Cuối năm 2021, Tỉnh ủy Đắk Nông triển khai thực hiện Chỉ thị số 11 về tăng cường lãnh đạo của Đảng trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Theo Chỉ thị số 11, tỉnh thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư 128 dự án. Trong đó, 26 dự án thuộc danh mục dự án trọng điểm, chủ yếu thuộc địa bàn TP. Gia Nghĩa như: Dự án hồ Gia Nghĩa; Dự án Quảng trường trung tâm TP. Gia Nghĩa; Dự án Khu liên hợp Bảo tàng – Thư viện – Công viên tỉnh; Khu đô thị mới tổ 4, phường Nghĩa Đức; Dự án Khu đô thị mới số 3, phường Nghĩa Trung; Dự án Khu đô thị mới tổ dân phố 3, phường Nghĩa Phú…
Hầu hết các hộ dân có đất trong khu vực dự án, công trình chấp hành tốt chủ trương thu hồi đất, đồng thuận nhận tiền bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo phương án được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và bàn giao mặt bằng cho Nhà nước.
Tuy nhiên, các dự án kêu gọi đầu tư ngoài ngân sách còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Qua 2 năm thực hiện, các dự án nhóm này vẫn chưa có dự án nào thực hiện xong giải phóng mặt bằng. Tính đến hết năm 2023, trên địa bàn tỉnh mới thực hiện xong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với 19/128 dự án đang thực hiện (đạt 14,8%).
Nguyên nhân do các quy định, thủ tục về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư còn nhiều bất cập, đặc biệt là quy định về xác định giá đất cụ thể theo giá thị trường chưa bảo đảm nguyện vọng, yêu cầu của người có đất thu hồi. Quỹ đất ở tái định cư chưa đáp ứng điều kiện bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ nên chưa tạo sự đồng thuận của người dân.
Từ năm 2021-2023, các huyện, TP. Gia Nghĩa đã ban hành 55 quyết định cưỡng chế. Sau khi ban hành các quyết định cưỡng chế, UBND các huyện, TP. Gia Nghĩa đã tiến hành vận động các hộ gia đình chấp hành quyết định thu hồi đất. Đa số các hộ dân đã chấp hành quyết định thu hồi đất chỉ có 8 trường hợp bắt buộc tổ chức cưỡng chế theo quy định.
Trước những khó khăn, vướng mắc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông Lê Trọng Yên, chỉ đạo, các sở, ngành, đơn vị liên quan phối hợp chặt chẽ với UBND các huyện, TP. Gia Nghĩa và các chủ đầu tư, tạo sự thống nhất, quyết tâm cao trong hành động, tổ chức thực hiện. Nâng cao tinh thần, trách nhiệm trong việc tham mưu tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc bảo đảm quy định và phù hợp với tình hình thực tế của địa phương, tránh đùn đẩy né tránh trách nhiệm.
Các cấp ủy đảng chủ động, sáng tạo trong lãnh đạo, quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành, linh hoạt trong xử lý tình huống; chỉ đạo các phòng, ban liên quan nâng cao trách nhiệm, thực hiện nghiêm túc quy trình, thủ tục quy định nhất là trong quá trình kiểm kê, xác nhận nguồn gốc đất đai, lập, thẩm định, công khai phương án bồi thường, hỗ trợ.
Các địa phương kiên quyết áp dụng các biện pháp cưỡng chế thu hồi đất theo luật định đối với các trường hợp đã thực hiện các thủ tục thu hồi đất theo đúng quy trình, quy định và phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã tính đúng, tính đủ nhưng vẫn cố tình chống đối, chây ì, không chấp hành việc bàn giao mặt bằng.
Các huyện, thành phố đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án tái định cư để có sẵn quỹ đất ở phục vụ việc di dời chỗ ở cho người có đất thu hồi bảo đảm ổn định cuộc sống. Nơi ở mới có điều kiện bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ để tạo sự đồng thuận trong Nhân dân.
