Gỡ vướng thủ tục để đẩy nhanh khai thác, chế biến bô xít tại Đắk Nông

Những vướng mắc

Tại Đắk Nông hiện có một số nhà đầu tư đã hoàn thiện báo cáo nghiên cứu cơ hội đầu tư và đề xuất chủ trương đầu tư các tổ hợp dự án bô xít – alumin – nhôm theo quy hoạch.

Đó là Công ty Cổ phần Tập đoàn Đầu tư Việt Phương, Công ty Cổ phần Tập đoàn TH, Tổng Công ty Đông Bắc, Công ty Cổ phần Tập đoàn Hóa chất Đức Giang…

Việc đầu tư các dự án đã được các bộ liên quan hướng dẫn thực hiện nhưng vẫn còn nhiều vướng mắc. Do vậy, tỉnh Đắk Nông chưa có đủ cơ sở pháp lý để hướng dẫn nhà đầu tư thực hiện các thủ tục thực hiện các dự án.

Tại buổi làm việc mới đây với Thứ trưởng Bộ Công thương Trương Thanh Hoài, Đắk Nông đã đề xuất Bộ Công thương xem xét, phối hợp với các ngành liên quan hỗ trợ tỉnh sớm nhận diện, xác định tính pháp lý các dự án bô xít.

Từ đó, giải quyết đúng pháp luật các vấn đề khó khăn, vướng mắc trong việc triển khai các tổ hợp dự án bô xít – alumin – nhôm trên địa bàn.

Trong đó, Đắk Nông muốn xác định rõ vấn đề vị trí đặt nhà máy chế biến alumin là đúng hay sai, phù hợp hay không phù hợp với vùng có khoáng sản và quy hoạch khoáng sản.

Tỉnh mong muốn được làm rõ tính pháp lý trong việc xác định quy trình lựa chọn nhà đầu tư thực hiện các tổ hợp dự án bô xít – alumin – nhôm theo quy hoạch khoáng sản. Cụ thể là cấp chủ trương đầu tư nhà máy chế biến trước hay thực hiện đấu giá quyền khai thác khoáng sản trước?

Mặc dù, quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng quặng bô xít được triển khai từ năm 2007, nhưng đến nay, những bước tiến đạt được chỉ mới dừng lại ở sản phẩm alumin, chưa có nhôm và sản phẩm sau nhôm.

Đơn cử như xây dựng cơ chế đặc thù để phát triển ngành công nghiệp bô xít – alumin – nhôm; Đề án phát triển các ngành công nghiệp hỗ trợ phục vụ ngành công nghiệp bô xít – alumin – nhôm; Đề án phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh gắn với các tổ hợp khai thác quặng bô xít, sản xuất alumin, điện phân nhôm.

Ngoài ra, địa phương kiến nghị Bộ Công thương hỗ trợ hướng dẫn Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam triển khai các thủ tục đầu tư để sớm nâng công suất Nhà máy Alumin Nhân Cơ từ 0,65 – 2 triệu tấn alumin/năm.

Sớm lựa chọn nhà đầu tư

Trên cơ sở những kiến nghị của Đắk Nông, Thứ trưởng Bộ Công thương Trương Thanh Hoài đề nghị, địa phương cần chỉ đạo các sở, ban ngành sớm thực hiện các thủ tục lựa chọn nhà đầu tư. Từ đó, tỉnh thúc đẩy việc triển khai các dự án khai thác và chế biến bô-xít trong quy hoạch khoáng sản.

Ông Hoài cho rằng, theo quy định của pháp luật về đầu tư, việc chấp thuận chủ trương đầu tư và lựa chọn nhà đầu tư nằm trong thẩm quyền của tỉnh. Trường hợp vượt thẩm quyền, đề nghị tỉnh sớm có báo cáo đến cấp cao hơn để xem xét, giải quyết.

Hiện nay, Nghị định số 115/2024/NĐ-CP, ngày 16/9/2024 của Chính phủ đã quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành luật đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất. Đắk Nông là tỉnh thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn.

Vì vậy, tỉnh có thể lựa chọn nhà đầu tư để triển khai các dự án trên địa bàn theo Luật Đầu tư và pháp luật khác có liên quan; trong đó, có các dự án khai thác và chế biến bô xít.

Đồng thời, việc đầu tư nhà máy chế biến bô xít sử dụng công nghệ tiên tiến, thiết bị hiện đại, bảo vệ môi trường bền vững, gắn với định hướng sử dụng nguồn nguyên liệu từ mỏ chính là điều kiện quyết định để được cấp phép khai thác khoáng sản.

“Việc cấp giấy phép khai thác được thực hiện sau khi nhà đầu tư đã được cấp chủ trương đầu tư dự án khai thác, chế biến khoáng sản bô xít theo quy định về đầu tư, đấu thầu, bảo vệ môi trường”, ông Hoài nêu rõ.