Lãi suất huy động tăng, hàng loạt ngân hàng lập kỷ lục mới về tiền gửi

Tổng số vốn huy động của 26 ngân hàng trong năm 2024 đã vượt qua 12,846 triệu tỷ đồng, tăng 12,89% so với năm 2023. Trong đó, nhóm ngân hàng quốc doanh dẫn đầu với hơn 7 triệu tỷ đồng, chiếm 56% thị phần huy động.

Lãi suất tiết kiệm thiết lập mặt bằng mới

Qua tìm hiểu, làn sóng tăng lãi suất tiết kiệm bắt đầu mạnh mẽ từ đầu tháng 4/2024 và đến nay vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại. Mức lãi suất hiện tại đã thiết lập một mặt bằng mới.

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, trong năm 2024, lãi suất huy động đã tăng 0,71%. Điều này đã góp phần vào việc gia tăng số tiền gửi của người dân tại các ngân hàng, khi lượng tiền gửi liên tục đạt mức kỷ lục mới.

Lãi suất tiền gửi cao nhất trên thị trường vào cuối năm 2024 chủ yếu thuộc về các ngân hàng thương mại vừa và nhỏ. Trong khi đó, mức lãi suất tại nhóm “Big 4” (gồm Vietcombank, VietinBank, BIDV, Agribank) gần như không thay đổi trong nhiều tháng qua, thậm chí tại một số kỳ hạn còn giảm so với nửa đầu năm trước.

Tuy vậy, khảo sát cho thấy nhóm “Big 4” vẫn dẫn đầu trong hệ thống ngân hàng về huy động tiền gửi, với tổng số tiền đạt hơn 7 triệu tỷ đồng, chiếm 56% thị phần huy động.

Agribank là ngân hàng dẫn đầu về huy động vốn, lần đầu tiên vượt mốc 2 triệu tỷ đồng, tăng khoảng 10% so với năm 2023. BIDV huy động được 1,929 triệu tỷ đồng, tăng 14,5%; VietinBank đạt hơn 1,603 triệu tỷ đồng, tăng 13,8%; Vietcombank đạt hơn 1,515 triệu tỷ đồng, tăng 8,1%.

Ngoài nhóm “Big 4”, không có ngân hàng nào đạt mốc 1 triệu tỷ đồng trong huy động vốn. Tuy nhiên, nhiều ngân hàng khác ghi nhận sự tăng trưởng huy động rất ấn tượng, điển hình như MB với 714.066 tỷ đồng, tăng 25,4%; Sacombank với 561.741 tỷ đồng, tăng 10,9%; ACB với 539.129 tỷ đồng, tăng 11,5%; Techcombank với 536.746 tỷ đồng, tăng 17,3%; SHB với 496.106 tỷ đồng, tăng 11,6%; VPBank với 485.735 tỷ đồng, tăng 9,5%.

Vốn vẫn là nhu cầu lớn của ngân hàng

Lãi suất huy động vẫn tiếp tục tăng trong đầu năm 2025. Nhiều ngân hàng đã điều chỉnh lãi suất tăng ngay từ đầu năm. Trong đó, Eximbank dẫn đầu với lãi suất huy động cao nhất đạt 6,8%/năm cho các kỳ hạn từ 24-36 tháng.

Bên cạnh đó, các ngân hàng quy mô nhỏ như KienLongBank cũng nâng lãi suất kỳ hạn 12 tháng lên 6,1%/năm, kỳ hạn 24 tháng lên 6,3%/năm. BVBank cũng nâng lãi suất kỳ hạn 12 tháng lên 6,05%/năm và kỳ hạn 36 tháng lên 6,45%/năm.

Ngoài các kỳ hạn dài, một số ngân hàng khác như NCB, VietBank, Bảo Việt Bank cũng điều chỉnh tăng lãi suất các kỳ hạn ngắn (6 tháng), với mức tăng dao động từ 0,2-0,4%/năm. Tuy nhiên, các ngân hàng lớn như Vietcombank, BIDV, VietinBank, Agribank vẫn duy trì lãi suất thấp, khoảng 4,7-5%/năm cho kỳ hạn 12 tháng.

Công ty chứng khoán MB (MBS) dự báo, lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng thương mại lớn sẽ dao động trong khoảng 5-5,2% trong năm 2025. Một chuyên gia phân tích rằng, vào đầu năm, các ngân hàng cần huy động vốn lớn để phục vụ kế hoạch tín dụng trong năm.

Việc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) nới hạn mức tín dụng cũng thúc đẩy các ngân hàng tăng huy động vốn để cân bằng thanh khoản. Sự chênh lệch lãi suất giữa các nhóm ngân hàng phản ánh nhu cầu vốn khác nhau.

Các ngân hàng lớn, có lợi nhuận cao và thanh khoản tốt, có thể giữ nguyên hoặc giảm lãi suất, trong khi các ngân hàng vừa và nhỏ phải điều chỉnh tăng để thu hút vốn và đảm bảo thanh khoản.

Ngân hàng quốc doanh, với lợi thế về uy tín và mối quan hệ với các tập đoàn lớn, dễ dàng huy động vốn hơn và có nguồn vốn ổn định. Ngược lại, các ngân hàng quy mô nhỏ phụ thuộc nhiều vào huy động tiết kiệm và nhạy cảm với biến động lãi suất huy động.

MBS cho rằng, với sự phục hồi của nền kinh tế và đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công trong năm 2025, sẽ thúc đẩy tăng trưởng tín dụng và tạo áp lực lên lãi suất đầu vào.

Tuy nhiên, NHNN đã yêu cầu các tổ chức tín dụng ổn định lãi suất huy động và giảm lãi suất cho vay. Hầu hết các công ty chứng khoán đều nhận định, trong năm 2025, NHNN sẽ duy trì chính sách tiền tệ linh hoạt, giúp cân bằng hỗ trợ nền kinh tế và kiểm soát lạm phát, dẫn đến lãi suất cho vay có thể ổn định hoặc tăng nhẹ thay vì giảm như kỳ vọng của doanh nghiệp và người vay.