Kiến nghị gỡ vướng quy định “lái xe liên tục”

Theo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024, tài xế ô-tô không được lái xe liên tục quá 4 giờ, không quá 10 giờ trong một ngày và không quá 48 giờ trong một tuần. Quy định này được các doanh nghiệp vận tải ủng hộ, nhưng cũng còn một số băn khoăn về cách tính thời gian bắt đầu làm việc của tài xế.

Nhiều tài xế, doanh nghiệp kiến nghị nâng mức thời gian lái xe trong tuần lên. TRONG ẢNH: Xe container lưu thông trên quốc lộ 1A đoạn qua Đà Nẵng. Ảnh: THÀNH LÂN

Hơn 20 năm lái xe container vận tải từ cảng Tiên Sa đi các tỉnh Tây Nguyên, tài xế Nguyễn Nam Phương cho biết, quy định về thời gian lái ô-tô liên tục không quá 4 giờ và không quá 10 giờ một ngày là quy định cần thiết, giúp bảo đảm sức khỏe và sự tỉnh táo cho người lái xe, nhất là khi đi đường đèo núi, khu đông dân cư… Tuy nhiên, quy định không được lái xe quá 48 giờ/tuần là điều khó khăn nhất đối với cả doanh nghiệp và tài xế. Bởi tuần lao động của tài xế có khi lên đến 7 ngày, không như 5 ngày của các công việc hành chính bình thường, do đó nếu được thì nâng mức thời gian lái xe trong tuần tối đa từ 55-60 giờ.

Cùng quan điểm, tài xế Nguyễn Minh Đức, chuyên chạy chuyến Bắc-Nam chia sẻ: “Các tài xế nên chủ động sắp xếp các điểm dừng nghỉ cho hợp lý, việc không lái xe liên tục quá 4 tiếng là dễ dàng thực hiện. Bởi chỉ cần nghỉ ngơi chừng 15-20 phút, lái xe có thể tiếp tục hành trình. Song, vấn đề đặt ra là lái xe trong trường hợp xe chạy liên tục trên đường, còn trong tình trạng bị kẹt xe thì cũng khó cho tài xế…”.

Nhiều doanh nghiệp vận tải băn khoăn khi cho rằng, quy định lái xe liên tục quá 4 tiếng chỉ áp dụng cung đường dài, không xảy ra ùn tắc. Trong khi, có thời điểm cung đường ngắn nhưng qua nội đô, ùn tắc 2-3 tiếng mà chiếu theo quy định này thì tài xế sẽ vi phạm. Ngoài ra, trên một số đường bộ cao tốc chưa có trạm dừng nghỉ, đặc biệt là trục cao tốc Bắc-Nam, xe phải chạy liên tục đến khi ra khỏi đường cao tốc mới có thể tìm được điểm dừng nghỉ (hầu hết các đoạn đường dẫn ra, vào đường cao tốc cũng không có trạm dừng nghỉ) cũng là những khó khăn hiện nay của lái xe lẫn doanh nghiệp vận tải.

Theo Hiệp hội Vận tải hàng hóa đường bộ Đà Nẵng, đơn vị hoàn toàn thống nhất quy định về “Thời gian lái xe liên tục không quá 4 giờ và bảo đảm các quy định có liên quan của Bộ luật Lao động”. Tuy nhiên, hoạt động kinh doanh vận tải và nghề lái xe là một loại hình kinh doanh có điều kiện và nghề nghiệp đặc thù. Việc áp dụng quy định “Thời gian lái xe của người lái ô-tô không quá 10 giờ trong một ngày và tối đa 48 giờ/tuần” là chưa phù hợp, gây rất nhiều khó khăn cho người lái xe và các đơn vị kinh doanh vận tải bằng ô-tô.

Do nghề kinh doanh vận tải và nghề lái xe ngoài việc phụ thuộc vào hoạt động giao thương của nền kinh tế, khi có nhu cầu lưu thông hàng hóa phát sinh thì dịch vụ vận tải hàng hóa/hành khách mới được thực hiện. Thời gian hoạt động phụ thuộc vào nhu cầu của thị trường nên khi không phát sinh công việc thì cũng khó điều chuyển phương tiện hoặc lái xe qua phục vụ mục đích công việc khác. Mặt khác, doanh nghiệp vận tải không thể dự kiến hết được thời gian hoạt động của từng tuyến vận chuyển, do điều kiện cơ sở hạ tầng đường bộ chưa phù hơp đáp ứng thông suốt trên tuyến vận chuyển và làm phát sinh ngoài dự kiến thời gian hoạt động, cụ thể như tắc đường liên tục, ùn tắc vào các cửa ngõ vào cảng, ùn tắc tại cảng, tại các cửa khẩu, sạt lở đường trong điều kiện thời tiết xấu… mà trong tình thế không cho phép thay đổi người lái xe được.

Cùng với đó, việc phải xếp hàng chờ đợi tại các kho chủ hàng cũng là trường hợp không thể dự tính trước được dẫn đến không kiểm soát được quá giờ trong tình huống bắt buộc phải hoàn thành chuyến hàng/khách vận chuyển. Ngoài ra, đối với lái xe phục vụ cho hàng hóa xuất nhập khẩu qua cảng, cửa khẩu… còn phải đáp ứng thời gian kịp lên tàu cho nhà xuất khẩu hoặc đến cửa khẩu kịp giờ thông quan hàng hóa… trong khi nghề lái xe là nghề đặc thù được xếp vào Danh mục ngành nghề công việc nặng nhọc, độc hại. Đáng chú ý, là mức phạt quy định tại Nghị định số 168/2024/NĐ-CP ngày 26-12-2024 của Chính phủ quy định xử phạt hành chính, trừ điểm giấy phép lái xe của người lái xe vi phạm quy tắc giao thông đường bộ có nhiều hành vi vi phạm khá cao so với mức thu nhập của người dân và ngành nghề lái xe. Tuy nhiên, mức phạt đưa ra không quy định giảm trừ cho những lỗi vô tình vi phạm…

Theo ông Tô Văn Hiệp, Ủy viên Thường vụ Hiệp hội Vận tải ô-tô Việt Nam, để khắc phục các khó khăn trên, buộc các doanh nghiệp kinh doanh vận tải phải tăng giá cước để bù đắp thời gian không hoạt động của xe và thời gian nghỉ của lái xe hoặc phải bổ sung thêm lái xe để tăng vận hành khai thác thời gian hoạt động của phương tiện vận tải. Điều này đi ngược với mục tiêu giảm giá thành dịch vụ logistics nhằm góp phần tăng năng lực cạnh tranh cho hàng hóa của Việt Nam và thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế.

Do đó, Hiệp hội Vận tải hàng hóa đường bộ Đà Nẵng kiến nghị điều chỉnh thời gian lái xe của người lái ô-tô không quá 10 giờ trong một ngày và không quá 48 giờ trong một tuần. Cụ thể, thời gian lái xe của người lái ô-tô không quá 12 giờ trong một ngày và không quá 208 giờ trong một tháng (tháng 2 hằng năm không quá 192 giờ). Đồng thời, điều chỉnh giảm mức phạt hành chính phù hợp với thu nhập của người dân và bổ sung các quy định giảm trừ cụ thể cho những lỗi vi phạm vô tình, không có chủ ý nhằm bảo đảm tính công bằng của luật và được mọi người trong xã hội thừa nhận. Ngoài ra, cũng cần điều chỉnh giảm mức thời gian tạm giữ giấy phép lái xe của người làm nghề lái xe nhằm vừa bảo đảm tính răn đe vừa bảo đảm sinh kế của người lái xe.

THÀNH LÂN