Powered by Techcity

Men rừng M’Nông


Rượu cần là thức uống không thể thiếu trong đời sống của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên. Với người M’Nông cũng thế, rượu cần đã trở thành nét văn hóa đặc trưng không thể thiếu trong các dịp lễ hội buôn làng, dòng tộc, tiếp khách quý và trong những đêm khan.

Phụ nữ M’Nông chuẩn bị nguyên liệu ủ rượu cần. Phụ nữ M’Nông chuẩn bị nguyên liệu ủ rượu cần.

Tôi tìm về buôn làng dưới chân núi Lơm Bur, huyện Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng để được thưởng thức hương rượu cần nồng nàn và nghiêng ngả đêm rừng với men say đại ngàn của người M’Nông. “Rượu cần của dân tộc mình có từ khi nào?” – tôi hỏi. “Có lẽ không ai biết được, trong sử thi có nhắc. Lúc đầu người ta không biết hút, chỉ vắt thứ nước trắng đục từ men rừng để uống làm con người lâng lâng. Sau đó, thần nhím mới bày cho cách uống bằng ống tre. Vì thế, người Tây Nguyên nói chung và người M’Nông có tục lệ trước khi uống rượu cần đều mời Yàng, mời thần nhím uống trước”, già làng Cil Nếu ở xã Đạ Tông, huyện Đam Rông cho biết.

Theo già làng Cil Nếu, với người Tây Nguyên nói chung và người M’Nông nói riêng, nhà nào cũng có rượu cần trong nhà. Bởi, cùng với thức uống tâm linh, lễ vật, rượu cần còn dùng trong cưới hỏi, tang ma, tiếp khách và trong sinh hoạt gia đình, dòng tộc… Nhắc đến Tây Nguyên là nhớ văn hóa rượu cần, thứ men rừng độc đáo này luôn hiện hữu trong đời sống sinh hoạt văn hóa-xã hội của người dân tộc thiểu số Tây Nguyên. Rượu cần là lễ vật dâng cúng thần linh, rượu cần là chất men chia sẻ niềm vui, nỗi buồn, giao kết tình duyên… “Dù sử dụng trong dịp nào, tục uống rượu cần luôn là nét văn hóa trong đời sống tinh thần của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên”, già làng Cil Nếu khẳng định.

Để có ché rượu cần thơm nồng, dịu ngọt, uống vào nhẹ tênh cũng lắm công phu. Theo bà Bon Jrang K’Yem ở xã Đạ Tông, phụ nữ M’Nông ở đây phần đông đều biết làm rượu cần. Các loại gạo, nếp, sắn, bắp… đều làm được rượu. Nhưng rượu cần M’Nông có bí quyết riêng, đó chính là men rừng (từ một số loại lá, vỏ, rễ và một loài cây rừng đặc biệt) đã tạo ra mùi hương đặc trưng. “Rượu cần M’Nông uống vào khiến người ta lâng lâng mà rất tỉnh táo”, bà K’Yem nói.

Khi men rượu được ủ đủ ngày, đủ tháng sẽ được giã nhuyễn, rải đều và trộn cùng với một trong các loại nguyên liệu nêu trên, đã được nấu chín. Sau đó, các nguyên liệu đã phối trộn được cho vào ché để ủ. Gần miệng ché, người M’Nông lót các lớp lá dứa. Đây là phương pháp tạo thêm hương vị đặc trưng cho rượu, sau đó mới đậy nắp ché và quá trình lên men bắt đầu. “Ngày xưa làm rượu cần kỳ công lắm. Trước khi làm rượu phải kiêng “chuyện vợ chồng”, lúc nào thân thể khỏe mạnh, sạch sẽ mới làm. Người lạ không được vào nơi ủ rượu”, bà K’Yem cho biết.

Các ché rượu trong thời gian ủ được sắp xếp tại những nơi thoáng mát, khô ráo nhất trong nhà để tránh hương vị rượu bị ảnh hưởng. Tùy kích thước ché mà thời gian ủ rượu sẽ khác nhau. Rượu có thời gian ủ từ một năm trở lên sẽ cho hương vị đậm đà, thơm ngọt.

