Đắk Nông kiến nghị tháo gỡ vướng mắc trong quy hoạch bô-xít và quy hoạch sử dụng đất

Dự án Quảng trường Trung tâm thành phố Gia Nghĩa là công trình trọng điểm, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng để xây dựng Gia Nghĩa trở thành trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa – xã hội của tỉnh Đắk Nông nhưng đã “đắp chiếu” cả năm nay vì nguồn vật liệu san lấp vướng quy hoạch bô xít.

Cụ thể, năm 2024 Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Nông trình Hội đồng nhân cùng cấp thông qua 3 Nghị quyết và 7 Quyết định về ban hành các văn bản quy phạm pháp luật. Tổ chức thực hiện hơn 850 nhiệm vụ được Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Nông giao.

Tham mưu tỉnh Đắk Nông phê duyệt Kế hoạch sử dụng đất 2024 của 8/8 huyện, thành phố; ban hành 13 Quyết định liên quan đến lĩnh vực giao đất, cho thuê, thu hồi, chuyển mục đích sử dụng đất. Tổ chức tiếp nhận, xử lý các thủ tục hành chính đất đai bảo đảm quy định. Trong đó, tiếp nhận, xử lý 255 hồ sơ của tổ chức và 100.888 hồ sơ của cá nhân, tỷ lệ giải quyết đúng và trước hạn đạt hơn 90%. Kịp thời xem xét, hướng dẫn tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn trong công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, hỗ trợ, tái định cư.

Tập trung tổ chức thực hiện khắc phục những tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý nhà nước về khoáng sản trên địa bàn tỉnh; tháo gỡ các vướng mắc liên quan các dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh chồng lấn quy hoạch bô-xít, nhất là dự án đường cao tốc Chơn Thành (Bình Phước)-Gia Nghĩa (Đắk Nông), các dự án trọng điểm của tỉnh. Tổ chức thẩm định 18 hồ sơ thủ tục hành chính liên quan đến lĩnh vực môi trường bảo đảm theo đúng quy định. Tăng cường công tác giám sát, kiểm tra về công tác bảo vệ môi trường đối với các dự án, nhất là các dự án có nguy cơ phát sinh, gây ô nhiễm môi trường cao như: các trang trại chăn nuôi heo tập trung; các bãi chôn lấp chất thải…

Bên cạnh những kết quả đạt được, ngành Tài nguyên và Môi trường Đắk Nông còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, dẫn đến ảnh hưởng việc hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ đề ra. Cụ thể, khó khăn trong việc tham mưu xử lý các dự án đầu tư, xây dựng có chồng lấn lên diện tích quy hoạch bô-xít. Theo Quyết định số 866/QĐ-TTg ngày 18/7/2023 Thủ tướng Chính phủ, về việc Phê duyệt Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản thời kỳ 2021-2030, thì các dự án kết cấu hạ tầng kỹ thuật vì lợi ích quốc gia, công cộng theo Điều 62 của Luật Đất đai trên khu vực có khoáng sản được phép triển khai trên nguyên tắc phải thu hồi, bảo vệ tài nguyên khoáng sản, tuân thủ quy định tại Luật Khoáng sản, Luật Quy hoạch và pháp luật có liên quan.

Tuy nhiên, trong thời gian qua hầu hết các dự án kết cấu hạ tầng kỹ thuật giao thông, các dự án khu tái định cư trên địa bàn tỉnh Đắk Nông vẫn đang phải tạm dừng do chưa xác định được giải pháp tổ chức bảo vệ, thu hồi khoáng sản bô xit có hiệu quả theo quy định tại Điều 2 Quyết định số 866/QĐ-TTg. Việc này dẫn đến các đường giao thông hiện hữu đang dần bị hư hỏng nặng, xuống cấp. Nếu không triển khai thực hiện sẽ dẫn đến nguy cơ gây mất an toàn giao thông, tạo ra bức xúc của nhân dân. Các dự án khu tái định cư phục vụ cho Dự án Nhà máy Alumin Nhân Cơ cũng đang bị trì hoãn dẫn đến chưa ổn định cuộc sống cho người dân bị giải tỏa, thu hồi đất, nguy cơ xảy ra khiếu kiện, khiếu nại kéo dài.

