Sản xuất nông lâm kết hợp để ứng phó với quy định EUDR

Hiệu quả nhiều mặt

Đắk Nông có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế rừng. Tỉnh có trên 196.000ha rừng tự nhiên, 58.300 ha rừng trồng. Những năm qua, các cấp, ngành, đơn vị, tổ chức, cá nhân quản lý, bảo vệ rừng đã có những hoạt động nhằm xây dựng các mô hình kinh tế rừng, nông lâm kết hợp.

Theo đó, một số mô hình kinh tế rừng bước đầu cho thấy sự phù hợp, hiệu quả. Như đối với hình thức trồng rừng bằng các giống keo, sao, thông, lõi thọ tập trung, nông lâm kết hợp, trồng dược liệu dưới tán rừng.

Tại huyện biên giới Tuy Đức, nhiều hộ dân đã phát triển các mô hình về cây mắc ca trồng xen với cà phê, cây ăn quả, cho hiệu quả cao.

Gia đình ông Đinh Văn Thiêm, thôn 1, xã Đắk Búk So có 3ha cà phê. Năm nay dù khô hạn nhưng vườn cây vẫn cho năng suất ổn định, trên 3 tấn/ha.

Ông Thiêm cho rằng, ngoài nước tưới thì một phần là nhờ đã có hệ sinh thái vườn ổn định, được điều hòa từ cây lâm nghiệp mắc ca, cây che bóng, chắn gió. Hàng năm, vườn cây của gia đình cho thu nhập khoảng 800 – 900 triệu đồng.

Mắc ca bắt đầu được trồng tại Đắk Nông cách đây khoảng 5 năm. Huyện biên giới Tuy Đức là nơi có các hộ dân trồng mắc ca đầu tiên và nhiều nhất.

Hiện nay, Tuy Đức có khoảng 1.800ha mắc ca, chiếm khoảng 65% diện tích cây trồng này của toàn tỉnh. Trong đó, khoảng 80% diện tích mắc ca được trồng xen với cà phê và các loại cây trồng khác.

Mắc ca đã và đang đem lại nguồn thu nhập cao cho nhiều hộ dân ở Đắk Nông, nhất là phù hợp đối với đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ.

Theo bà Phan Thị Khương, Phó Trưởng Phòng NN – PTNT huyện Tuy Đức, cây mắc ca phù hợp với thổ nhưỡng địa phương. Cây trồng này rất thích hợp để trồng xen canh, thuần, đem lại nguồn thu nhập cao cho bà con, giúp xóa đói, giảm nghèo.

Trồng mắc ca xen với cây trồng khác là mô hình được nhiều nông dân ở Tuy Đức triển khai. Đây là mô hình sinh kế hiệu quả, bền vững, thích ứng tốt với quy định EUDR.

Huyện Tuy Đức đang tích cực đẩy mạnh hợp tác với các đơn vị chuyên môn, các nhà khoa học để tìm ra bộ giải pháp phát triển sản xuất nông lâm kết hợp hiệu quả nhất.

Địa phương chú ý xây dựng các mô hình, tập huấn kỹ thuật trồng, chăm sóc, phòng bệnh trong sản xuất nông lâm kết hợp. Việc hình thành các vùng trồng lớn để liên kết với các doanh nghiệp chế biến, tiêu thụ sản phẩm cũng được huyện đẩy mạnh.

Theo bà Nguyễn Thị Thùy Dung, Giám đốc HTX Nông nghiệp dịch vụ Long Việt, huyện Tuy Đức, xuất khẩu sang châu Âu là cơ hội lớn để nâng cao giá trị sản phẩm, thu nhập cho người dân.

Tuy nhiên, để đáp ứng yêu cầu tại các thị trường khó tính cũng không phải dễ dàng. Cả người trồng, doanh nghiệp phải tuân thủ nhiều quy trình, quy định của đối tác.

Trong đó, hiện nay, đối với thực tiễn sản xuất của đa số người dân mới chỉ hướng tới các tiêu chuẩn chứ chưa được chứng nhận như VietGAP, GlobalGAP, organic… Đây là điều cần được coi trọng, hỗ trợ nhiều hơn từ phía Nhà nước.

Tại huyện Krông Nô, nhiều năm nay, gia đình ông Trần Văn Quân, thôn Lương Sơn, xã Nam Xuân đã trồng 2ha ca cao trồng xen với các loại cây rừng như sao, da lợn.

Ông Quân khẳng định, vườn cây cho hiệu quả kinh tế ổn định, ít bị tác động bởi các yếu tố như khô hạn, sâu bệnh hại. Sản lượng ca cao mỗi năm khoảng 5 – 6 tấn, đem về cho gia đình mức thu nhập khoảng 500 triệu đồng.

Chiến lược lâu dài

Ông Lê Quang Dần, Phó Giám đốc Sở NN – PTNT cho biết: Kinh tế rừng, nông lâm kết hợp là một trong những mũi nhọn của ngành Nông nghiệp Đắk Nông hiện nay.

Tỉnh đang thúc đẩy phát triển kinh tế rừng, nông lâm kết hợp, trồng và chế biến dược liệu theo hướng bền vững, hài hòa, đáp ứng yêu cầu của thị trường.

Tỉnh đã thu hút được một số doanh nghiệp, người dân đầu tư vào một số lĩnh vực như phát triển rừng trồng nguyên liệu giấy, phát triển cây đa mục đích. Tỉnh khuyến khích nhân rộng việc canh tác nông, lâm kết hợp theo hình thức giao khoán, hợp tác đầu tư.

Đắk Nông đẩy mạnh công tác trồng rừng, bảo vệ rừng, thực hiện chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng, cho thuê dịch vụ môi trường rừng để phát triển du lịch; thực hiện chế biến và xuất khẩu ván gỗ MDF.

Tỉnh đã định hình được một số mô hình phát triển kinh tế rừng hiệu quả về trồng rừng nguyên liệu, dược liệu dưới tán rừng, gần rừng.

Cụ thể như nông lâm kết hợp như trồng mắc ca, ca cao xen canh với các loại cây công nghiệp, cây ăn quả tại huyện Đắk Glong, Krông Nô, Tuy Đức…

Các hình thức phát triển kinh tế rừng là cơ sở quan trọng để ngành NN – PTNT tham mưu cấp có thẩm quyền trong công tác chỉ đạo, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ quản lý, bảo vệ và phát triển rừng trên địa bàn tỉnh, đáp ứng các quy định về nông sản không xuất phát từ vùng mất rừng, suy giảm rừng.

Phát triển nông lâm kết hợp là cách làm giúp Đắk Nông từng bước huy động được nguồn lực từ các doanh nghiệp, cộng đồng, tổ chức, cá nhân và hộ gia đình tham gia vào công tác phát triển rừng.

Hoạt động này góp phần trực tiếp phủ xanh đất trống đồi núi trọc, cải tạo môi trường sinh thái, tạo thêm việc làm, thu nhập cho người dân.

Đắk Nông tiếp tục thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ về giao khoán rừng; chi trả dịch vụ môi trường rừng; nguồn vốn đầu tư của các doanh nghiệp, các tổ chức phi chính phủ.

Phó Giám đốc Sở NN – PTNT Lê Quang Dần nhấn mạnh: “Nông lâm kết hợp là một trong những giải pháp kỹ thuật đã được tỉnh Đắk Nông xác định nhằm chuyển đổi sinh kế bền vững cho các hộ nằm trong vùng rủi ro, rủi ro cao về cà phê và các nông sản, sản phẩm khác đáp ứng quy định EUDR”.