Nhỏ lẻ, thiều đồng bộ

Nhiều lợi thế cạnh tranh

Đắk Nông có nguồn tài nguyên đất bazan màu mỡ, khí hậu nhiệt đới ôn hòa, rất thuận lợi để phát triển các vùng sản xuất nông nghiệp chất lượng cao, hàng hóa lớn.

Những năm qua, Đắk Nông đã đẩy mạnh các giải pháp nhằm nâng cao giá trị cho ngành Nông nghiệp. Phong trào phát triển kinh tế nông nghiệp đạt các tiêu chuẩn, chứng nhận được người dân, doanh nghiệp, hợp tác xã thúc đẩy mạnh mẽ.

Quy mô sản xuất nông nghiệp của tỉnh ngày càng mở rộng. Tổng diện tích gieo trồng nông nghiệp của tỉnh hiện đạt trên 309.397ha, tăng gấp 2 lần so với lúc mới tái lập tỉnh. Trong đó, diện tích cây công nghiệp, cây lâu năm trên 235.200ha, cây hàng năm gần 74.000ha.

Đắk Nông xác định và xây dựng thành công các vùng nguyên liệu quy mô lớn cho 4 cây trồng chủ lực gồm cà phê, hồ tiêu, cao su, điều. Tỉnh đã phát triển nhiều trang trại chăn nuôi heo, bò, gia cầm… quy mô hàng hóa.

Đắk Nông phát triển được 23 sản phẩm chủ lực, thế mạnh, tiềm năng. Năng suất và chất lượng các loại sản phẩm nông sản của tỉnh ngày càng được cải thiện rõ rệt, dần khẳng định vị thế trên thị trường trong nước và quốc tế.

Trong đó, một số loại cây trồng có diện tích, sản lượng, chất lượng đứng đầu khu vực Tây Nguyên cũng như cả nước. Điển hình như với cây hồ tiêu, Đắk Nông hiện có 34.000ha.

Năng suất hồ tiêu bình quân chung toàn tỉnh đạt khoảng 2,4 tấn/ha; tổng sản lượng hàng năm đạt khoảng 70.000 tấn. Hồ tiêu Đắk Nông đứng đầu khu vực Tây Nguyên và cả nước về diện tích, đứng thứ 2 về sản lượng sau tỉnh Đắk Lắk.

Hay đối với cây cà phê, Đắk Nông có diện tích đứng thứ 3 khu vực Tây Nguyên, với 141.000ha, sản lượng ước đạt 361.000 tấn/năm. Cà phê là một trong những cây trồng chủ lực của tỉnh.

Đến nay, tỉnh đã thành lập được 1 khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (NNƯDCNC), với diện tích 120ha. Tại đây, có nhiều doanh nghiệp đến đầu tư các mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả.

Đắk Nông đã công nhận được 7 vùng NNƯDCNC, với quy mô trên 3.500ha, gồm các loại cây chủ lực như hồ tiêu, cà phê, lúa.

Toàn tỉnh hiện có 392 trang trại chăn nuôi, đã hình thành được khoảng 7 chuỗi liên kết tạo đầu ra sản phẩm ổn định, hiệu quả kinh tế khá cao, góp phần nâng cao hiệu quả, giảm được nhiều chi phí sản xuất và nâng cao được năng suất, chất lượng sản phẩm nông sản.

Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) ngày càng được nhiều chủ thể quan tâm đầu tư. Tỉnh đã có 142 sản phẩm OCOP từ 3-4 sao của 111 doanh nghiệp, hợp tác xã, chủ cơ sở sản xuất.

Hàm lượng khoa học công nghệ còn ít

Theo ông Phạm Tuấn Anh, Giám đốc Sở NN-PTNT, có thể nói, các tiến bộ của KH-CN ở nông nghiệp tỉnh đã ghi nhận một số kết quả tích cực.