Để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc khi thực hiện các dự án nằm trong khu vực quy hoạch bô xít, Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Nông đã có báo cáo, đề xuất Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các Bộ, ngành Trung ương tại các báo cáo: số 502/BC-UBND ngày 2/8/2023; số 579/BC-UBND ngày 8/9/2023; số 651/BC-UBND ngày 6/10/2023; số 06/BC-UBND ngày 4/1/2024; và các công văn: số 5575/UBND-NNTNMT ngày 17/9/2024 về ủy quyền cấp phép thu hồi bô xít tại Khu Công nghiệp Nhân Cơ 2; số 3304/UBND-NNTNMT ngày 11/6/2024 về xin ý kiến đối với kết quả phê duyệt trữ lượng tại mỏ đá bazan nằm trong tọa độ khép góc mỏ bô-xít trên địa bàn tỉnh Đắk Nông; số 4010/UBND-NNTNMT ngày 10/7/2024 về có ý kiến đối với việc khai thác đất san lấp nằm trong tọa độ khép góc mỏ bô xít, công trình hồ Đắk R’tan; số 4587/UBND-NNTNMT ngày 5/8/2024 về có ý kiến đối với việc triển khai Dự án nằm ngoài ranh giới thân quặng bô-xít, dự án thủy điện Đắk Búk So.

Đồng thời, Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Nông đã làm việc trực tiếp với lãnh đạo Bộ Công thương và lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường. Tuy nhiên, hiện nay các khó khăn, vướng mắc vẫn chưa được xử lý đến kết quả cuối cùng nên Đắk Nông tiếp tục đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường quan tâm, chỉ đạo giải quyết sớm nhất các vướng mắc hiện nay.

Đối với vướng mắc, khó khăn trong việc thẩm định kế hoạch sử dụng đất 5 năm của tỉnh. Ngày 30/8/2024, Sở Tài nguyên và Môi trường đã ban hành công văn số 2171/STNMT-QHGĐ đề nghị Cục Quy hoạch và Phát triển tài nguyên đất hướng dẫn về cơ sở pháp lý để trình thẩm định, phê duyệt Kế hoạch sử dụng đất 5 năm 2021-2025 tỉnh Đắk Nông tại thời điểm sau khi Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực thi hành (ngày 1/8/2024) để đơn vị có cơ sở tham mưu tỉnh Đắk Nông trình Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức thẩm định bảo đảm theo đúng quy định. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa nhận được hướng dẫn của Cục Quy hoạch và Phát triển tài nguyên đất thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường Đắk Nông, hiện nay Chính phủ đã giao cho Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét, tham mưu hướng dẫn các địa phương liên quan vướng mắc trong việc thẩm định kế hoạch sử dụng đất 5 cấp tỉnh (theo chỉ đạo của Chính phủ tại Công văn số 6191/VPCP-NN ngày 29/8/2024). Do đó, Đắk Nông đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường quan tâm, sớm có hướng dẫn để địa phương có cơ sở thực hiện.

Đề tiếp tục triển khai nhiệm vụ công tác năm 2025 được tốt hơn, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đắk Nông đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường tiếp tục xem xét, tham mưu Thủ tướng Chính phủ giải quyết các khó khăn, vướng mắc của các dự án xây dựng trong và ngoài ngân sách nằm trong Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 866/QĐ-TTg ngày 18/7/2023; Các khó khăn, vướng mắc đối với việc cấp giấy phép khai thác vật liệu san lấp trên địa bàn tỉnh để thực hiện các dự án đầu tư công, các chương trình mục tiêu quốc gia, nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Đắk Nông. Có giải pháp để địa phương được cấp phép khai thác khoáng sản trên khu vực không có trữ lượng, tài nguyên bô-xít. Những khu vực có trữ lượng tài nguyên bô-xít thì đơn vị khai thác có trách nhiệm bảo vệ theo quy định của pháp luật; xây dựng một số điều khoản riêng trong công tác quy hoạch, khai thác, bảo vệ, đóng cửa mỏ và sử dụng đất đa mục đích đối với bô xít để phù hợp với tình hình thực tiễn tại địa phương. Sớm giải quyết sự chồng lấn quy hoạch bô-xít với quy hoạch khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường để bảo đảm tỉnh không thiếu hụt nguồn nguyên liệu phục vụ cho công tác xây dựng cơ bản của trên địa bàn…