Sức hút từ Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông

Những giá trị độc đáo này mở ra cơ hội lớn cho du lịch bền vững, thu hút ngày càng nhiều du khách trong và ngoài nước.

Giá trị di sản vô giá

Công viên Địa chất toàn cầu (CVĐCTC) UNESCO Đắk Nông là điểm đến nổi bật, thu hút du khách bởi cảnh quan thiên nhiên kỳ vĩ và những giá trị di sản quý giá.

Sở hữu hệ thống núi lửa cổ và các hang động dung nham dài nhất Đông Nam Á, công viên tạo nên bức tranh địa chất đặc sắc, lý tưởng cho những người yêu thích khám phá và nghiên cứu khoa học. Các thác nước như Liêng Nung, Lưu Ly, Đ’ray Sáp… cùng các hồ nước góp phần tô điểm thêm vẻ đẹp hùng vĩ của vùng đất này, mang lại trải nghiệm khó quên cho du khách.

Công viên không chỉ là kho báu về địa chất mà còn là nơi lưu giữ di sản văn hóa phong phú của các cộng đồng dân tộc thiểu số như M’nông, Ê đê, Mạ… Những lễ hội truyền thống, như lễ cúng bến nước, lễ mừng lúa mới, hay lễ hội cồng chiêng, mang đậm bản sắc văn hóa địa phương, trở thành điểm nhấn cho du lịch văn hóa. Các làng nghề thủ công như dệt thổ cẩm, làm rượu cần cũng là điểm đến hấp dẫn, giúp du khách tìm hiểu sâu hơn về cuộc sống và văn hóa bản địa.

Với diện tích hơn 4.760 km², công viên trải rộng trên địa bàn 5 huyện và TP. Gia Nghĩa, nơi hội tụ sự đa dạng về địa hình và sinh thái. Những khu rừng nguyên sinh cùng hệ động thực vật phong phú, trong đó có nhiều loài nằm trong Sách đỏ Việt Nam, mang lại giá trị bảo tồn to lớn. Điểm nhấn đặc biệt là Vườn quốc gia Tà Đùng, được mệnh danh là “Vịnh Hạ Long trên cạn” với hàng trăm đảo nhỏ xanh mướt trên mặt nước, là địa điểm lý tưởng cho các hoạt động du lịch sinh thái như trekking, cắm trại và chèo thuyền.

Những nỗ lực trong bảo tồn và phát huy giá trị di sản đã giúp CVĐCTC UNESCO Đắk Nông trở thành biểu tượng của du lịch bền vững, gắn kết hài hòa giữa thiên nhiên, văn hóa và sự phát triển kinh tế địa phương.

Bảo tồn và phát huy giá trị

Các kỳ đại hội Đảng bộ tỉnh Đắk Nông luôn kiên định với tầm nhìn dài hạn là phát triển du lịch bền vững dựa trên cơ sở bảo tồn thiên nhiên, phát triển hạ tầng đồng bộ và nâng cao đời sống văn hóa của người dân.

Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XII xác định mục tiêu đến năm 2030 phát triển du lịch trở thành trung tâm của du lịch nghỉ dưỡng và sinh thái dựa trên lợi thế về khí hậu, cảnh quan. Đại hội XII tập trung phát triển du lịch trên nền tảng phát huy các lợi thế tự nhiên, các giá trị văn hóa – đặc trưng sinh thái bản địa, CVĐCTC UNESCO Đắk Nông. Đây là 1 trong 3 trụ cột của nền kinh tế địa phương.

Một trong những yếu tố quan trọng thúc đẩy du lịch Đắk Nông chính là việc UNESCO công nhận Công viên địa chất Đắk Nông là CVĐCTC vào tháng 7/2020. Đây là cơ hội lớn để Đắk Nông phát triển thương hiệu du lịch gắn với tài nguyên địa chất và văn hóa đặc sắc của tỉnh.

Đắk Nông đã ban hành nghị quyết riêng về xây dựng và phát triển CVĐCTC UNESCO Đắk Nông giai đoạn 2021 – 2025, tầm nhìn đến năm 2030. Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, ban, ngành, Đắk Nông đã đạt một số kết quả trong việc bảo tồn và phát huy giá trị CVĐCTC UNESCO.