Nhưng nhìn nhận khách quan thì chỉ ở các khâu thuộc về sản xuất, tạo ra sản phẩm, sản lượng và bán thô, tươi là chủ yếu. Trong khi đó, các khâu về sau, nhất là chế biến, bao bì, tạo dựng câu chuyện nhãn hiệu, thương hiệu có tầm rộng lớn vẫn chưa mạnh mẽ.

Chính vì thế, dù đánh giá chất lượng khá tốt nhưng sức cạnh tranh của nông sản chung còn chưa cao. Điều này làm cho sự bền vững trong kinh tế nông nghiệp kém, đời sống của nông dân vẫn còn bấp bênh, giá bán nông sản phụ thuộc nhiều vào thị trường.

Trong khi đó, như đối với cà phê, hồ tiêu, người sản xuất của tỉnh hoàn toàn có thể làm chủ được thị trường vì đứng đầu về quy mô, sản lượng.

Ông Phạm Tuấn Anh cũng cho rằng, nguyên nhân sâu xa của điều này là do sản xuất nông nghiệp của tỉnh vẫn còn chưa hình thành được các liên kết hàng hóa, tập trung ở quy mô lớn.

Chính vì chưa tập trung nên khó ứng dụng đồng bộ KH-CN ở các khâu, sản phẩm làm ra cũng ít nhiều không tạo sự đồng đều về mẫu mã, chất lượng.

Khắc phục điều này, ngành Nông nghiệp đang đẩy mạnh sự phối hợp với các sở, ngành liên quan, các địa phương hình thành các chuỗi liên kết ngành hàng gắn với các vùng sản xuất nguyên liệu quy mô lớn.

Trong đó, các chuỗi áp dụng đồng bộ hơn các quy trình, kỹ thuật KH-CN để tạo thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh phát triển các nhà máy chế biến sâu, nâng cao giá trị sản phẩm. Sở NN-PTNT đẩy mạnh sự phối hợp với sở KH-CN và các bên liên quan để tăng hàm lượng KH-CN vào thực tiễn nông nghiệp.

Kỳ vọng cú hích mới

Nhìn nhận vấn đề này, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông Lê Trọng Yên cho rằng: Nhiều lĩnh vực, ngành hàng NN-PTNT đang cần sự đầu tư của KH-CN.

Cụ thể như về kết cấu hạ tầng cho nông nghiệp của tỉnh thiếu đồng bộ như đối với giao thông, thủy lợi, nguồn lực đầu tư, bố trí để phát triển nông nghiệp, đặc biệt là vùng NNƯDCNC chưa tương xứng, thiếu tập trung.

Về giải pháp, lãnh đạo tỉnh khẳng định, Đắk Nông tập trung các nguồn lực để khuyến khích, hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, hợp tác xã đẩy mạnh kinh tế nông nghiệp ứng dụng KH-CN, liên kết theo chuỗi giá trị, nhất là đối với các sản phẩm chủ lực, thế mạnh của tỉnh.

Đắk Nông coi phát triển kinh tế tập thể, nòng cốt là hợp tác xã; trong đó, thực hiện đổi mới hình thức tổ chức sản xuất, kinh doanh, phát triển kinh tế hợp tác; thúc đẩy liên kết chặt chẽ theo chuỗi giá trị tại các vùng sản xuất tập trung; chuyển đổi mạnh mẽ từ các “chuỗi cung ứng nông sản” sang phát triển các “chuỗi giá trị ngành hàng.

Do đó, tỉnh đang tập trung chỉ đạo Sở NN-PTNT và các sở, ngành, địa phương xây dựng, hoàn thiện và triển khai cơ chế, chính sách đặc thù để tăng thêm sức mạnh cho NNƯDCNC, ứng dụng mạnh mẽ KH-CN vào nông nghiệp.

Tỉnh kỳ vọng KH-CN tạo bước đột phá trong phát triển bền vững của ngành NN-PTNT. Trong đó, tỉnh kỳ vọng trước mắt KH-CN tạo ra được cú hích mới chờ cơ chế, chính sách mới.