Nông nghiệp tuần hoàn – Bước đệm cho kinh tế xanh ở Đắk Nông

Những kết quả bước đầu

Đắk Nông có diện tích canh tác nông nghiệp lớn, với trên 378.000ha. Đàn vật nuôi của tỉnh phát triển ổn định hàng năm, với đàn trâu, bò trên 30.000 con; đàn heo khoảng 530.000 con, đàn gia cầm khoảng 3 triệu con…

Trong những năm qua, Đắk Nông tập trung phát triển các chương trình, dự án sản xuất, chăn nuôi theo xu hướng nông nghiệp hữu cơ, tuần hoàn.

Trong đó, nhiều mô hình sản xuất xanh mang lại hiệu quả cao như: Chương trình phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (CNC); nông nghiệp thông minh; nông nghiệp hữu cơ; phát triển kinh tế trang trại; bảo tồn đa dạng sinh học…

Gia đình ông Đặng Văn Dũng ở xã Tân Thành, huyện Krông Nô (Đắk Nông) được ngành chuyên môn hướng dẫn biện pháp sản xuất phân bón hữu cơ vi sinh từ phụ phẩm nông nghiệp để chăm sóc cây trồng.

Cách làm này đã giúp gia đình ông tạo được nguồn phân bón cho cây trồng, còn cải tạo đất, bảo vệ môi trường. Nông sản ông làm ra cũng bảo đảm chất lượng, thuận lợi trong khâu tiêu thụ.

Ông Dũng cho biết: “Từ phụ phẩm nông nghiệp qua các bước xử lý đã chuyển thành phân hữu cơ vi sinh cung cấp cây trồng. Qua đó, giúp cải tạo được độ màu mỡ, phì nhiêu của đất, cây trồng hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn”.

Còn gia đình ông Trần Văn Tiến ở xã Nhân Đạo, huyện Đắk R’lấp, sau một thời gian sử dụng phân hữu cơ vi sinh, đã giúp giảm được lượng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cung cấp cho cây trồng. Từ đó, bảo vệ môi trường đất, môi trường nước, các vi sinh vật có lợi, cân bằng sinh thái.

Ông Lê Đình Hùng, thành viên HTX Bechamp, xã Trường Xuân, huyện Đắk Song cho biết, hiện nay hầu hết xã viên HTX đều “nói không” với phân bón và thuốc bảo vệ thực vật hóa học.

Các thành viên đã liên kết với Công ty Haproximex, Công ty NextPay… sản xuất hồ tiêu, cà phê theo tiêu chuẩn Rainforest Alliance, 4C. Nhờ đó, chất lượng và giá bán sản phẩm tốt hơn.

Theo ông Hồ Gấm, Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Đắk Nông, nông nghiệp tuần hoàn vừa là yêu cầu bắt buộc, vừa là động lực tiến tới nền nông nghiệp xanh.

Nông nghiệp tuần hoàn giúp nông dân giảm chi phí, gia tăng giá trị, góp phần thay đổi thói quen canh tác lạc hậu, hạn chế sử dụng tài nguyên, thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm phát thải khí nhà kính… Đây là hướng đi tất yếu của nền nông nghiệp bền vững.

Đắk Nông là tỉnh nông nghiệp giữ vai trò chủ đạo, chiếm 38,11% trong cơ cấu kinh tế của tỉnh. Hàng năm, trên địa bàn tỉnh có lượng phế phẩm nông nghiệp ước khoảng 1 triệu tấn.

Đây có thể được xem là nguồn tài nguyên để tái tạo, sản xuất phân bón hữu cơ có chất lượng, giảm chi phí đầu tư, tăng hiệu quả kinh tế, giảm ô nhiễm môi trường và hướng tới nền nông nghiệp bền vững.

Hướng tới đồng bộ

Theo các chuyên gia, trong bối cảnh biến đổi khí hậu, phát triển nông nghiệp bền vững cần phải tính đến việc xây dựng nền nông nghiệp đa chức năng, đa mục tiêu, ứng dụng nông nghiệp CNC và công nghệ thông tin.

Đồng thời, cần áp dụng các nguyên lý thuận tự nhiên như: tái sử dụng phế phụ phẩm nông nghiệp, biến bất lợi của thời tiết thành lợi thế trong cơ cấu cây trồng, mùa vụ; ứng dụng tri thức bản địa để phát triển trong bối cảnh đa dạng văn hóa, xã hội…

Tuy nhiên, hiện nay việc phát triển kinh tế tuần hoàn còn mang tính phân tán ở các lĩnh vực và chưa có chương trình tích hợp, mang tính tổng thể để kinh tế tuần hoàn tạo tính đột phá và trở thành động lực phát triển bền vững.

Nhằm lan tỏa rộng rãi chương trình phát triển kinh tế xanh, Hội Nông dân Đắk Nông phối hợp với Sở NN – PTNT tỉnh xây dựng giải pháp, đẩy mạnh phong trào sản xuất phân hữu cơ từ phụ phẩm nông nghiệp, giúp nông dân giảm dần sự lệ thuộc vào phân bón vô cơ.

Ông Hồ Gấm, Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh cho rằng, nông nghiệp tuần hoàn không xa lạ nhưng cũng khá mới mẻ với nhiều nông dân trên địa bàn tỉnh.

Thực tế, nông dân đã thực hiện nông nghiệp tuần hoàn nhiều năm nay để tiết kiệm chi phí, gia tăng lợi nhuận. Nhưng để nông nghiệp tuần hoàn đi vào đời sống sản xuất toàn diện hơn thì vẫn chưa làm được.

“Đắk Nông cần ưu tiên xây dựng mô hình chuyển giao quy trình kỹ thuật, tổ chức tập huấn cho người dân để nâng “chất” nông nghiệp tuần hoàn”, ông Gấm nhấn mạnh.

Theo ông Nguyễn Văn Chương, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông – Giống nông, lâm nghiệp Đắk Nông, trong thực tế sản xuất hiện nay, bà con nông dân đã tái sử dụng các nguồn phế phẩm từ sản xuất nông nghiệp như: rơm rạ, vỏ cà phê, xã bã thực vật… ủ hoai mục để bón cho cây trồng…

Việc tái sử dụng phế phụ phẩm nông nghiệp đã giúp nông dân tăng lợi nhuận, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững, thích ứng với điều kiện biến đổi khí hậu.

Tuy nhiên, cách sản xuất này vẫn chưa thực sự phổ biến mà chỉ mang tính tự phát là chính, nông dân có người làm, người không. Do đó, Đắk Nông sẽ tính toán phát triển nông nghiệp tuần hoàn đồng bộ, bài bản và khoa học hơn.

Để khắc phục và cải thiện tình trạng ô nhiễm, suy thoái tài nguyên đất, Sở NN – PTNT Đắk Nông yêu cầu các sở, ngành, địa phương, tổ chức và doanh nghiệp cùng chung tay xây dựng các mô hình kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh nhằm giảm thiểu chất thải trong sản xuất nông nghiệp.

Đồng thời, Sở NN – PTNT khuyến khích sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường, lồng ghép các dự án giữa ngành nông nghiệp và địa phương để triển khai tốt chương trình thu gom, phân loại, xử lý rác thải trong sản xuất nông nghiệp.

“Mỗi người dân cần nêu cao tinh thần và có cách ứng xử tốt trong việc bảo vệ đất, bảo vệ nguồn nước ngay từ hôm nay và cho thế hệ mai sau”, ông Phạm Tuấn Anh Giám đốc Sở NN – PTNT chia sẻ.