Đà Nẵng xử lý triệt để tàu cá “3 không”

Đà Nẵng trong nỗ lực chống khai thác IUU. Thực hiện: Khánh Nhi – Cảnh Hiệp

Tập trung mọi nguồn lực chống khai thác IUU

Khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định, gọi tắt là IUU, là một hoạt động khai thác vi phạm các quy định quốc tế và trong nước. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến suy thoái nguồn lợi thủy sản, phá hủy hệ sinh thái biển và tạo sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các quốc gia.

Từ năm 2017, Ủy ban ban Châu Âu áp thẻ vàng đối với thủy sản Việt Nam do tình trạng khai thác IUU vẫn tồn tại ở nhiều địa phương ven biển. Thẻ vàng này không chỉ ảnh hưởng đến uy tín quốc gia mà còn gây thiệt hại nặng nề cho xuất khẩu thủy sản của Việt Nam, khi nhiều lô hàng bị từ chối hoặc kiểm tra gắt gao, làm tăng chi phí và giảm sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Đà Nẵng là một trong những trung tâm thủy sản lớn của miền Trung, cũng không nằm ngoài những thách thức này. Thành phố đang nỗ lực triển khai các biện pháp cụ thể nhằm ngăn chặn khai thác IUU, góp phần khôi phục uy tín và phát triển bền vững ngành thủy sản.

Quang cảnh toạ đàm trực tuyến chủ đề “Đà Nẵng trong nỗ lực chống khai thác IUU”

Tại buổi toạ đàm, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản thành phố Đặng Duy Hải thông tin, hiện nay tổng số tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 6 mét trở lên trên địa bàn thành phố là 1.529 tàu cá: tàu cá ven bờ có 722 chiếc (chiếm 47%); tàu cá vùng lộng có 208 chiếc (chiếm 14%); tàu cá vùng khơi có 599 chiếc (chiếm 39%).

Thời qua Đà Nẵng tập trung nguồn lực triển khai quyết liệt, kịp thời các nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác IUU. Cụ thể, thành phố hoàn thành xử lý triệt để tàu cá 3 không trên địa bàn thành phố (688 tàu); tăng cường công tác theo dõi giám sát tàu cá; thực hiện truy xuất nguồn gốc hải sản khai thác theo đúng quy định, tàu cá cập cảng bốc dỡ sản phẩm thủy sản khai thác được giám sát sản lượng, thu, nộp nhật ký thu mua chuyển tải, nhật ký khai thác theo đúng quy định; 100% tàu cá có dấu hiệu vi phạm đều được xác minh, xử lý đúng quy định. Đến nay chưa có tàu cá của thành phố vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, xử lý.

Thành phố tập trung mọi nguồn lực chống khai thác IUU

Trước yêu cầu cấp bách của nhiệm vụ chống khai thác IUU, thời gian qua, Bộ Chỉ huy BĐBP thành phố triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều biện pháp để thực hiện nhiệm vụ phòng chống IUU.

Thượng tá Đoàn Văn Tỉnh – Phó Tham mưu trưởng Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) thành phố cho biết, Bộ Chỉ huy BĐBP thành phố đã chỉ đạo các đồn, trạm Biên phòng phối hợp với Chi Cục thủy sản, các hội đoàn thể của địa phương tổ chức rà soát các tàu không đủ điều kiện hoạt động, đồng thời mở các đợt tuyên truyền sâu rộng nhằm nâng cao nhận thức cho chủ tàu, thuyền trưởng và bà con ngư dân trong việc chấp hành nghiêm các quy định khi khai thác hải sản trên biển.

Đồng thời, thường xuyên thực hiện việc cập nhật thông tin vào cơ sở dữ liệu nghề các quốc gia. Hiện nay Bộ chỉ huy BĐBP thành phố đang tiếp tục chỉ đạo tổ chức cao điểm đồng loạt triển khai lực lượng tăng cường công tác tuần tra, kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá khi xuất, nhập bến tại đồn, trạm biên phòng phải có đầy đủ giấy tờ và trang thiết bị theo đúng quy định; Xử lý nghiêm tàu cá vi phạm IUU và các trường hợp tàu cá cố tình đi hoạt động khai thác khi chưa có đầy đủ giấy tờ theo quy định.