Cán bộ, đảng viên và cộng đồng địa phương ngày càng nâng cao nhận thức trong công tác bảo tồn, khai thác bền vững và phát huy tổng thể các giá trị di sản. Các hoạt động quảng bá, xúc tiến du lịch được đẩy mạnh tại các địa phương thuộc vùng CVĐC.

Tỉnh Đắk Nông đã ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác đa phương và song phương, đặc biệt trong lĩnh vực bảo tồn di sản địa chất, phát triển du lịch, và giáo dục khoa học với các CVĐC khác trong khu vực và quốc tế. Đáng chú ý, vào năm 2022, Đắk Nông đã đại diện Việt Nam đăng cai tổ chức thành công Hội nghị quốc tế về Hang động núi lửa lần thứ 20 (ISV20), qua đó thúc đẩy hợp tác khoa học và quảng bá hình ảnh Đắk Nông đến với bạn bè quốc tế.

Đắk Nông đã chú trọng bảo tồn và phát huy các giá trị di sản trong vùng CVĐCTC, đạt được nhiều tiến bộ trong công tác bảo tồn các di tích văn hóa, lịch sử và danh lam thắng cảnh. Hiện tỉnh có thêm 2 di tích, danh lam thắng cảnh cấp quốc gia và 3 di tích cấp tỉnh được công nhận, nâng tổng số lên 18 di tích cùng 55 điểm di tích lịch sử được đưa vào danh mục kiểm kê.

Các giá trị văn hóa phi vật thể cũng được quan tâm phục dựng, bảo tồn, trong đó có các nghề thủ công, lễ nghi, phong tục truyền thống của người dân bản địa. Một số nghề truyền thống như rượu cần, dệt thổ cẩm tại TP. Gia Nghĩa cùng các nghi lễ đặc trưng như lễ cúng thần rừng của người Mạ, nghệ thuật trình diễn dân ca Nau M’Pring, và dệt thủ công truyền thống của người M’nông đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Toàn tỉnh đã xây dựng 9 mô hình du lịch cộng đồng, 31 đội văn nghệ truyền thống phục vụ khách du lịch, và tổ chức 11 lễ hội tiêu biểu, mang nét đặc trưng của văn hóa bản địa.

Để bảo đảm phát triển kinh tế – xã hội bền vững gắn với công viên địa chất, Đắk Nông đã triển khai chuyên đề quy hoạch vùng CVĐCTC UNESCO Đắk Nông, khoanh vùng bảo vệ các điểm di sản quan trọng và phát triển du lịch gắn với thiên nhiên, văn hóa vùng di sản trong giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Chuyên đề này hiện đang được tích hợp vào quy hoạch tổng thể của tỉnh và sẽ tiếp tục được điều chỉnh để đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững.

Công tác đầu tư vào các điểm đến tiêu biểu của vùng CVĐC được ưu tiên với nhiều nguồn lực dành cho việc tu bổ, sửa chữa và nâng cấp cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch. Tỉnh đã tiến hành điều chỉnh số điểm du lịch trong công viên từ 44 xuống còn 41 điểm, nhằm tối ưu hóa khả năng phục vụ khách du lịch trong bối cảnh phát triển mới của CVĐC.

Để hỗ trợ phát triển du lịch, UBND tỉnh ban hành danh mục 22 dự án kêu gọi thu hút đầu tư vào các khu vực tiềm năng, trong đó có 3 dự án tiêu biểu đã hoàn thành thủ tục pháp lý gồm: Khu du lịch sinh thái thác Liêng Nung tại Gia Nghĩa, khu du lịch sinh thái thác Lưu Ly tại Đắk Song, và khu du lịch sinh thái Hồ Trúc tại Cư Jút.

Với những nỗ lực trên, Đắk Nông đã và đang xây dựng nền tảng bền vững cho sự phát triển của CVĐC UNESCO Đắk Nông, đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế – xã hội và nâng cao đời sống văn hóa của cộng đồng dân cư địa phương.