Rủi ro tỷ giá vẫn là mối lo ngại lớn trong năm 2025

Rủi ro tỷ giá vẫn là mối lo ngại lớn trong năm 2025

Trong báo cáo thị trường tiền tệ mới công bố, Chứng khoán MB (MBS) cho rằng những bất ổn liên quan đến ‘Trump 2.0’ có thế dẫn đến viêc gia tăng giá trị của đồng USD, từ đó tạo áp lực lên tỷ giá trong nước.

Trong năm 2024, tỷ giá VND/USD đã chịu áp lực mạnh, đặc biệt vào tháng 5/2024 khi đạt mức 25.470 VND/USD, mất khoảng 4,6% so với đầu năm. Sức ép này đến từ việc Fed duy trì lãi suất cao và nhu cầu USD tăng mạnh để nhập khẩu nguyên liệu và đầu cơ.

Sau đó, VND phục hồi từ giữa tháng 9 nhờ đợt cắt giảm lãi suất của Fed, nhưng lại tăng trở lại trong quý IV/2024 do nhu cầu nhập khẩu mạnh mẽ và nhu cầu USD từ Kho bạc Nhà nước để chi trả nợ.

Đến tháng 12, tỷ giá liên ngân hàng đạt mức cao kỷ lục 25.485 VND/USD và tỷ giá thị trường tự do lên 25.800 VND/USD. Tỷ giá trung tâm cũng đạt mức cao nhất từ khi áp dụng cơ chế tỷ giá trung tâm.

Các chuyên viên phân tích cho rằng tỷ giá sẽ dao động trong khoảng 25.500 – 25.800 VND/USD trong quý I/2025.

Cụ thể, những yếu tố vĩ mô sẽ hỗ trợ tỷ giá trong năm 2025 bao gồm ổn định môi trường vĩ mô, thặng dư thương mại tích cực (xấp xỉ 24,77 tỷ USD trong năm 2024), dòng vốn FDI (25,35 tỷ USD) và du lịch phục hồi mạnh mẽ.

Theo MBS, chỉ số USD Index (DXY) duy trì đà tăng đều đặn trong suốt tháng 12 và đạt mức cao trong hai năm tại 108,4 vào ngày 19/12 sau khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) quyết định giảm lãi suất thêm 0,25 điểm %. Trong cuộc họp gần nhất, các quan chức Fed dự kiến sẽ chỉ có hai lần giảm lãi suất trong năm 2025. 

Chỉ số DXY đã giữ đà tăng đều đặn trong ba tháng vừa qua, được hỗ trợ bởi kỳ vọng rằng các chính sách của ông Donald Trump về việc nới lỏng tài khóa, tăng thuế quan và siết chặt nhập cư sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhưng đồng thời cũng sẽ thúc đẩy lạm phát.

Trong bối cảnh này, lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm đã tăng lên mức cao nhất trong hơn 7 tháng tại 4,6% vào cuối tháng 12. Điều này cũng đã góp phần giúp hỗ trợ USD tăng 2,6% trong tháng, lên mức 108,5 vào cuối tháng 12.

Thực tế, tỷ giá hối đoái đã trở thành tâm điểm kể từ tháng 3/2024. Áp lực tỷ giá có lúc chạm đến đỉnh điểm vào tháng 5 khi chạm mức 25.470 VND/USD, đánh dấu mức mất giá khoảng 4,6% tính từ đầu năm nay, khi đối mặt với sức ép từ việc Fed duy trì lãi suất ở mức cao nhất trong vòng 23 năm, nhu cầu về USD tăng vọt nhằm phục vụ cho việc nhập khẩu nguyên liệu và tích trữ đầu cơ.

Sau khi vật lộn với áp lực mất giá, VND đã dần phục hồi đáng kể từ giữa tháng 9/2024, sau đợt cắt giảm lãi suất mạnh tay với mức 50 điểm cơ bản của Fed – đánh dấu lần giảm đầu tiên trong 4 năm. Tuy vậy, điều nay diễn ra không lâu khi tỷ giá lại một lần nữa tăng nóng trở lại trong quý 4 khi các doanh nghiệp đẩy mạnh nhập khẩu nhằm gia tăng sản xuất cho mùa cuối năm. Bên cạnh đó, nhu cầu mua USD của KBNN cũng tăng cao trong giai đoạn này do phải chi trả các nghĩa vụ nợ. Cho đến tháng 12, áp lực tỷ giá vẫn căng thẳng do sự phục hồi mạnh mẽ của đồng USD, và đã đẩy tỷ giá liên ngân hàng tăng lên mức cao nhất lịch sử tại 25.485 VND/USD vào cuối tháng 12.