Người M’Nông tin rằng, mỗi ché rượu cần đều có vị thần coi giữ, nên họ rất kiêng việc làm vỡ ché trong khi uống. Bởi vậy, trong quá trình thưởng thức, ché rượu thường được buộc vào cái cột hoặc cọc gỗ. Trên đầu cọc có hoa văn truyền thống của tộc người và những tua ren trang trí. Cũng giống các tộc người khác ở Tây Nguyên, rượu cần M’Nông cũng có nhiều loại ché, tùy sự kiện, đối tượng khách và lượng người để chọn loại ché phù hợp, trong đó, ché mẹ là loại quý. Tuy nhiên, dù ché lớn hay bé, kiểu dáng khác nhau đi nữa, thì tục uống rượu cần ở vùng đất đại ngàn là một nghệ thuật, chịu sự chi phối của phong tục, tập quán của mỗi tộc người.

Trước khi uống rượu, chủ nhà hoặc chủ lễ đọc lời khấn xin phép Yàng để mọi người cùng thưởng thức. Già làng hoặc chủ lễ uống đầu tiên, sau đó đến những người tham dự theo thứ, bậc. Rượu cần ở buôn làng người M’Nông được làm thường xuyên, nhưng chủ yếu dùng vào những ngày có việc của buôn làng, hay gia đình, dòng tộc, nhất là trong những nghi lễ nông nghiệp và những ché rượu cần đã tạo nên tình thân trong cộng đồng. “Không có rượu cần thì không có lễ cưới xin, tang ma, sum họp cộng đồng… Phải có rượu cần thì mọi việc mới thông thuận, trôi chảy. Vì vậy, uống rượu cần trở thành phong tục không thể thiếu trong đời sống sinh hoạt của buôn làng”, già làng Cil Nếu chia sẻ.

Tôi may mắn được đến buôn làng người M’Nông mùa lễ hội, được thưởng thức men rừng ở xứ “mây ấp núi” và nghiêng ngả đêm rừng bên bếp lửa nồng nàn. Ngồi vít cần rượu cùng sơn nữ M’Nông, bỗng nhớ câu thơ của Giang Nam: “Ta vin cần uống núi rừng thiêng/ Em múc trăng vàng về tan đáy rượu/ Giọt mắt hòa vào men chuếnh choáng/ Tôi chìm trong hương tóc trăng em…” ■



Nguồn: https://baodaknong.vn/men-rung-m-nong-233063.html

Cùng chủ đề

Giảm mạnh cả trong nước và thế giới

Giá cà phê trong nước hôm nayCụ thể, tại huyện Di Linh, Lâm Hà, Bảo Lộc (Lâm Đồng) giá cà phê hôm nay được thu mua với mức 108,200 đồng/kg.Tại huyện Cư M'gar (Đắk Lắk) giá cà phê hôm nay ở mức 108,600 đồng/kg. Tại huyện Ea H'leo (Đắk Lắk), Buôn Hồ (Đắk Lắk) giá cà phê hôm nay được thu mua cùng mức 108,500 đồng/kg.Tương tự tại tỉnh Đắk Nông,...

Vàng nhẫn 9999 đã vượt 89 triệu đồng/lượng

Giá vàng trong nước hôm nay 31/10/2024Tại thời điểm khảo sát lúc 5h ngày 31/10/2024, giá vàng trên sàn giao dịch của một số công ty như sau:Giá vàng 9999 hôm nay được DOJI niêm yết ở mức 88,6 triệu đồng/lượng mua vào và 89,6 triệu đồng/lượng bán ra. So với hôm qua, giá vàng nhẫn DOJI tăng 600 nghìn đồng/lượng ở cả 2 chiều mua - bánCòn tại Công ty...

Lịch phát sóng VTV1 ngày 31/10/2024

Lịch phát sóng VTV1 ngày 31/10/2024 với nhiều chương trình đặc sắc. Cập nhập nhanh nhất và chính xác nhất Lịch phát sóng VTV1 ngày 31/10/2024 với nhiều chương trình hấp dẫn. Chúc các bạn có những phút giây vui vẻ tại Báo...

Lịch phát sóng VTV3 ngày 31/10/2024

Lịch phát sóng VTV3 ngày 31/10/2024 với nhiều chương trình đặc sắc. Cập nhập nhanh nhất và chính xác nhất Lịch phát sóng VTV3 ngày 31/10/2024 với nhiều chương trình hấp dẫn. Chúc các bạn có những phút giây vui vẻ tại Báo...

