MVT là mã định danh cho một vùng trồng trọt giúp cơ quan chức năng và người tiêu dùng truy xuất nguồn gốc sản phẩm, xác định quy trình sản xuất của nông sản.
Việc mã hóa vùng trồng mang lại nhiều ích lợi thiết thực cho nông dân như đưa ra quy trình chuẩn trong chăm sóc cây trồng; cảnh báo dịch bệnh; ước lượng năng suất…
Rộng đường xuất ngoại
MVT là yêu cầu bắt buộc của thị trường xuất khẩu. Diện tích vùng trồng cây ăn trái ở Đắk Nông được cấp MVT ngày càng nhiều. Điều này, không chỉ đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng sản phẩm cho xuất khẩu mà còn hướng đến nền nông nghiệp bền vững.
Sau nhiều năm đầu tư phát triển, ông Nguyễn Đình Trường, thôn 14, xã Đắk Wer, huyện Đắk R’lấp đã hình thành vùng nguyên liệu sầu riêng 21ha.
Sau khi hình thành vùng nguyên liệu, ông Trường đã tìm hiểu để liên kết tiêu thụ sầu riêng. Ông tìm hiểu các thị trường và nhận thấy, sầu riêng chủ yếu được xuất khẩu sang Trung Quốc.
Muốn vào thị trường Trung Quốc, đòi hỏi vùng sản xuất phải có MVT. Chính vì thế, ông Trường đã liên hệ với cơ quan chức năng để được hướng dẫn, cách thức xây dựng MVT.
Năm 2023, vườn sầu riêng của gia đình ông Trường được cấp MVT, tạo thuận lợi hơn trong việc liên kết, tiêu thụ sản phẩm. Ông Trường cho hay, để có MVT, ngoài đáp ứng về quy mô diện tích, vùng sản xuất phải đáp ứng quy trình theo tiêu chuẩn VietGAP.
Quá trình sản xuất, ông chỉ sử dụng các loại phân, thuốc trong danh mục cho phép và bảo đảm các quy tắc an toàn vệ sinh thực phẩm.
Dù quy định ngặt nghèo, nhưng bù lại MVT giúp ông liên kết với doanh nghiệp thu mua sầu riêng dễ dàng hơn, giá bán sản phẩm cao hơn so với mặt bằng chung thị trường.
Anh Phan Viết Cường, thôn 11, xã Đắk Wer, huyện Đắk R’lấp có 3ha sầu riêng. Trên diện tích này, anh Cường trồng thuần 500 cây sầu riêng giống Monthong.
Anh Cường áp dụng quy trình VietGAP vào chăm sóc vườn sầu riêng. Sau khi hình thành vùng sản xuất, vấn đề liên kết tiêu thụ được anh Cường đặc biệt quan tâm.
Anh Cường nhận thấy, vấn đề tiêu thụ sầu riêng vẫn dựa chủ yếu vào thị trường xuất khẩu. Muốn xuất khẩu thì cần MVT.
Do đó, anh đã tìm hiểu và thực hiện các quy trình, thủ tục liên quan để được cấp MVT. Trong đó, anh đã liên kết với các hộ trồng sầu riêng liền kề để hình thành vùng sản xuất lớn, đáp ứng điều kiện để được cấp MVT.
Anh Cường cho biết: “Tôi thấy việc xây dựng MVT không khó. Vấn đề là phải thực hiện những quy chuẩn một cách tự nguyện và nghiêm túc duy trì chứng nhận đã được cấp. Khi tuân thủ quy chuẩn, sản phẩm sẽ rộng đường xuất khẩu, giá cả ngày càng tốt hơn”.
Đắk Nông đã thiết lập và xây dựng được 47 mã vùng trồng, với 1.153ha. Trong đó, sầu riêng 36 mã, khoảng 859ha, sản lượng tấn 15.180 tấn/năm; chanh leo 7 mã, 96ha, sản lượng 3.440 tấn/năm; bơ 1 mã, 10ha, sản lượng 450 tấn/năm; xoài 2 mã, 178ha, sản lượng 2.075 tấn/năm; bưởi 1 mã, 10ha, sản lượng 50 tấn/năm. Các mã vùng trồng chủ yếu phục vụ xuất khẩu sang Mỹ, Trung Quốc, Singapore và Úc.
Chuyên nghiệp hóa trong sản xuất
Những năm qua, tỉnh Đắk Nông đã nỗ lực thực hiện cấp, quản lý MVT, mã cơ sở đóng gói đối với các sản phẩm nông sản. Mục đích là giúp nông dân mở đường xuất khẩu nông sản chính ngạch sang các nước trên thế giới, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất, giá trị kinh tế.
Hiện nay, nhiều người dân, doanh nghiệp xem MVT và mã cơ sở đóng gói là “giấy thông hành” cho xuất khẩu, tiêu thụ nông sản.
Những năm qua, ngành Nông nghiệp Đắk Nông tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn người dân kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hoạch và bảo quản đối với các sản phẩm nông sản giàu tiềm năng xuất khẩu.
Điều này góp phần đáp ứng các điều kiện cấp MVT. Người dân, doanh nghiệp cũng được hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ xin cấp MVT, mã cơ sở đóng gói.
