Thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy năm 2025: Nhiều thay đổi thí sinh cần lưu ý

PGS.TS Nguyễn Thu Thủy – vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) – khẳng định dự thảo quy chế tuyển sinh đại học từ năm 2025 không hạn chế bất kỳ phương thức xét tuyển nào và thí sinh tham dự các kỳ thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy… không bị ảnh hưởng.

Điều chỉnh cấu trúc bài thi 

Trong năm 2025, Đại học Quốc gia TP.HCM tiếp tục tổ chức thi đánh giá năng lực (V-ACT), với hai đợt thi dự kiến vào ngày 30-3 và ngày 1-6 tại 25 tỉnh/thành phố, tương tự năm 2024.

Theo TS Nguyễn Quốc Chính – giám đốc Trung tâm Khảo thí và Đánh giá chất lượng đào tạo Đại học Quốc gia TP.HCM, cấu trúc bài thi V-ACT từ năm 2025 được điều chỉnh phù hợp với Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Theo đó, bài thi vẫn gồm 3 phần, nhưng có điều chỉnh so với bài thi hiện tại, tập trung chủ yếu vào phần giải quyết vấn đề; giữ cấu trúc phần sử dụng ngôn ngữ và toán học, đồng thời tăng số lượng câu hỏi của hai phần này để tăng độ tin cậy và độ phân biệt của bài thi.

Phần logic – phân tích số liệu và giải quyết vấn đề – được cấu trúc lại thành phần tư duy khoa học nhằm đánh giá năng lực của thí sinh về logic và suy luận khoa học khi giải quyết các tình huống thực tế thuộc các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kinh tế và xã hội.

Các câu hỏi trong phần tư duy khoa học được xây dựng theo hướng cung cấp thông tin, số liệu, dữ kiện, hoạch định thí nghiệm, kết quả thực nghiệm, thông qua đó yêu cầu thí sinh thể hiện khả năng hiểu và vận dụng thông tin, xác định kết quả thực nghiệm, dự đoán quy luật.

Đề thi vẫn gồm 120 câu hỏi trắc nghiệm khách quan đa lựa chọn với 150 phút làm bài và thực hiện thi trên giấy. Kết quả thi được xác định bằng phương pháp trắc nghiệm hiện đại theo lý thuyết ứng đáp câu hỏi. Điểm của từng câu hỏi có trọng số khác nhau tùy thuộc vào độ khó của câu hỏi.

Điểm thi được quy đổi theo từng phần. Điểm số tối đa của bài thi là 1.200 điểm, trong đó điểm tối đa từng thành phần của bài thi được thể hiện trên phiếu điểm gồm: tiếng Việt là 300 điểm, tiếng Anh là 300 điểm, toán học là 300 điểm và tư duy khoa học là 300 điểm.

Điều chỉnh cách đặt câu hỏi

Kỳ thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Hà Nội (HSA) năm 2025 sẽ có 6 đợt thi, khoảng 85.000 lượt thí sinh, trong đó đợt thi đầu tiên dự kiến diễn ra giữa tháng 3-2025. Ngày 8-2-2025 cổng đăng ký dự thi HSA năm 2025 sẽ được mở. Ngày 15-3-2025, dự kiến thí sinh sẽ dự thi đợt thi thứ nhất, đến ngày 17-5-2025 thi đợt 6 cũng là đợt thi cuối năm 2025.

Theo GS.TS Nguyễn Tiến Thảo – giám đốc Trung tâm khảo thí, Đại học Quốc gia Hà Nội, cấu trúc bài thi HSA năm 2025 được điều chỉnh phù hợp với việc dạy và học theo chương trình giáo dục phổ thông mới, các câu hỏi thi bao quát, gắn với các bài toán thực tiễn.

Cấu trúc gồm 3 phần, gồm phần toán học và xử lý số liệu (50 câu hỏi, 75 phút); phần ngôn ngữ – văn học (50 câu hỏi, 60 phút); phần khoa học (50 câu hỏi, 60 phút).

