Phát huy vai trò của ngành tư pháp trong quá trình phát triển kinh tế, hội nhập quốc tế

Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Thị Anh Thi dự tại điểm cầu Đà Nẵng

Báo cáo tại hội nghị cho biết, kết quả công tác năm 2024 trên hầu hết các lĩnh vực của Bộ, ngành Tư pháp đều tăng so với cùng kỳ năm 2023, trong đó, có một số lĩnh vực công tác đạt kết quả nổi bật như: công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế được các bộ, ngành quan tâm, chú trọng triển khai quyết liệt, đạt được nhiều kết quả tích cực và từng bước có nhiều đổi mới; công tác kiểm tra, rà soát văn bản quy phạm pháp luật được thực hiện kịp thời, góp phần đảm bảo tính thống nhất, công khai, minh bạch, khả thi của hệ thống pháp luật; công tác truyền thông, phổ biến về chính sách, pháp luật được thực hiện hiệu quả.

Trong năm, Bộ Tư pháp và các bộ, ngành đã phối hợp tham mưu Chính phủ tiếp tục dành nhiều thời gian để thảo luận, bàn về công tác pháp luật tại các phiên họp Chính phủ thường kỳ và 11 phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật; giúp Chính phủ xây dựng, trình Quốc hội thông qua Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024; thông qua 28 luật tại Kỳ họp bất thường lần thứ 5, Kỳ họp thứ 7, Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV. Riêng tại Bộ Tư pháp đã chủ trì, xây dựng, trình Chính phủ trình Quốc hội thông qua 3 luật, 1 nghị quyết tại Kỳ họp thứ 7 và Kỳ họp thứ 8.

Bên cạnh đó, các bộ, ngành đã xây dựng, trình ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền 832 văn bản quy phạm pháp luật. Các địa phương đã ban hành 4.832 văn bản quy phạm pháp luật cấp tỉnh, 2.144 văn bản quy phạm pháp luật cấp huyện và 2.629 văn bản quy phạm pháp luật cấp xã.

Công tác thi hành án dân sự đạt kết quả cao nhất từ trước đến nay, với 620.657 việc được các cơ quan thi hành án dân sự thi hành xong, tăng 45.838 việc (tăng 7,97%) so với cùng kỳ năm 2023; đạt tỉ lệ 83,88% (tăng 0,62%) so với cùng kỳ năm 2023, cao hơn 0,63% so với chỉ tiêu được giao. Về tiền, đã thi hành xong hơn 116.531 tỷ đồng, tăng hơn 27.119 tỷ đồng (tăng 30,33%) so với cùng kỳ năm 2023; đạt tỉ lệ 51,84% (tăng 5,06%) so với cùng kỳ năm 2023, cao hơn 5,39% so với chỉ tiêu được giao.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong chỉ đạo, điều hành, giải quyết công việc cho người dân được tăng cường, nhất là thực hiện các dịch vụ công trực tuyến liên thông về khai sinh, khai tử, xác nhận tình trạng hôn nhân… Năm 2024, Bộ Tư pháp đã tiếp nhận, trả lời 641 kiến nghị, đề xuất, đề nghị hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ của các bộ, ngành, địa phương; đã tiếp nhận và trả lời 100% phản ánh, kiến nghị của người dân, doanh nghiệp gửi qua Cổng Dịch vụ công quốc gia thuộc thẩm quyền giải quyết. Đặc biệt, Chỉ số cải cách hành chính (Par Index) của Bộ Tư pháp tiếp tục duy trì nhóm dẫn đầu (xếp thứ 1) trong số các bộ, ngành được đánh giá.

Năm 2024, các bộ, ngành, địa phương đã tổ chức hơn 566 ngàn cuộc tuyên truyền pháp luật cho hơn 55 triệu lượt người; tổ chức hơn 10 ngàn cuộc thi cho hơn 14 triệu lượt người dự thi; phát hơn 46 triệu tài liệu tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật; các hoạt động hưởng ứng Ngày pháp luật Việt Nam được triển khai đa dạng, phong phú. Qua báo cáo của các địa phương về công nhận cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật, tính đến nay có hơn 10 ngàn đơn vị cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật (đạt 94,7%).

Tại Đà Nẵng, trên cơ sở các văn bản của Bộ Tư pháp về chương trình công tác năm 2024, UBND thành phố đã ban hành các chương trình, kế hoạch và kịp thời triển khai các nhiệm vụ trong các lĩnh vực công tác tư pháp năm 2024 trên địa bàn thành phố;chú trọng xây dựng, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật của thành phố; thực hiện các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật trên địa bàn thành phố.

Đồng thời, ngành Tư pháp thành phố Đà Nẵng luôn xác định việc thực hiện công tác chuyên môn phải luôn gắn liền với việc triển khai có hiệu quả Chương trình cải cách hành chính và hình thành đồng bộ chính quyền điện tử, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trên các lĩnh vực công tác tư pháp.

