Hiện nay, nhiều hợp tác xã (HTX) trên địa bàn thành phố đang đứng trước những khó khăn như: đội ngũ cán bộ điều hành đa phần lớn tuổi, năng lực quản lý và tiếp cận công nghệ hạn chế, thiếu hụt nguồn nhân lực trẻ, chất lượng cao kế thừa… Do đó, cần có thêm chính sách, giải pháp hỗ trợ phù hợp, tạo động lực thúc đẩy kinh tế tập thể, hợp tác xã phát triển.
 |
| Hợp tác xã Dịch vụ sản xuất nông nghiệp Hòa Phong 1 (xã Hòa Phong, huyện Hòa Vang) trưng bày, giới thiệu sản phẩm OCOP gà thả vườn Kê Sơn. Ảnh: VĂN HOÀNG |
Nhiều “nút thắt” cần tháo gỡ
Toàn thành phố hiện có 150 HTX, liên hiệp HTX hoạt động trên nhiều lĩnh vực như: nông nghiệp, công nghiệp – xây dựng, thương mại dịch vụ, giao thông vận tải… thu hút 9.524 thành viên và giải quyết việc làm cho gần 15.000 lao động; trong đó, có khoảng 600 cán bộ lãnh đạo quản lý, điều hành HTX. Theo Luật HTX năm 2012, cán bộ quản lý HTX phải là thành viên HTX và đạt trình độ tối thiểu từ trung cấp chuyên môn trở lên. Tuy nhiên, số lượng cán bộ quản lý có trình độ đại học, cao đẳng trên địa bàn thành phố chỉ khoảng 30%, trình độ trung cấp khoảng 40%. Ông Ngô Văn Sinh, Giám đốc HTX Dịch vụ sản xuất và Kinh doanh tổng hợp Hòa Tiến 1 (xã Hòa Tiến) cho hay, hiện HTX có 21 nhân sự, trong đó, 3 người có trình độ đại học; đa phần các nhân sự làm việc đều lớn tuổi, số người trẻ tuổi hạn chế. Trong ban giám đốc HTX có nhân sự đã lớn tuổi, vì vậy, rất cần đội ngũ cán bộ trẻ, tâm huyết để kế thừa, phát triển và thúc đẩy các hoạt động sản xuất, kinh doanh, tiếp cận các thị trường. Song, những năm qua, việc thu hút cán bộ trẻ về làm việc tại HTX rất khó do nhiều yếu tố liên quan như: chế độ, chính sách, vị trí việc làm…
Bà Phan Võ Hạnh Thủy, Phó Chủ tịch Liên minh HTX thành phố nhìn nhận, nguồn nhân lực là một trong những yếu tố quan trọng, có tác động rất lớn đến quá trình hoạt động, phát triển của HTX và kinh tế tập thể. Đa số cán bộ lãnh đạo, quản lý ở các HTX đều lớn tuổi, chưa có đội ngũ kế cận để thay thế, tư duy phát triển HTX kiểu cũ, chưa phù hợp với kinh tế thị trường, năng lực quản lý, khả năng tiếp cận công nghệ hạn chế. Mặt khác, cơ sở vật chất, trang thiết bị của nhiều HTX xuống cấp; kỹ thuật – công nghệ, sản xuất kinh doanh còn lạc hậu; thu nhập của thành viên, người lao động khu vực kinh tế tập thể, HTX còn thấp… nên chưa thu hút được nguồn nhân lực lao động trẻ có tay nghề, chất lượng cao, kinh nghiệm về công tác tại các HTX.