Tính từ đầu năm 2024, đồng VND đã mất giá hơn 4,6% so với đồng USD. Tỷ giá thị trường tự do cũng đã tăng lên mức 25.800 VND/USD, trong khi tỷ giá trung tâm đạt mức cao nhất kể từ khi cơ chế tỷ giá trung tâm được áp dụng vào năm 2016 tại 24.335 VND/USD, tăng lần lượt 4,3% và 2% so với đầu năm 2024. Trong bối cảnh này, NHNN đã phải cung ứng ra thị trường lượng lớn ngoại tệ và linh hoạt điều tiết thanh khoản hệ thống ngân hàng nhằm giảm áp lực lên tỷ giá.

“Chúng tôi kỳ vọng tỷ giá sẽ dao động trong khoảng 25.500 – 25.800 VND/USD trong quý 1/2025 khi các kế hoạch nới lỏng tài khóa của chính quyền mới, kết hợp với các chính sách nhập cư chặt chẽ hơn, cùng với lãi suất cao của Mỹ so với các nước khác và chủ nghĩa bảo hộ tương đối cao của Mỹ, dự kiến sẽ hỗ trợ cho việc gia tăng giá trị của đồng USD trong năm 2025”, báo cáo nêu.

Tuy nhiên, vẫn có những yếu tố tích cực hỗ trợ cho đồng VND như: Thặng dư thương mại tích cực (~24,77 tỷ USD trong năm 2024), dòng vốn FDI (25,35 tỷ USD, +9,4% so với cùng kỳ) và du lịch phục hồi mạnh mẽ (+39,5% trong năm 2024). Sự ổn định của môi trường vĩ mô nhiều khả năng sẽ được duy trì và cải thiện hơn nữa sẽ là cơ sở để ổn định tỷ giá trong năm 2025.

Biện pháp nào hỗ trợ của nhà điều hành?

Trong năm 2024, trước bối cảnh áp lực tỷ giá tăng, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã can thiệp linh hoạt để điều tiết thanh khoản, phát hành 123.700 tỷ đồng tín phiếu và bơm 172.000 tỷ đồng qua kênh OMO. Bên cạnh đó, NHNN giảm lượng thanh khoản hỗ trợ trong tháng 12 để duy trì mặt bằng lãi suất liên ngân hàng ở mức cao vừa phải.

Lãi suất liên ngân hàng biến động trong tháng, giảm xuống 2,4% vào 19/12 nhờ hỗ trợ thanh khoản, nhưng tăng lại lên 4% vào 27/12 sau khi NHNN bán USD. Kết thúc tháng 12, lãi suất qua đêm ổn định ở 3,6%, trong khi các kỳ hạn ngắn dao động từ 4,4% – 4,7%.

Về lãi suất tiền gửi, sau khi chạm đáy vào tháng 3, lãi suất tiền gửi đã có xu hướng tăng trở lại kể từ tháng 4 do mức lãi suất thấp trước đó đã khiến người dân dần rút tiền gửi khỏi hệ thống ngân hàng.

Xu hướng tăng trở nên rõ rệt hơn kể từ tháng 6/2024, khi tăng trưởng tín dụng tăng vọt từ mức 3,4% của tháng 5 lên mức 6,1% vào cuối tháng 6. Việc tăng trưởng tín dụng tăng nhanh gấp 2-3 lần so với tốc độ tăng của huy động vốn đã thúc đẩy các ngân hàng tăng lãi suất huy động, thậm chí lãi suất ở một vài ngân hàng đã vượt mốc 6%/năm.

Tính đến cuối tháng 12, lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng thương mại đạt 5,1%, tăng 0,2% so với đầu năm. Lãi suất tăng do nhu cầu tín dụng cao và tăng trưởng tín dụng vượt mức huy động vốn. 

Theo số liệu từ báo cáo MBS, tăng trưởng tín dụng đến cuối năm 2024 đạt 15,08%, hoàn thành mục tiêu của NHNN. Tuy nhiên, nợ xấu đã tăng 4,55% so với cuối năm 2023, thúc đẩy các ngân hàng điều chỉnh lãi suất để thu hút vốn. Các ngân hàng thương mại nhà nước vẫn duy trì lãi suất ở mức 4,7%.

Các chuyên gia nhận định dư địa cho chính sách tiền tệ của Việt Nam trong năm 2025 sẽ bị hạn chế do áp lực từ USD mạnh và nguy cơ Mỹ tiếp tục điều tra thao túng tiền tệ. Vì vậy, NHNN có thể sẽ duy trì lập trường thận trọng và không kỳ vọng cắt giảm lãi suất chính sách.

MBS dự báo sự phục hồi sản xuất và giải ngân đầu tư công dự kiến sẽ thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, làm tăng áp lực lên lãi suất huy động.

“Dự báo lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng lớn sẽ dao động trong khoảng 5% – 5,2% trong năm 2025”, báo cáo cho hay.