Đường xuống cấp, ruộng bỏ hoang
Nhiều năm nay, hàng chục hộ dân ở 2 thôn Đồng Dọng, xã Bình Dân và thôn 10/10, xã Vạn Yên, huyện Vân Đồn phải sống trong cảnh thấp thỏm vì tài sản nằm trong vùng dự án chưa được đền bù, giải phóng mặt bằng.
Chị Nguyễn Thị Thúy cho biết, rừng keo đã quá lứa thu hoạch trị giá hàng chục tỷ đồng của các hộ dân đang có nguy cơ bị chặt trộm, cháy rừng.
Đứng giữa cánh đồng rộng mênh mông cỏ dại mọc kín của thôn Đồng Dọng, bà Lê Thị Bảy, Bí thư chi bộ, Trưởng thôn 10/10, xã Vạn Yên chỉ tay vào những căn nhà đã đổ sập, kể: “Năm 2017, dự án rục rịch triển khai, người dân đã sẵn sàng tinh thần nhận đền bù, chuyển đi nơi khác sinh sống. Nào ngờ, đến nay dự án vẫn “nằm trên giấy”. Do thuộc vùng dự án, công trình giao thông, thủy lợi xuống cấp cũng không được đầu tư, ruộng đồng để hoang hóa”.
Bà Nguyễn Thị Thúy, Trưởng ban công tác mặt trận thôn 10/10 kể: “Nhà tôi có hơn 40ha keo. Cơ quan chức năng đã kiểm đếm, xây dựng phương án đền bù trên 3 tỷ đồng, nhưng chờ mãi đến nay vẫn không thấy gì. Cây keo đã quá lứa nhiều năm, giá 180 triệu đồng/ha, song nằm trong diện tích đã kiểm đếm nên không được khai thác. Giờ nỗi lo rừng bị cháy, trộm vào khai thác luôn thường trực”.
Căn hộ của mẹ anh Lý Văn Toàn bị bỏ hoang, đã sập một phần.
Theo con đường nhỏ gập ghềnh vào điểm dân cư thuộc thôn 10/10 nằm giữa một thung lũng lớn, anh Lý Văn Toàn, người dân tộc Dao nhà ở giữa cánh đồng cho biết: Tuyến đường này vốn xe đạp, xe máy đi lại được. Nhưng giờ đã xuống cấp, nên cách duy nhất chỉ có đi bộ.
“Tại điểm dân cư này, hầu hết các hộ đã nhận đền bù. Nhưng gia đình tôi gồm 3 hộ lại không được bố trí tái định cư, vì thế gia đình không đồng ý bàn giao mặt bằng và đã bị bỏ lại sống trong cảnh heo hút giữa rừng”, anh Toàn chia sẻ.
Đổi chủ đầu tư vẫn “đắp chiếu”
Dự án hồ chứa nước Đồng Dọng có tổng mức đầu tư 500 tỷ đồng, được thực hiện tại 2 xã Bình Dân và Vạn Yên (Vân Đồn), triển khai trên diện tích hơn 600ha, ảnh hưởng đến 110 hộ dân, chủ yếu là nhà ở, đất vườn và đất rừng sản xuất.
Nhiều diện tích canh tác của người dân nằm trong vùng dự án chưa được giải phóng mặt bằng, nên bị bỏ hoang hóa.
Mục tiêu của dự án là xây dựng đập ngăn nước tạo nguồn nước ngọt cho nhà máy nước để cấp cho đô thị Đoàn Kết – Bình Dân, khu đô thị Cái Rồng, các khu du lịch và khu cảng Vạn Hoa. Ban đầu dự án do Công ty CP Đầu tư xây dựng hồ trên núi 389 (Công ty 389) làm chủ đầu tư, thời gian triển khai đền bù, GPMB được thực hiện từ năm 2017.
Tuy nhiên, đến ngày 1/7/2021, Ban Quản lý khu kinh tế Vân Đồn đã ký hợp đồng thực hiện với chủ đầu tư mới của dự án là Công ty Mặt trời Vân Đồn. Đây là hợp đồng thực hiện dự án có sử dụng đất. Thời gian thực hiện là 30 tháng, trong đó GPMB là 6 tháng.
Theo báo cáo của UBND huyện Vân Đồn, hiện nay, dự án mới giải phóng được 259,2/600,21ha. Trong vùng dự án còn 65 hộ gia đình, cá nhân phải thực hiện đền bù, GPMB. Trong đó, có 18 trường hợp phải bổ sung chính sách bồi thường.
Theo ông Lý Văn Khương, Chánh văn phòng UBND huyện Vân Đồn, thời hạn thực hiện hợp đồng giữa Ban Quản lý khu kinh tế tỉnh và Công ty CP Mặt trời Vân Đồn đã hết hạn ngày 15/1/2024. Trong khi đó, công tác GPMB chưa hoàn thành do chủ đầu tư chưa hoàn thiện trích lục thửa đất, chưa chuyển kinh phí để chi trả cho người dân cũng như cam kết kinh phí để thực hiện GPMB.
“Do vậy, chính quyền địa phương đã kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét thu hồi, hoặc nếu tiếp tục sẽ triển khai ra sao để trả lời cử tri và nhân dân địa phương”, ông Khương cho biết.
Thu hồi hay gia hạn hợp đồng phải căn cứ quy định pháp luật
Trao đổi với Báo Giao thông, ông Nguyễn Quang Minh, Chánh văn phòng Ban Quản lý khu kinh tế tỉnh Quảng Ninh cho biết, việc thực hiện công tác đền bù, GPMB thuộc thẩm quyền của chính quyền huyện Vân Đồn và phải tuân thủ chặt chẽ các quy định của pháp luật. Dự án có sử dụng đất, doanh nghiệp ứng tiền để đền bù, GPMB, sau này sẽ được khấu trừ, nên về bản chất vẫn là dùng ngân sách…
“Các kiến nghị của chính quyền và nhân dân địa phương đã được chúng tôi tiếp nhận, hiện đang xem xét, làm việc với các bên liên quan để làm rõ những vấn đề vướng mắc. Việc có thu hồi hay gia hạn hợp đồng dự án còn phải căn cứ vào các quy định của pháp luật “, ông Minh nói.