Năm 2024, thành phố đã tổ chức gần 3.700 cuộc phổ biến giáo dục pháp luật trực tiếp với gần 349 ngàn lượt người tham dự; tổ chức 87 cuộc thi tìm hiểu pháp luật với hơn 29 ngàn lượt người tham gia. Hiện nay, trên địa bàn thành phố có 1.453 tổ hòa giải với 7.814 hòa giải viên. Các tổ hòa giải trên địa bàn thành phố đã tiếp nhận và giải quyết 191 vụ việc, trong đó có 169 vụ việc hòa giải thành, đạt 88,48%. Các hoạt động hòa giải ở cơ sở đã góp phần tăng cường tinh thần tương thân tương ái, tình làng nghĩa xóm, phát huy truyền thống văn hóa dân tộc, giảm bớt áp lực cho chính quyền địa phương trong việc giải quyết mâu thuẫn tranh chấp, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long phát biểu chỉ đạo hội nghị

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long nhấn mạnh, xây dựng, hoàn thiện thể chế luôn được Đảng xác định là một trong ba khâu đột phá chiến lược. Với tinh thần đó, trong năm 2024, Chính phủ đã tổ chức 31 phiên họp chuyên đề chuyên biệt về xây dựng pháp luật; xem xét, cho ý kiến thông qua hơn 110 đề nghị xây dựng luật và dự án luật; trình Quốc hội cho ý kiến 52 dự án luật và thông qua 58 dự án, 18 dự thảo nghị quyết.

Quán triệt một số nội dung chính trong Kết luận số 108-TB/VPTW ngày 18-11-2024 của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban Cán sự đảng Bộ Tư pháp, Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho biết, Tổng Bí thư Tô Lâm đánh giá hệ thống pháp luật được hình thành tương đối đồng bộ, công khai, minh bạch, dễ tiếp cận, cơ bản điều chỉnh tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội; tạo nền tảng pháp lý để phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và hội nhập quốc tế của đất nước. Lĩnh vực hành chính tư pháp ngày càng thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp thông qua các nền tảng số; tiếp tục xã hội hoá một số lĩnh vực bổ trợ tư pháp; công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý được triển khai rộng rãi, với nhiều mô hình mới; đội ngũ cán bộ làm công tác pháp luật, tư pháp từng bước trưởng thành, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao.

Theo Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long, trong năm 2025, Đảng, Nhà nước đặt ra 3 nhiệm vụ chính, gồm: chuẩn bị nội dung và nhân sự cho đại hội Đảng các cấp; thúc đẩy mục tiêu tăng trưởng trên 7%; sắp xếp, tổ chức bộ máy và tinh giản biên chế. Đồng thời, Tổng Bí thư Tô Lâm cũng nhấn mạnh phải đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, dứt khoát từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm”; củng cố xây dựng hệ thống pháp luật năng suất, chất lượng, khả thi; chi phí tuân thủ thấp và pháp luật phải đến được với người dân, doanh nghiệp một cách thực chất.

Trên cơ sở đó, Phó Thủ tướng Lê Thành Long yêu cầu Bộ Tư pháp sớm hoàn thiện và trình Bộ Chính trị, Ban Bí thư chỉ thị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật pháp luật; chủ động rà soát, sửa đổi, bổ sung kịp thời các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến sắp xếp, tổ chức bộ máy và tinh giản biên chế để nền hành chính không bị gián đoạn. Đồng thời, đẩy mạnh thực hiện chủ trương của Đảng về phân cấp phân quyền; lưu ý về thời hạn trình, nội dung của 2 dự thảo Luật về tổ chức chính quyền.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long yêu cầu lãnh đạo Bộ Tư pháp tiếp tục quan tâm hơn nữa đến công tác chuyển đổi số, xác định đây là điều kiện tiên quyết để thực hiện tốt các chức năng, nhiệm vụ của Bộ, ngành Tư pháp. Bên cạnh đó, cần nghiêm túc, khẩn trương tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW, đề xuất đổi mới, sắp xếp, hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, theo định hướng là giảm tối thiểu 15-20% đầu mối tổ chức bên trong. Không sắp xếp một cách cơ học, không để gián đoạn trong thực hiện nhiệm vụ.

“Bộ Tư pháp, ngành tư pháp phát huy vai trò, tiếp tục tập trung nguồn lực, trí tuệ giúp Chính phủ, UBND các cấp xử lý tốt các vấn đề pháp lý trong quá trình phát triển kinh tế, hội nhập quốc tế, trong đó có việc phòng ngừa và giải quyết các tranh chấp đầu tư quốc tế. Các ban, bộ, ngành Trung ương, địa phương quan tâm, chia sẻ, phối hợp chặt chẽ với Bộ, ngành tư pháp, đảm bảo nguồn lực và các điều kiện cần thiết khác nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả công tác tư pháp”, Phó Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo.

NGÔ HUYỀN