Đến nay, 100% các tàu cá trên 15m khi thác vùng khơi của Đà Nẵng đều đã được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình và quá trình hoạt động trên biển thông qua hệ thống giám sát tàu cá.

Bộ đội Biên phòng thành phố thực hiện giám sát chặt chẽ hồ sơ các tàu cá tại các trạm kiểm soát biên phòng

Sơn Trà là địa phương có số lượng tàu cá lớn nhất thành phố, thời gian qua, UBND quận ban hành nhiều kế hoạch liên quan đến nhiệm vụ chống khai thác IUU.

Đồng thời chỉ đạo UBND các phường có kế hoạch cụ thể về công tác theo dõi, giám sát hoạt động của các tàu cá của địa phương không đủ điều kiện hoạt động khai thác thủy sản.

Phó Chủ tịch UBND quận Sơn Trà Huỳnh Văn Hùng cho biết, UBND quận thực hiện phân công cụ thể cán bộ, đảng viên cấp cơ sở phụ trách theo dõi từng nhóm tàu cá, đảm bảo nắm rõ thông tin chủ tàu, hiện trạng hoạt động tàu cá, vị trí tàu neo đậu và cung cấp thông tin kịp thời khi có yêu cầu. Định kỳ vào ngày đầu tuần các cán bộ sẽ cập nhật về vị trí, địa điểm đang neo, đậu của các tàu cá gửi về UBND quận thông qua Phòng Kinh tế để báo cáo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Cùng với đó, quận tổ chức tổng rà soát, phân loại đội tàu có chiều dài lớn nhất từ 6m đến dưới 12m, đảm bảo nắm rõ thực trạng, quản lý chặt chẽ; Chỉ đạo Đồn Biên phòng Sơn Trà tiếp tục xử lý dứt điểm các tàu cá tại địa bàn quản lý không đủ điều kiện hoạt động khai thác thủy sản; Tổ chức đợt cao điểm đồng loạt triển khai lực lượng tuần tra, kiểm tra, kiểm soát xử lý tàu cá không đủ điều kiện tham gia hoạt động khai thác thủy sản để đảm bảo tính răn đe, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân.

Ngư dân bốc dỡ cá vào bờ

Kể từ khi Ban Bí thư ban hành Chỉ thị số 32-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chống khai thác thuỷ sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định và phát triển bền vững ngành thuỷ sản, toàn bộ hệ thống chính trị thành phố có những hành động cụ thể, quyết liệt hơn nhằm thực hiện hiệu quả Chỉ thị này.

Âu thuyền và Cảng cá Thọ Quang với vai trò trực tiếp quản lý tàu cá xuất, nhập cảng, thời gian qua đơn vị triển khai nhiều giải pháp phòng, chống khai thác IUU hiệu quả với phương châm “thực hiện quyết liệt, kiên trì, liên tục”.

Trưởng Ban Quản lý Âu thuyền và Cảng cá Thọ Quang Nguyễn Lại cho biết, ngay khi Chỉ thị ban hành, đơn vị tổ chức quán triệt, phân công các phòng, đội, viên chức, người lao động triển khai ngay đến các đối tượng liên quan, bằng nhiều hình thức cụ thể.

Về công tác tuyên truyền, tăng cường tuyên truyền qua zalo, các cuộc hội, pa nô, bảng biển, loa phát thanh, khuyến cáo trực tiếp đến chủ tàu, thuyền trưởng, thương nhân… về các vấn đề liên quan đến IUU.

Đối với công tác kiểm tra, kiểm soát tàu cá xuất, nhập cảng, Âu thuyền và Cảng cá Thọ Quang xây dựng kế hoạch ra quân kiểm tra, kiểm soát tàu cá hoạt động cảng. Nếu phát hiện hành vi vi phạm thì nhanh chóng răn đe, ngăn chặn, xử lý tàu vi phạm; đồng thời tuyên truyền, nâng cao trách nhiệm, nhận thức của chủ tàu, thuyền trưởng.

