Luật HTX 2023 được Quốc hội khoá XV thông qua tại kỳ họp thứ 5, ngày 20/6/2023 và có hiệu lực từ ngày 1/7/2024, với nhiều điểm mới thay thế cho Luật HTX năm 2012.
Những điểm mới quan trọng
Luật HTX 2023 loại bỏ những quy định không phù hợp nhằm tạo hành lang pháp lý quan trọng để các HTX tại Việt Nam phát triển hiệu quả, năng động, bền vững, đáp ứng tốt với xu thế phát triển của thế giới.
Luật được đánh giá đã hoàn thiện quy định về bản chất HTX, phát triển thành viên HTX. Luật mở rộng đối tượng tham gia HTX gồm cả thành viên chính thức, thành viên liên kết góp vốn và liên kết không góp vốn.
Luật HTX 2023 gồm 12 chương và 115 điều, tăng 3 chương, 51 điều so với Luật HTX năm 2012.
Luật HTX 2023 bổ sung yêu cầu trích lập quỹ chung không chia là phù hợp với đặc thù của mô hình HTX nhằm bảo đảm sự phát triển của quỹ trong suốt thời gian hoạt động.
Luật hiện hành mở rộng thị trường, nâng cao khả năng huy động vốn, tạo động lực phát triển của HTX. Luật trao quyền cho HTX, liên hiệp HTX tự quyết định mức cung ứng sản phẩm, dịch vụ ra bên ngoài sau khi đáp ứng nhu cầu của thành viên cũng như đa dạng hóa hình thức huy động vốn góp của thành viên.
Luật đơn giản hóa, số hóa các thủ tục về đăng ký, tổ chức lại, giải thể HTX theo hướng bổ sung quy định về xây dựng hệ thống thông tin quốc gia về HTX.
Ông Nguyễn Khải, Chủ tịch Liên minh HTX Đắk Nông cho biết, Luật HTX 2023 nâng cao hiệu quả công tác quản trị, điều hành HTX với việc bổ sung quy định về kiểm toán HTX, liên hiệp HTX.
Luật đa dạng hóa hình thức tổ chức quản trị, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quản lý, điều hành để phù hợp với quy mô, trình độ HTX và sự phát triển kinh tế-xã hội.
Luật HTX 2023 thúc đẩy phát triển các loại hình tổ chức kinh tế tập thể từ thấp đến cao. Luật củng cố, nâng cao vai trò của tổ chức đại diện, trong đó bổ sung quy định về tổ hợp tác và các chính sách hỗ trợ tổ hợp tác chuyển đổi thành HTX.
Luật quy định rõ hệ thống Liên minh HTX Việt Nam là tổ chức đại diện nòng cốt, bảo vệ lợi ích cho tất cả tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX trên phạm vi cả nước.
Cũng theo ông Khải, trong số 3 chương mới, Luật HTX 2023 có 1 chương về chính sách phát triển HTX, liên hiệp HTX. Đó là các chính sách về phát triển nguồn nhân lực, thông tin, tư vấn; đất đai; thuế, phí và lệ phí; tiếp cận vốn, bảo hiểm.
Các chính sách về ứng dụng khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; tiếp cận và nghiên cứu thị trường; đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, trang thiết bị… cũng được quy định trong luật.
Các chính sách về hỗ trợ tư vấn tài chính và đánh giá rủi ro; hỗ trợ hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp đều thuận lợi cho các HTX phát triển.
Chặt chẽ, cụ thể và trách nhiệm cao
Luật HTX 2023 bổ sung hành vi bị nghiêm cấm liên quan đến HTX. Luật HTX 2023 bổ sung thêm nhiều hành vi bị nghiêm cấm so với trước.
Trong đó, nghiêm cấm lợi dụng quyền hạn để làm trái quy định của pháp luật về hỗ trợ, ưu đãi cho tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX.
Luật nghiêm cấm gây chậm trễ, phiền hà, cản trở, sách nhiễu tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX… trong đăng ký, hoạt động và thực hiện hỗ trợ tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX…
Hành vi bị nghiêm cấm đối với tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX và các thành viên: Sử dụng nguồn lực hỗ trợ không đúng mục đích đã cam kết; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn vì lợi ích cá nhân hoặc của một nhóm thành viên…
Ông Nguyễn Khải, Chủ tịch Liên minh HTX Đắk Nông đánh giá: Luật HTX 2023 nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước đối với kinh tế tập thể. Quyền lợi và trách nhiệm của HTX, liên hiệp HTX, tổ hợp tác, thành viên được nâng cao.