Hiện nay, các chủ sở hữu MVT đã chủ động liên kết trong việc tiêu thụ sản phẩm qua các kênh siêu thị, chợ đầu mối, zalo, facebook, tiktok, sàn thương mại điện tử… MVT đã giúp tiêu thụ sản phẩm tốt hơn, mang lại giá trị kinh tế cao hơn cho người dân.
Theo đánh giá của Sở NN-PTNT Đắk Nông, MVT đã giúp thay đổi nhận thức của nông dân trong việc áp dụng quy trình sản xuất nông nghiệp.
Người dân đã hình thành thói quen sản xuất an toàn, tạo ra sản phẩm chất lượng cao, vệ sinh thực phẩm, bảo đảm các điều kiện để xuất khẩu sang thị trường nước ngoài.
Đắk Nông phấn đấu đến năm 2030 có 648 mã vùng trồng cho các cây trồng chủ lực, thế mạnh, với 9.920ha. Trong đó, tỉnh ưu tiên cấp 148 mã vùng trồng cho các vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, vùng nguyên liệu lớn, diện tích 7.420ha. Ngoài ra, tỉnh sẽ cấp khoảng 500 mã vùng trồng cho các tổ chức, cá nhân, với diện tích khoảng 2.500ha trên tất cả các loại cây trồng.
Sở NN-PTNT Đắk Nông
Công ty TNHH Thương mại xuất nhập khẩu Nghiệp Xuân, xã Đắk Nia, TP. Gia Nghĩa là một trong những doanh nghiệp xuất khẩu nông sản lớn của Đắk Nông.
Công ty đang sở hữu MVT hơn 30ha sầu riêng. Năm 2023, công ty xuất khẩu trên 800 tấn sầu riêng tươi, 800 tấn chanh dây cấp đông, 260 tấn xoài cấp đông. Thị trường xuất khẩu của công ty chủ yếu là Trung Quốc.
Anh Bùi Phú Tôn, Giám đốc công ty cho biết, được cấp MVT không chỉ giúp tiêu thụ hàng hóa ổn định mà còn từng bước chuyên nghiệp, chuẩn hóa hoạt động trồng trọt, đáp ứng nhu cầu thị trường.
MVT cũng thúc đẩy các chuỗi liên kết giữa nông dân với doanh nghiệp, hạn chế rủi ro từ việc cung vượt cầu hoặc tình trạng “được mùa, mất giá”…
Tiếp tục mở rộng mã vùng trồng
Lãnh đạo Sở NN-PTNT cho biết, MVT và mã cơ sở đóng gói là 2 tiêu chuẩn rất quan trọng để tham gia xuất khẩu nông sản sang thị trường thế giới. Ngành Nông nghiệp rất quan tâm xây dựng các tiêu chuẩn này để nâng cao khả năng xuất khẩu cho các loại nông sản.
Tuy nhiên, việc xây dựng MVT ở Đắk Nông còn gặp nhiều khó khăn, số lượng còn hạn chế. Nguyên nhân là do sản xuất còn manh mún, nhỏ lẻ, chưa có các vùng nguyên liệu tập trung.
Trình độ kỹ thuật canh tác của nông dân còn thiếu và yếu cả về tư duy lẫn thực hành. Phần lớn nông dân chưa chú trọng sản xuất theo quy mô hàng hóa, thiếu chuyên nghiệp, chưa đáp ứng theo quy định của nước nhập khẩu.
Nông dân còn thiếu thông tin về yêu cầu của thị trường các nước nhập khẩu. Việc liên kết giữa nông dân với các doanh nghiệp còn lỏng lẻo, thiếu tính bền vững. Do đó, việc hình thành vùng nguyên liệu, xây dựng nhãn hiệu, thương hiệu sản phẩm còn gặp nhiều khó khăn…
Thời gian qua, Sở NN-PTNT đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị tổ chức các lớp tập huấn, phổ biến các quy định về kiểm dịch thực vật đối với thị trường Trung Quốc, EU và các nước.
Ngành Nông nghiệp chú trọng thiết lập, xây dựng, giám sát MVT, mã cơ sở đóng gói đối với nhiều nhiều loại cây trồng. Hàng năm, Sở NN-PTNT đều thành lập đoàn giám sát các cơ sở vùng trồng và cơ sở đóng gói. Từ đó, giúp các tổ chức, cá nhân có MVT duy trì tốt các điều kiện canh tác, phục vụ xuất khẩu hiệu quả.
Ông Nguyễn Văn Chương, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông – Giống nông, lâm nghiệp tỉnh Đắk Nông cho biết, ngành Nông nghiệp đang tập trung định hướng cho người dân về dịch hại và dinh dưỡng trên cây trồng để bảo đảm an toàn, hiệu quả và bền vững trong sản xuất nông nghiệp.
Ngành Nông nghiệp tỉnh Đắk Nông phối hợp, đẩy mạnh tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn thiết lập và quản lý MVT cho nông dân, tổ chức, doanh nghiệp.
Ngoài ra, ngành Nông nghiệp từng bước giúp nông dân nâng cao nhận thức, thay đổi tập quán sản xuất theo hướng liên kết, áp dụng quy trình kỹ thuật, tuân thủ các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm…
“Ngành Nông nghiệp đang phấn đấu đến năm 2030 xây dựng được 648 mã vùng trồng cho các cây trồng chủ lực, thế mạnh, với tổng diện tích 9.920ha”, ông Chương cho hay.