Bên cạnh đó, bố trí thêm trang thiết bị đáp ứng cho việc hỗ trợ người dân khai báo và công tác nhập, truy xuất dữ liệu tàu cá cập cảng, rời cảng, sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng; Tăng cường phối hợp với Đồn Biên phòng Sơn Trà thường xuyên tuần tra, kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm trong lĩnh vực thủy sản đối với tàu cá khi hoạt động tại khu vực Âu thuyền và Cảng cá Thọ Quang; Kiện toàn bộ phận chuyên trách đảm nhận nhiệm vụ rà soát, kiểm tra lại độ tin cậy, tính chính xác của hồ sơ IUU. Qua đó, kịp thời hướng dẫn, khắc phục những lỗi, tồn tại phát sinh và đáp ứng tốt cho việc truy xuất dữ liệu nhanh chóng.

Qua thời gian triển khai thực hiện, đến nay hầu hết tàu cá cập cảng cá Thọ Quang chấp hành đúng quy định; việc chấp hành nộp nhật ký hành trình, khai báo sản lượng lên bến, khai báo thông tin trên eCDT đi vào nền nếp.

Cán bộ Âu thuyền và Cảng cá Thọ Quang kiểm tra nhật ký hành trình của các tàu cá

Cơ hội gỡ “thẻ vàng” rất cao

Thời gian tới, đoàn thanh tra của EC sẽ sang Việt Nam thanh tra lần thứ 5 về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quyết định. Đây được xem là cơ hội cuối cùng để Việt Nam tháo gỡ thẻ vàng cho hải sản khai thác trước khi EU bầu cử.

Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản thành phố Đặng Duy Hải cho rằng, với sự quyết tâm vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương trong việc gỡ “thẻ vàng” IUU đã đáp ứng cơ bản những yêu cầu của EC.

“Đợt kiểm tra lần 5 sắp đến của Đoàn Thanh tra EC có ý nghĩa to lớn và hết sức quan trọng đối với thủy sản có nguồn gốc từ khai thác của nước ta. Qua đợt thanh tra lần 5 này, chúng tôi mong muốn Đoàn Thanh tra EC thấy rõ sự nỗ lực gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của Việt Nam và đánh giá pháp luật thủy sản Việt Nam phù hợp với thông lệ chung của quốc tế. Với sự chung tay phòng, chống IUU của từng địa phương trong thời gian qua thì cơ hội gỡ  “Thẻ vàng” của chúng ta là rất cao”, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản thành phố Đặng Duy Hải nhấn mạnh.

Thành phố quyết tâm cùng các địa phương trên cả nước gỡ thúc đẩy EC gỡ “thẻ vàng”

Để tiếp tục giữ vững kết quả tích cực trong công tác phòng, chống khai thác IUU, từng đơn vị, địa phương trên địa bàn thành phố đã xây dựng kế hoạch cụ thể, trong đó chú trọng công tác thông tin, tuyên truyền về các quy định khai thác hải sản đến các chủ tàu cá, thuyền trưởng.  

Đồng thời, tập trung khắc phục những bất cập, hạn chế, tồn tại nhằm đảm bảo cho việc thực hiện tốt nhiệm vụ: kiểm soát tàu đến, rời cảng; thu nhật ký hành trình, giám sát sản lượng thành phần loài qua cảng.

Đặc biệt, quản lý chặt chẽ không để phát sinh tàu cá không đăng ký, không có giấy phép khai thác thuỷ sản; Phát hiện, ngăn chặn kịp thời các tàu cá có biểu hiện nghi vấn tổ chức đi khai thác hải sản và xử lý nghiêm các trường hợp tàu cá cố tình đi hoạt động khai thác khi chưa có đầy đủ giấy tờ theo quy định. Cùng với đó, sẵn sàng các điều kiện để đón, làm việc với đoàn EC lần thứ 5.

Mặc dù thời gian qua Đà Nẵng có nhiều bước chuyển tích cực trong công tác phòng, chống khai thác IUU, song vẫn còn nhiều thách thức. Thời gian đến, toàn hệ thống chính trị thành phố tiếp tục có những hành động quyết liệt, giải quyết tận gốc vấn đề khai thác IUU, giúp bảo vệ tài nguyên biển, đảm bảo sự phát triển bền vững cho ngành thủy sản Đà Nẵng trong tương lai, góp phần cùng các địa phương trên các nước thúc đẩy EC gỡ “thẻ vàng”. Khi đó, những con tàu ra khơi sẽ không chỉ mang theo hy vọng của ngư dân, mà còn bảo vệ nguồn lợi hải sản, bảo vệ chủ quyền biển đảo quốc gia.

KHÁNH NHI