảo sát về toán, đọc hoặc khoa học của 6.068 học sinh ở 178 trường, đại diện cho khoảng 939.500 học sinh 15 tuổi (ước tính khoảng 68% tổng dân số 15 tuổi) ở Việt Nam.
Các bài kiểm tra PISA khám phá khả năng học sinh có thể giải quyết các vấn đề phức tạp, tư duy phản biện và giao tiếp hiệu quả như thế nào.
Khảo sát PISA 2022 tập trung vào toán học bên cạnh đọc và khoa học; tư duy sáng tạo là lĩnh vực đánh giá mới được áp dụng và học sinh Việt Nam không tham gia đánh giá nội dung này.
Kết quả học sinh Việt Nam đạt điểm gần với mức trung bình của OECD ở cả môn toán, môn đọc và khoa học. Việt Nam đứng thứ 2 ở khu vực ASEAN sau Singapore.
Điểm trung bình 3 môn của học sinh Việt Nam xếp thứ 34/81 quốc gia (xếp thứ tự các nước ASEAN như sau: Singapore: 1/81; Brunei: 42/81; Malaysia: 47/81; Thái Lan: 63/81; Indonesia: 69/81; Philippines: 77/81; Campuchia: 81/81).
Đối với môn toán: học sinh Việt Nam xếp thứ 31/81 quốc gia (xếp thứ tự các nước ASEAN như sau: Singapore: 1/81; Brunei: 40/81, Malaysia; 40/81; Thái Lan: 58/81; Indonesia: 69/81; Philippines: 75/81; Campuchia: 81/81).
Môn khoa học: học sinh Việt Nam xếp thứ 35/81 quốc gia. Môn đọc: học sinh Việt Nam xếp thứ 34/81 quốc gia.
Kết quả điểm toán của PISA 2022 theo chỉ số điều kiện kinh tế – xã hội
Các quốc gia so sánh bao gồm sáu quốc gia có thành tích cao nhất trong từng môn học và năm quốc gia có số lượng học sinh 15 tuổi đông nhất.
Học sinh Việt Nam có điểm toán thuộc nhóm cao nhất chỉ sau Hong Kong, Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc khi tính theo chỉ số PISA về điều kiện kinh tế – xã hội.
Học sinh Việt Nam nổi trội ở môn toán
Theo OECD, tại Việt Nam, 72% học sinh đạt trình độ toán ít nhất ở cấp độ 2 (trung bình OECD: 69%). Khoảng 5% học sinh ở Việt Nam có thành tích đứng đầu môn toán, nghĩa là các em đạt được cấp độ 5 hoặc 6 trong kỳ thi toán PISA (trung bình OECD: 9%).
Khoảng 13% học sinh có hoàn cảnh khó khăn ở Việt Nam đạt điểm cao trong môn toán (trung bình OECD: 10%).
Kết quả toán của Việt Nam đứng thứ tư theo cùng thang đo kinh tế – xã hội trong số các quốc gia tham gia PISA 2022.
Điểm trung bình môn toán của học sinh Việt Nam là 438 điểm – một trong những mức cao nhất dành cho học sinh có nền tảng kinh tế – xã hội tương tự.
77% học sinh Việt Nam cho biết trong hầu hết các bài học toán, giáo viên thể hiện sự quan tâm đến việc học của từng học sinh (trung bình OECD: 63%), và 83% giáo viên giúp đỡ thêm khi học sinh cần (trung bình OECD: 70%).
Khoảng 77% học sinh ở Việt Nam đạt trình độ đọc 2 trở lên (trung bình OECD: 74%). 1% học sinh đạt thành tích cao, điểm 5 trở lên ở môn đọc (trung bình OECD: 7%).
Khoảng 79% học sinh ở Việt Nam đạt trình độ 2 trở lên ở môn khoa học (trung bình OECD: 76%). 2% học sinh đạt thành tích cao trong môn khoa học, nghĩa là các em thành thạo ở cấp độ 5 hoặc 6 (trung bình OECD: 7%).
Nguồn lực đầu tư cho giáo dục của Việt Nam còn quá thấp
Kết quả chung cho thấy chi tiêu cho giáo dục cao hơn có liên quan đến kết quả cao hơn ở môn toán PISA: Việt Nam chi tiêu cho mỗi học sinh từ 6 đến 15 tuổi khoảng 13.800 USD trong khi các quốc gia/nền kinh tế OECD có chi tiêu ở mức 75.000 USD.
Học sinh tiến bộ ra sao trong quá trình học tập?
Khi tham gia kỳ thi PISA năm 2022, 94% học sinh 15 tuổi ở Việt Nam đã đăng ký vào lớp 10. 97% học sinh cho biết đã theo học giáo dục mầm non từ một năm trở lên (trung bình OECD: 94%).
Trung bình ở các nước OECD, học sinh đã theo học giáo dục mầm non từ một năm trở lên đạt điểm cao hơn ở môn toán ở tuổi 15 so với những học sinh chưa bao giờ theo học hoặc đã theo học dưới một năm, ngay cả sau khi tính toán các chỉ tiêu kinh tế – xã hội.
Theo Cục Quản lý chất lượng (Bộ Giáo dục và Đào tạo), từ kết quả khảo sát do OECD công bố trên, bằng cách so sánh kết quả trên phạm vi quốc tế, các nhà hoạch định chính sách và nhà giáo dục ở Việt Nam có thể học hỏi từ chính sách và thực tiễn của các nước khác.
“Kết quả khảo sát đồng thời cung cấp cách nhìn sâu sắc về việc hệ thống giáo dục đang chuẩn bị tốt như thế nào cho học sinh trước những thách thức trong cuộc sống thực và thành công trong tương lai.
Kể từ khi Việt Nam tham gia PISA lần đầu tiên vào năm 2012 đến nay đã đạt được khá nhiều thành tích quan trọng, đối sánh quốc tế, khu vực và cung cấp cấp dữ liệu phân tích giáo dục quốc gia” đại diện Cục Quản lý chất lượng cho hay.
Học sinh nói gì về nhà trường?
Năm 2022, 85% học sinh Việt Nam cho biết các em dễ dàng kết bạn ở trường và 82% cảm thấy mình thuộc về trường học.
Trong khi đó 14% cho biết cảm thấy cô đơn ở trường và 21% giống như người ngoài cuộc hoặc bị bỏ quên ở trường.
So với năm 2018, cảm giác gắn bó với trường học của học sinh Việt Nam đã được cải thiện.
11% học sinh Việt Nam cho biết cảm thấy không an toàn trên đường đến trường; 5% học sinh cho biết không cảm thấy an toàn trong lớp học ở trường; 16% học sinh cho biết không cảm thấy an toàn ở những nơi khác trong trường (ví dụ: hành lang, nhà ăn, phòng vệ sinh).