Luật HTX 2023 bổ sung quyền và nghĩa vụ của HTX, Liên minh HTX. Bên cạnh các quyền, nghĩa vụ của HTX, liên hiệp HTX được ghi nhận trước đây thì bổ sung thêm một số quyền và nghĩa vụ.
Trong đó, quyền của HTX, liên hiệp HTX: Cho vay nội bộ theo quy định; Huy động vốn theo quy định; Theo dõi riêng các khoản doanh thu, chi phí của giao dịch nội bộ và giao dịch bên ngoài; Tham gia tổ chức đại diện của HTX, liên hiệp HTX…
Về nghĩa vụ của HTX, liên hiệp HTX: Thực hiện công bố thông tin cho thành viên theo quy định tại Luật HTX và công bố thông tin theo quy định của pháp luật có liên quan. Nghĩa vụ bồi thường thiệt hại do HTX, liên hiệp HTX gây ra cho thành viên theo quy định và Điều lệ…
Cơ chế thông thoáng
Ông Hà Công Xã, Giám đốc HTX Nông sản hữu cơ Bechamp Đắk Nông ở xã Trường Xuân, huyện Đắk Song (Đắk Nông) so sánh: Luật HTX mới “cởi trói” về thành viên.
Trước đây quy định số lượng thành viên sáng lập của HTX từ 7 thành viên nhưng Luật HTX 2023 giảm xuống còn từ 5 thành viên chính thức.
“Tư cách thành viên bây giờ không bó hẹp mà được mở rộng để các HTX thu hút được nhiều thành viên tham gia trở thành thành viên. Trước đây, thành viên HTX là nông dân thì hiện nay có thể là nhà khoa học, nhà quản lý. Điều này, giúp thành lập HTX thuận lợi và thu hút nhiều nguồn lực để phát triển mạnh mẽ””, ông Hà Công Xã phân tích.
Trước đây, HTX chỉ có 1 loại thành viên chính thức và mỗi thành viên chỉ được phép góp tối đa 20% vốn điều lệ làm hạn chế việc đóng góp của những thành viên có điều kiện kinh tế tốt.
Luật hiện hành cho phép HTX có thể huy động vốn góp từ các thành viên liên kết và quy định mức đóng góp tối đa của 1 thành viên chính thức lên 30%. Quy định mới này tạo điều kiện cho HTX gia tăng sức mạnh về tài chính.
Luật còn tạo điều kiện cho nhà đầu tư, doanh nghiệp, tổ chức khác, các chuyên gia có thể tham gia góp vốn, góp sức lao động, liên kết sản xuất, kinh doanh để cùng phát triển HTX, liên hiệp HTX.
Luật hiện hành trao quyền cho HTX, liên hiệp HTX tự quyết định việc cung ứng sản phẩm, dịch vụ ra bên ngoài sau khi đáp ứng đầy đủ nhu cầu của thành viên, phát triển thị trường bình đẳng như các loại hình doanh nghiệp khác mà không quy định tỷ lệ cung ứng dịch vụ như Luật 2012.
Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho HTX được mở rộng thị trường ra ngoài góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của HTX.
Đến nay, Liên minh HTX Đắk Nông phối hợp với các đơn vị tổ chức 9 lớp tập huấn tuyên truyền Luật HTX 2023, vận động thành lập HTX, tổ hợp tác cho gần 600 cán bộ chủ chốt ở cơ sở, HTX, nông dân.
Ông Nguyễn Khải, Chủ tịch Liên minh HTX Đắk Nông cho biết: “Chúng tôi tiếp tục phối hợp với các đơn vị, địa phương, tổ chức tuyên truyền rộng rãi Luật HTX 2023 đến tất cả các HTX, tổ hợp tác, liên hiệp HTX, đông đảo cán bộ, nông dân để nâng cao kiến thức, thực hiện tốt, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy kinh tế tập thể phát triển”.
Nguồn: https://baodaknong.vn/dak-nong-day-manh-tuyen-truyen-luat-hop-tac-xa-2023-227627.html