Nhận định, dự đoán Alaves vs Mallorca: Chiến thắng quý giá

Alaves sẽ cố gắng chấm dứt chuỗi năm trận thua ở La Liga khi tiếp đón Mallorca vào tối thứ Sáu.Hiện tại, đội chủ nhà đứng thứ 16 trong bảng xếp hạng La Liga, chỉ có 10 điểm sau 11 trận đầu tiên của mùa giải 2024-25, trong khi Mallorca đứng thứ bảy, đã có 18 điểm sau 11 trận đầu.Thông tin lực lượng Alaves vs Mallorca mới nhấtAlaves sẽ lại...

Cùng tác giả

Giảm mạnh cả trong nước và thế giới

Giá cà phê trong nước hôm nayCụ thể, tại huyện Di Linh, Lâm Hà, Bảo Lộc (Lâm Đồng) giá cà phê hôm nay được thu mua với mức 108,200 đồng/kg.Tại huyện Cư M'gar (Đắk Lắk) giá cà phê hôm nay ở mức 108,600 đồng/kg. Tại huyện Ea H'leo (Đắk Lắk), Buôn Hồ (Đắk Lắk) giá cà phê hôm nay được thu mua cùng mức 108,500 đồng/kg.Tương tự tại tỉnh Đắk Nông,...

Vàng nhẫn 9999 đã vượt 89 triệu đồng/lượng

Giá vàng trong nước hôm nay 31/10/2024Tại thời điểm khảo sát lúc 5h ngày 31/10/2024, giá vàng trên sàn giao dịch của một số công ty như sau:Giá vàng 9999 hôm nay được DOJI niêm yết ở mức 88,6 triệu đồng/lượng mua vào và 89,6 triệu đồng/lượng bán ra. So với hôm qua, giá vàng nhẫn DOJI tăng 600 nghìn đồng/lượng ở cả 2 chiều mua - bánCòn tại Công ty...

Lịch phát sóng VTV1 ngày 31/10/2024

Lịch phát sóng VTV1 ngày 31/10/2024 với nhiều chương trình đặc sắc. Cập nhập nhanh nhất và chính xác nhất Lịch phát sóng VTV1 ngày 31/10/2024 với nhiều chương trình hấp dẫn. Chúc các bạn có những phút giây vui vẻ tại Báo...

Lịch phát sóng VTV3 ngày 31/10/2024

Lịch phát sóng VTV3 ngày 31/10/2024 với nhiều chương trình đặc sắc. Cập nhập nhanh nhất và chính xác nhất Lịch phát sóng VTV3 ngày 31/10/2024 với nhiều chương trình hấp dẫn. Chúc các bạn có những phút giây vui vẻ tại Báo...

Nhận định, dự đoán Alaves vs Mallorca: Chiến thắng quý giá

Alaves sẽ cố gắng chấm dứt chuỗi năm trận thua ở La Liga khi tiếp đón Mallorca vào tối thứ Sáu.Hiện tại, đội chủ nhà đứng thứ 16 trong bảng xếp hạng La Liga, chỉ có 10 điểm sau 11 trận đầu tiên của mùa giải 2024-25, trong khi Mallorca đứng thứ bảy, đã có 18 điểm sau 11 trận đầu.Thông tin lực lượng Alaves vs Mallorca mới nhấtAlaves sẽ lại...

Cùng chuyên mục

Tạo bước tiến mới cho xuất khẩu nông sản Gia Lai

Với định hướng rõ ràng và áp dụng một số giải pháp thiết thực, thời gian qua, nông sản của tỉnh Gia Lai không những từng bước đáp ứng thị trường trong nước mà đang xuất khẩu mạnh mẽ. Hoạt động xuất khẩu của tỉnh liên tục tăng trưởng về quy mô, sản phẩm xuất khẩu ngày càng được nâng cao cả về chất và lượng. Với hơn 800.000 ha đất sản...

Lâm Đồng xuất khẩu 10 tháng đạt hơn 733 triệu USD

Sở Công thương Lâm Đồng cho biết, giá trị xuất khẩu 10 tháng năm 2024 của tỉnh đạt hơn 733 triệu USD, giảm 1,15% so cùng kỳ năm 2023, đạt hơn 74,4% kế hoạch. Trong đó, doanh nghiệp trong nước đạt hơn 436,5 triệu USD, giảm 4,5% so với cùng kỳ năm trước, chiếm 60% kim ngạch xuất khẩu toàn tỉnh; doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đạt hơn 296,7 triệu USD, tăng 4,25%. ...

