Gia đình ông Mai Văn Tuế ở tổ dân phố 6, phường Nghĩa Trung (Gia Nghĩa) có hơn 2,7 ha rẫy. Trên diện tích này, ông Tuế trồng khoảng 2.000 gốc cà phê và xen gần 1.000 gốc tiêu.
Vụ trước, ông Tuế thu được 8 tấn cà phê nhân. Vợ chồng ông Tuế giữ lại cà phê nhân trong kho. Cách đây khoảng hơn 3 tháng, giá cà phê nhân đạt mức 50.000 đồng/kg. Vợ chồng ông Tuế quyết định bán toàn bộ cà phê nhân, thu về khoảng 400 triệu đồng. Nhưng sau đó, giá cà phê tiếp tục tăng. Vào cuối tháng 9/2023, giá cà phê ở Đắk Nông được thu mua với giá hơn 65.000 đồng/kg. Những người dân như ông Tuế cảm thấy khá tiếc nuối.
“Mình thấy giá 50.000 đồng/kg đã là cao nhất lâu nay rồi nên chốt bán luôn. Bây giờ giá cao nhưng hầu hết nông dân đã bán hết cà phê từ trước rồi. Năm nay gia đình tôi thu được khoảng 7 tấn, hy vọng vào vụ vẫn giữ được giá”, ông Tuế cho hay.
Gia đình bà Đỗ Thị Xuyến, ở xã Đắk Nia (Gia Nghĩa) cũng chốt bán cà phê ở giá hơn 50.000 đồng/kg cách đây ít tháng. Toàn bộ 20 tấn cà phê thu được từ 5 ha rẫy vụ trước đã được chốt bán cùng lúc. Với kinh nghiệm làm cà phê lâu năm, bà Xuyến theo dõi rất kỹ diễn biến giá cà phê những năm qua. Nhưng gia đình bà không ngờ được cà phê sẽ có lúc tăng giá kỷ lục như năm 2023.
Bà Xuyến chia sẻ: Giá lên cao mà nông dân chúng tôi đã bán hết cà nên tiếc lắm. Làm cà phê vất vả mà chi phí đầu tư cũng cao. Chúng tôi hy vọng vụ mới cà phê vẫn có giá cao để người trồng còn có lợi nhuận.
Cũng giống như người dân, các đại lý thu mua nông sản cũng không còn cà phê để bán. Đại lý thu mua nông sản Chức Thủy, ở xã Đắk Nia là một ví dụ. Theo ông Trần Ngọc Chức, chủ đại lý thu mua nông sản Chức Thủy, gia đình thu mua của người dân từ 500 – 700 tấn cà phê mỗi năm.
Với kinh nghiệm nhiều năm thu mua nông sản, ông Chức cho biết phần lớn người dân thường bán cà phê trước tết âm lịch hàng năm. Bởi thời điểm này nhiều gia đình phải thanh toán nợ nần, mua sắm đồ đạc… để đón tết. Nhưng khi đó, giá cà phê còn khá thấp. Chỉ có những hộ gia đình khấm khá hơn mới giữ được cà phê.
Bước sang năm 2023, giá cà phê liên tục tăng. Nhiều gia đình thấy giá ổn thì chốt với đại lý. Phần lớn chốt vào thời điểm cà phê dao động từ 45.000 – 55.000 đồng/kg. Vậy nên sau khi giá cà phê tăng lên cao kỷ lục, không ít nông dân rất tiếc nuối.
“Mình là đại lý, họ chốt giá thì mình chốt với phía công ty thu mua thôi chứ không dám tích trữ. Năm nay cà phê giá cao nhưng cơ bản nông dân và đại lý không còn để bán nữa. Nông dân cũng tiếc mà bản thân đại lý mình cũng tiếc lắm”, ông Chức chia sẻ.
Theo Sở NN-PTNT Đắk Nông, toàn tỉnh có 140.000 ha cà phê, sản lượng hàng năm ước đạt 400.000 tấn. Cà phê hiện đang là loại cây sinh kế cho khoảng 150.000 hộ dân toàn tỉnh. Năm 2023 là năm cà phê có giá xuất khẩu cao nhất trong nhiều năm. Tuy nhiên, lượng cà phê trong dân và doanh nghiệp của Đắk Nông cơ bản đã cạn. Tất cả đều mong chờ tín hiệu vui từ vụ thu hoạch cà phê cuối năm nay.
