Triển vọng nào cho cổ phiếu bảo hiểm?

Ảnh hưởng sau khủng hoảng niềm tin

Báo cáo ngành mới đây của Công ty Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam (MASVN) dẫn thống kê của Bộ Tài chính cho biết tính đến 12/2024 thị trường bảo hiểm hiện có 85 doanh nghiệp kinh doanh bảo hiểm (trong đó có 32 doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ, 19 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ, 2 doanh nghiệp tái bảo hiểm và 32 doanh nghiệp môi giới bảo hiểm) và 1 chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài. Số lượng văn phòng đại diện của doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm nước ngoài tại Việt Nam là 15 văn phòng. 

Ngành bảo hiểm trong năm 2024 tiếp tục bị ảnh hưởng sau khủng hoảng niềm tin khách hàng. Tổng doanh thu phí của toàn thị trường bảo hiểm ước đạt 227.500 tỷ đồng ( giảm 0,25% so với năm 2023). 

Cụ thể, doanh thu phí bảo hiểm nhân thọ đạt khoảng 149.200 tỷ đồng, giảm 5%. Đà giảm đã được hãm lại so với năm 2023 doanh thu sụt giảm ở mức 11%. MASVN kỳ vọng năm 2025 sẽ là năm đà giảm kết thúc và toàn ngành bắt đầu phục hồi. Tập đoàn Bảo Việt (BVH) là doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ duy nhất được niêm yết trên sàn với thị phần từ năm 2022 đến nay có sự phục hồi đáng kể. Tính đến 8 tháng đầu năm thị phần đã trở lại mức 22,5%. Cao hơn mức trung bình 21,3% từ năm 2015 đến hiện tại. Thể hiện sự phục hồi từng bước trong mảng nhân thọ của BVH.

Trong khi đó, doanh thu bảo hiểm phi nhân thọ tăng trưởng mạnh 10,2%, đạt 78.300 tỷ đồng trong khi toàn ngành vẫn chưa thoát khỏi suy giảm. Top 3 ông lớn trong thị phần vẫn được giữ nguyên: PVI – BVH – BMI với tốc độ tăng trưởng so với cùng kỳ đạt lần lượt 21% – 3% – 7%.

Theo MASVN, sự tăng trưởng tích cực của ngành bảo hiểm phi nhân thọ có thể được lý giải bởi mối quan hệ chặt chẽ giữa doanh thu của ngành này với sự phát triển chung của nền kinh tế. Hoạt động sản xuất, kinh doanh và dịch vụ càng mở rộng thì nhu cầu bảo hiểm càng gia tăng. Với tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam vượt 7%, đây chính là nền tảng thúc đẩy sự gia tăng trong doanh thu phí bảo hiểm.

Các doanh nghiệp bảo hiểm ghi nhận tổng doanh thu tăng 2,5% và lợi nhuận sau thuế tăng 1,6% trong năm 2024. Nguyên nhân của việc biên lợi nhuận sau thuế giảm chủ yếu đến từ lợi nhuận hoạt động tài chính suy giảm hơn 377 tỷ đồng. Nếu loại trừ BVH là doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ duy nhất trong bảng, doanh thu mảng phi nhân thọ tăng 5,6% và lợi nhuận sau thuế giảm 7,5%.

Các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ ghi nhận mức giảm lợi nhuận đáng kể trừ BIC, PGI, PTI. Ngoài ra, lợi nhuận gộp hoạt động kinh doanh bảo hiểm cũng ghi nhận điểm sáng khi tăng 88%, đánh dấu tín hiệu hồi phục của ngành bảo hiểm.

Tình đến cuối năm 2024, tổng tài sản của các doanh nghiệp bảo hiểm ước đạt 1.007.204 tỷ đồng ( tăng 10,88%); tổng nguồn vốn chủ sở hữu ước đạt 210.124 tỷ đồng (tăng 6,45%). Các doang nghiệp bảo hiểm đầu tư trở lại nền kinh tế ước đạt 850.075 tỷ đồng (tăng 13,17% so với cùng kỳ) và gia tăng tổng dự phòng nghiệp vụ bảo hiểm 13,26%, ước đạt 676.265 tỷ đồng.

Chi trả quyền lợi bảo hiểm trong năm 2024 ước đạt 93.900 tỷ đồng, tăng 15,7% so với năm 2023. Trong đó, chi trả của các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ ước đạt 22.500 tỷ đồng, giảm 6,2%, trong khi chi trả của các doanh nghiệp nhân thọ tăng mạnh 25%, đạt 71.400 tỷ đồng.

Động lực tăng trưởng

Chuyên gia tại MASVN cho rằng tăng trưởng mảng phi nhân thọ gia tăng khi GDP được dự báo tăng trưởng 8%. Theo đó, GDP tăng giúp tăng nhu cầu bảo hiểm, tạo tiền đề thuận lợi cho sự phát triển của thị trường bảo hiểm phi nhân thọ, khi nhu cầu bảo hiểm tài sản, bảo hiểm rủi ro từ các dự án hạ tầng trọng điểm ngày càng gia tăng. Nền kinh tế phục hồi cũng là động lực cho mảng nhân thọ hồi phục trong trung hạn.

Động lực của ngành bảo hiểm còn đến từ những dấu hiệu nới lỏng đối với kênh bancassurance. Cụ thể, NHNN Việt Nam đã ban hành Thông tư 34/2024/TT-NHNN quy định về giấy phép kinh doanh của các NHTM. Thông tư này đem lại tín hiệu tích cực cho hoạt động kinh doanh bancassurance với việc cho phép các NHTM tham gia bán bảo hiểm nhân thọ theo quy định của Luật Bảo hiểm.

Tỷ lệ thâm nhập bảo hiểm/GDP tại Việt Nam hiện nay dao động ở mức 2,3% – 2,8%, thấp hơn so với mức trung bình 3,35% của khối ASEAN, 5,37% của châu Á và 6,3% của thế giới. Điều này cho thấy thị trường bảo hiểm tại Việt Nam vẫn còn rất nhiều tiềm năng để phát triển và mở rộng. 

Trong năm 2025, chuyên gia tại MASVN kỳ vọng tổng tài sản của các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ tăng 5%; các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ ước tăng 8% so với cùng kỳ. Dưới góc độ đầu tư vào nền kinh tế, MASVN đồng quan điểm với Bộ Tài chính rằng các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ dự kiến tăng trưởng 5,77%, trong khi các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ ước tính tăng 5,4% so với năm 2024. 

Trên thị trường chứng khoán, với các cổ phiếu được niêm yết trên 2 sàn: HOSE, HNX và UPCOM, các chỉ số về hiệu quả tài chính đang nghiêng về các doanh nghiệp như BIC, BVH, PTI khi ROE có sự cải thiện, giúp cho EPS năm 2024 của BIC và PTI có mức vượt trội hơn 4000 đ/cp.  Các doanh nghiệp duy trì mức ROE trên 10% chiếm số lượng 8/13 doanh nghiệp, giảm so với năm 2023 chiếm 10/13 doanh nghiệp. 

Phần lớn các doanh nghiệp bảo hiểm hiện có mức P/B tiệm cận trung vị 5 năm, cho thấy thị trường đã định giá hợp lý giá trị nội tại của nhóm này. Tuy nhiên, một số doanh nghiệp như BLI, PRE, PTI vẫn đang giao dịch với mức P/B thấp. Để những doanh nghiệp này được định giá cao hơn, cần thêm thời gian cho quá trình phục hồi và tăng trưởng trong trung hạn.