Bài thi HSA năm 2025 được điều chỉnh chủ yếu ở phần khoa học và cách đặt câu hỏi. Sau khi hoàn thành hai phần thi đầu, phần thi thứ 3 thí sinh sẽ được lựa chọn 3 trong 5 chủ đề thuộc lĩnh vực lý, hóa, sinh, sử, địa để hoàn thành bài thi trong thời gian 195 phút (không kể thời gian bù thêm cho câu hỏi thử nghiệm).

Câu hỏi trong đề thi HSA có khoảng 75% là câu hỏi trắc nghiệm khách quan 4 lựa chọn và 25% câu hỏi điền đáp án. Cách đặt câu hỏi, nội dung câu hỏi trong bài thi HSA cũng sẽ có nhiều thay đổi, mỗi chủ đề thi sẽ xuất hiện câu hỏi chùm trong tất cả các phần thi.

Câu hỏi chùm gồm đầu bài chung và các câu hỏi riêng phát triển đánh giá năng lực thí sinh từ cấp độ thấp đến cấp độ cao. Câu hỏi chùm sẽ khai thác nguồn dữ kiện phong phú, đánh giá tư duy học sinh theo từng lĩnh vực và xuyên lĩnh vực; có thể là chủ đề mới với ngữ liệu cho trước, đòi hỏi thí sinh phải nhận định, phân tích và đưa ra phương án giải quyết vấn đề đã cho.

Riêng phần lựa chọn liên quan đến ngoại ngữ sẽ được xây dựng thành một hợp phần riêng thay thế phần khoa học để đánh giá năng lực chuyên biệt.

Đặc biệt, năm 2025, câu hỏi trong đề thi sẽ không sắp xếp từ dễ đến khó mà được xáo trộn một cách ngẫu nhiên theo ma trận cố định.

Đề thi đánh giá năng lực chuyên biệt có cấu trúc mới

Theo thạc sĩ Nguyễn Ngọc Trung – phó hiệu trưởng Trường đại học Sư phạm TP.HCM, đề thi đánh giá năng lực chuyên biệt của trường từ năm 2025 sẽ có cấu trúc mới.

“Kỳ thi đánh giá năng lực chuyên biệt từ năm 2025 của trường sẽ có nhiều điểm cải tiến trong cấu trúc đề thi của các môn toán, lý, hóa, sinh và ngữ văn. Riêng môn tiếng Anh, cấu trúc đề thi vẫn giữ nguyên cấu trúc đề thi các năm vừa qua. Việc điều chỉnh này để phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông mới “, ông Trung cho biết thêm.

Đề được thiết kế trong đó phần nội dung kiến thức của chương trình lớp 12 chiếm 70 – 80%, còn lại là nội dung kiến thức của chương trình lớp 10 và 11.

Các môn toán, lý, hóa, sinh bao gồm 40 câu hỏi chia làm 3 phần: Phần 1 gồm 25 câu hỏi thi trắc nghiệm khách quan (được chia thành 2 dạng thức khác nhau là trắc nghiệm khách quan nhiều phương án lựa chọn, có 1 phương án đúng và trắc nghiệm khách quan nhiều lựa chọn, có nhiều hơn 1 phương án đúng).

Phần 2 gồm 5 câu hỏi thi trắc nghiệm khách quan khai thác dữ liệu tổng hợp; và phần 3: 10 câu hỏi điền đáp số.

Môn ngữ văn sẽ gồm 22 câu hỏi và chia thành 3 phần: phần 1 – đọc hiểu với 20 câu hỏi thi trắc nghiệm khách quan nhiều lựa chọn; phần 2 – viết đoạn văn ngắn với 1 câu hỏi tự luận; và phần 3 – viết bài luận với 1 câu hỏi tự luận.

Với môn tiếng Anh, cấu trúc đề thi vẫn giữ nguyên cấu trúc đề thi các năm vừa qua, hướng tiếp cận theo định dạng bài thi đánh giá năng lực từ bậc 3 đến bậc 5 theo khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam. Ngữ liệu trong đề thi đa dạng, được lấy trong nhiều lĩnh vực khác nhau.

Thời gian làm bài thi của môn toán, lý, hóa, sinh, văn là 90 phút và tiếng Anh là 180 phút. Thí sinh đọc và làm bài thi trên máy tính.