Gỡ “nút thắt” để thúc đẩy kinh tế Đắk Nông

Đắk Nông đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc liên quan đến quy hoạch bô-xít, quy hoạch khoáng sản; vướng mắc trong cơ chế, chính sách khi triển khai các dự án lớn đầu tư vào tỉnh, kể cả các công trình, dự án trọng điểm quốc gia đã được Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư. Đây là nguyên nhân chính cản trở động lực và mục tiêu tăng trưởng của địa phương trong thời gian qua. ...

Đồn Biên phòng Ia Dom học tập và làm theo Bác Hồ

Những năm qua, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Ia Dom, huyện Ia H’Drai, tỉnh Kon Tum luôn nỗ lực phấn đấu trong học tập và làm theo gương Bác Hồ, triển khai nhiều cách làm hay, hiệu quả trong công tác, quyết tâm hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, góp phần quan trọng vào việc giữ vững an ninh chủ quyền biên giới quốc gia. Cán bộ, chiến...

Đâu là nguyên nhân khiến giá cà phê đồng loạt giảm?

Các chuyên gia dự báo giá cà phê ngày 31/10/2024 tại thị trường trong nước giá cà phê có xu hướng giảm mạnh do áp lực từ thị trường thế giới và lo ngại về nguồn cung do cơn bão số 6 gây tác động tới vùng trồng cà phê Việt Nam. Giá cà phê 2 sàn quay đầu giảm đáng kể trong ngày khoá sổ vị thế kinh doanh. Những nguyên nhân mới nhất đẩy thị trường quay đầu...

Gợi mở những định hướng phù hợp chiến lược phát triển cao nguyên xanh Lâm Đồng

Tại diễn đàn, đại diện nhiều bộ, ngành Trung ương, các chuyên gia, nhà khoa học và doanh nghiệp ở nhiều lĩnh vực đã trình bày ý kiến, gợi mở những giải pháp phù hợp với định hướng, chiến lược phát triển xanh, bền vững của Lâm Đồng. Các nhà quản lý, chuyên gia, doanh nghiệp trao đổi tại diễn đàn.Chiều 30/10, tại thành phố Đà Lạt, Ủy ban nhân dân tỉnh Lâm...

Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông yêu cầu đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm

Ngày 30/10, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông Hồ Văn Mười chủ trì cuộc họp nghe Ban QLDA báo cáo tình hình thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công năm 2024.Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu, sau cuộc họp này, Ban QLDA chỉ đạo các phòng, ban thống kê tất cả 21 công trình do đơn vị làm chủ đầu tư. Nguồn vốn tỷ...

Quan hệ hữu nghị và hợp tác nhiều mặt Việt Nam-Qatar

Nhà nước Qatar là chặng dừng chân cuối cùng trong chuyến công tác 3 nước Trung Đông (Các Tiểu Vương quốc Arab Thống nhất (UAE), Saudi Arabia và Qatar) của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam.Chuyến thăm chính thức Nhà nước Qatar được thực hiện theo lời mời của Thủ tướng Nhà nước Qatar Sheikh Mohammed bin Abdulrahman bin...

Đắk Nông tổ chức diễn đàn về bảo đảm an toàn cho phụ nữ trên không gian mạng

Tham dự có lãnh đạo các sở, ngành, cơ quan chuyên môn và hơn 100 đại diện đến từ 148 tổ truyền thông cộng đồng trên địa bàn tỉnh.Diễn đàn nhằm trang bị cho phụ nữ và trẻ em kiến thức, kỹ năng phòng tránh tội phạm công nghệ cao, tự bảo vệ bản thân trên không gian mạng, góp phần xây dựng một môi trường sống an toàn, bình đẳng,...

Thành phố Buôn Ma Thuột sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã giai đoạn 2023-2025

Sáng 30/10, Ủy ban nhân dân thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk đã tổ chức lễ công bố Nghị quyết số 1193 ngày 28/9/2024 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2023-2025 trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột. Thành ủy Buôn Ma Thuột công bố quyết định thành lập Đảng bộ phường Tân Tiến...

Tin nổi bật

Tin mới nhất