Theo Phòng Nông nghiệp – PTNT huyện Krông Nô (Đắk Nông), vụ đông xuân này, huyện có 383ha khoai lang, đạt 98% kế hoạch, tăng 110ha so với cùng kỳ năm trước.
Diện tích khoai lang tập trung chủ yếu tại các xã Nâm N’đir, Ðắk Nang, Ðức Xuyên… Nhờ thời tiết thuận lợi, đầu tư chăm sóc tốt, nên hầu hết diện tích khoai lang sinh trưởng, phát triển tốt, cho năng suất từ 20 – 25 tấn/ha.
Nhưng trái với niềm vui được mùa, bà con nông dân trồng khoai lại phải đối mặt với tình cảnh thua lỗ vì giá khoai lang giảm mạnh. Cùng với đó, việc tiêu thụ khoai lang cũng gặp nhiều khó khăn.
Hiện nay, giá khoai lang chỉ dao động trên dưới 3.500 đồng/kg. Với mức giá này, những hộ thuê đất trồng khoai lỗ từ 50 – 80 triệu đồng/ha.
Gia đình bà Trần Thị Thảo, xã Nâm N’đir, vụ này trồng trên 1ha khoai lang. Những ngày này, gia đình bà đang khẩn trương thuê nhân công, máy móc để thu hoạch khoai.
Trên ruộng khoai đang thu hoạch dở, bà Thảo rơm rớm nước mắt: “Để trồng 1ha khoai lang phải đầu tư từ 80 – 100 triệu đồng gồm giống, vật tư nông nghiệp, làm đất, lắp đặt hệ thống tưới nước, chưa kể nhân công… Với giá bán khoai thấp như hiện nay, gia đình tôi thua lỗ từ 50 – 60 triệu đồng/ha”.
Theo ông Nguyễn Văn Dũng, xã Nâm N’đir, vụ đông xuân năm trước, giá khoai lang dao động từ 10.000 – 14.000 đồng/kg. Nhiều diện tích khoai tuy chưa đến thời kỳ thu hoạch, nhưng đã được thương lái tìm đến đặt cọc mua với giá từ 17 – 20 triệu đồng/sào, thậm chí có thời điểm lên đến 25 triệu/sào.
Chính vì vậy, vụ đông xuân 2023-2024, với mong muốn thu nhập cao, nhiều hộ dân đã chuyển đổi từ cây trồng khác sang trồng khoai lang.
Tuy nhiên, hiện nay thương lái chỉ thu mua khoai loại 1, với giá từ 3.000 – 4.000 đồng/kg, nên hầu hết các hộ trồng khoai đều rơi vào tình cảnh thua lỗ.
Không những giá xuống thấp, việc tiêu thụ khoai lang cũng gặp nhiều khó khăn. Nhiều diện tích khoai đã đến thời kỳ thu hoạch, nhưng không có thương lái hỏi mua, khiến người nông dân như “ngồi trên đống lửa”.
Bởi nếu không thu hoạch đúng thời vụ, củ khoai lang sẽ phát triển, dẫn đến kích thước quá lớn, thương lái sẽ không thu mua vì không đạt tiêu chuẩn.
Ông Nguyễn Thanh Tòng, một chủ vựa khoai lang chuyên cung cấp cho các chợ đầu mối ở TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh cho biết, vụ đông xuân này, diện tích khoai lang tại Đắk Nông cũng như các tỉnh Đắk Lắk, Gia Lai… khá lớn. Các vùng trồng khoai lại thu hoạch cùng thời điểm, nên cung vượt cầu. Điều này làm cho giá khoai giảm sâu.
Theo ông Đặng Văn Hiếu, Chủ tịch Hội Nông dân xã Nâm N’đir, nguyên nhân giá khoai lang bấp bênh, không ổn định là do nông dân mở rộng diện tích. Việc sản xuất khoai chưa có liên kết với doanh nghiệp để bao tiêu sản phẩm.
Sản phẩm khoai lang làm ra nông dân chủ yếu bán cho thương lái phục vụ xuất khẩu đi Trung Quốc. Chính vì vậy, khi thị trường Trung Quốc gặp bế tắc sẽ khiến việc tiêu thụ gặp khó khăn.
Lãnh đạo UBND huyện Krông Nô cho biết, thị trường nông sản không tránh khỏi những thời điểm giá bán tăng, giảm, nhưng giảm quá sâu như hiện nay sẽ gây thiệt hại lớn cho nông dân.
Địa phương đang kêu gọi các doanh nghiệp thu mua hết lượng khoai lang trong vụ này cho bà con. Huyện đang tìm các nhà máy chế biến, chợ đầu mối nhằm kết nối đầu ra, hỗ trợ nông dân tiêu thụ khoai lang.
Hiện ngành Nông nghiệp Đắk Nông đang nỗ lực triển khai các giải pháp để tìm đầu ra, hỗ trợ nông dân tiêu thụ khoai lang. Trong đó, ngành Nông nghiệp đang xúc tiến hợp tác với các nhà phân phối, tiêu thụ nông sản ở các thành phố lớn để tiêu thụ khoai lang cho người dân.
Vụ đông xuân 2023 – 2024, Đắk Nông có 1.289ha khoai lang tập trung chú yếu ở huyện Tuy Đức, Đắk Mil, Đắk Song, Krông Nô. Tại một số vùng trồng đủ điều kiện nước tưới, năng suất khoai đạt khá cao, trung bình từ 15 – 20 tấn/ha.