“Trẻ hóa” nhân lực HTX
Trước những khó khăn trong việc phát triển kinh tế tập thể, Liên minh HTX thành phố đã tổ chức khảo sát, nắm tình hình các HTX trên địa bàn, hỗ trợ tư vấn, định hướng cho các HTX tiến hành củng cố, tái cấu trúc phát triển theo mô hình HTX kiểu mới; xây dựng và ký kết các chương trình phối hợp với các tổ chức chính trị – xã hội thành phố, địa phương. Đặc biệt, trong năm 2023, UBND huyện Hòa Vang đã bố trí 3,705 tỷ đồng để hỗ trợ đầu tư phát triển cho 12 lượt HTX trên địa bàn và tổ chức các hoạt động hỗ trợ khác. Nhằm triển khai thực hiện chính sách hỗ trợ đưa lao động trẻ về làm việc tại các HTX theo Nghị quyết số 72/2021/NQ-HĐND ngày 17-12-2021 của HĐND thành phố về Quy định một số cơ chế, chính sách đặc thù hỗ trợ đầu tư xây dựng nông thôn mới nâng cao trên địa bàn huyện Hòa Vang, giai đoạn 2022-2025, huyện Hòa Vang đã hỗ trợ đưa 4 lao động về làm việc tại các HTX trên địa bàn, gồm: 2 người làm việc tại HTX rau an toàn Túy Loan; 1 người làm việc tại HTX Dịch vụ sản xuất nông nghiệp Hòa Phong 1; 1 người làm việc HTX Dịch vụ sản xuất và Kinh doanh tổng hợp Hòa Tiến 1 với tổng kinh phí hỗ trợ trong năm trên 245 triệu đồng.
Ông Ngô Văn Sinh cho biết, việc đưa lao động trẻ về làm việc tạo nên nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao, thông thạo về công nghệ; giúp cho HTX phát triển về quy trình sản xuất theo hướng hữu cơ, phối hợp các đơn vị khoa học công nghệ nghiên cứu các giống cây trồng mới phù hợp. “Để nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX, đặc biệt các HTX nông nghiệp, cần tăng cường, hỗ trợ thêm nhiều nhân lực trẻ về làm việc để “trẻ hóa” đội ngũ. Hơn hết, cần ưu tiên lao động là người địa phương để tạo sự gắn bó lâu dài”, ông Sinh đề xuất. Là 1 trong 3 HTX được tăng cường thêm lao động trẻ trong năm 2023, ông Nguyễn Sĩ, Giám đốc HTX Dịch vụ sản xuất nông nghiệp Hòa Phong 1 cũng cho rằng, “nút thắt” lớn nhất khiến các HTX chưa thu hút được lực lượng lao động trẻ có tri thức về làm việc là chế độ lương, thưởng, chế độ chưa phù hợp. Tại Nghị quyết số 72/2021/NQ-HĐND, lao động trẻ được hỗ trợ làm việc tại HTX sẽ có mức hỗ trợ lương hằng tháng bằng 1,5 lần mức lương tối thiểu vùng và tối đa 36 tháng/người. Đây là chính sách hợp lý, từng bước tháo gỡ “nút thắt” về thiếu hụt nguồn nhân lực trẻ của các HTX.
Theo bà Phan Võ Hạnh Thủy, vấn đề hỗ trợ nguồn nhân lực cho các HTX rất cần thiết. Đây còn là cơ sở đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ kế cận để lãnh đạo, quản lý các HTX; nâng cao khả năng tiếp cận nhanh nhạy với sự thay đổi của thị trường, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số vào hoạt động của HTX; thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh, mở rộng thị trường tiêu thụ hàng hóa của HTX. Để phát triển, nâng cao nguồn nhân lực của các HTX, thành phố cần nghiên cứu, xây dựng và ban hành các chính sách riêng, phù hợp với tình hình, thực tiễn phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã của thành phố, nhất là khi Luật Hợp tác xã 2023 có hiệu lực thi hành với 8 nhóm chính sách của Nghị quyết số 20-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, trong đó, trọng tâm là chú trọng các giải pháp hỗ trợ về nguồn nhân lực, đưa cán bộ trẻ có trình độ đại học trở lên về làm việc tại các HTX. Bên cạnh đó, cán bộ quản lý, điều hành HTX cần không ngừng tìm tòi, học tập, nghiên cứu, năng động và sáng tạo trong việc đề ra kế hoạch sản xuất kinh doanh phù hợp với xu thế, thúc đẩy HTX phát triển hơn.
VĂN HOÀNG
