Đắk Nông có diện tích cà phê trên 135.000 ha, sản lượng trên 332.000 tấn/vụ, đứng thứ 3 khu vực Tây Nguyên, xếp sau Đắk Lắk và Lâm Đồng. Các cấp, ngành, đoàn thể, tổ chức, cá nhân của tỉnh đang thúc đẩy các hoạt động nhằm nâng cao giá trị sản xuất cà phê, thu nhập của người dân.
Những năm gần đây, HTX Thương mại Công bằng Thuận An, xã Thuận An, huyện Đắk Mil không ngừng tìm tòi, đầu tư công nghệ để nâng cao chất lượng sản phẩm cà phê.
Theo ông Nguyễn Hữu Hạ, Giám đốc HTX, với cách chế biến cà phê thông thường, người dân chỉ cần hái quả già, quả vừa chín, sau đó phơi khô và xay ra. Còn chế biến cà phê chất lượng cao yêu cầu nhiều tiêu chuẩn hơn.
Việc này bắt đầu từ khâu trồng, chăm sóc. Khi thu hoạch thì tỷ lệ quả cà phê chín phải đạt từ 90% trở lên. Cà phê được lựa chọn xong đưa vào dây chuyền để loại bỏ những hạt kém chất lượng, tạp chất. Cuối cùng là bảo quản cà phê đúng cách để không làm giảm chất lượng sản phẩm, nhất là hương vị tự nhiên.
Ông Hạ cho biết, từ năm 2021 đến nay, HTX đã đầu tư mới hệ thống chế biến cà phê chất lượng cao. Thuận lợi của HTX là đang có vùng nguyên liệu cà phê dây đặc sản ứng dụng công nghệ cao. Đây là cơ hội lớn để HTX tăng tỷ lệ chế biến cà phê chất lượng cao, đặc sản trong những năm tới.
Đắk Nông đang tập trung xây dựng vùng cà phê đặc sản theo tiêu chuẩn và quy trình đánh giá của Hiệp hội Cà phê đặc sản thế giới (SCA), Viện Chất lượng cà phê thế giới (CQI). Tháng 8/2022, UBND tỉnh đã có kế hoạch phát triển cà phê đặc sản trên địa bàn tỉnh đến năm 2030.
Cà phê đặc sản phải xuất phát từ vùng trồng có điều kiện tự nhiên cùng với quy trình chăm sóc, thu hoạch, chế biến đặc biệt. Khi thử nếm, cà phê phải có hương vị riêng và đạt từ 80/100 điểm trở lên theo đánh giá của Hiệp hội Cà phê đặc sản thế giới (SCA), Viện Chất lượng cà phê thế giới (CQI).
Ở Đắk Nông, hiện đã có các vùng sản xuất cà phê đặc sản tại xã Thuận An, xã Đức Minh, huyện Đắk Mil. Ngoài ra, các HTX, người dân cũng đang chủ động sản xuất cà phê theo hướng đặc sản, chất lượng cao, với tổng diện tích 225 ha, sản lượng cà phê nhân đạt 251 tấn/năm.
Tại huyện Đắk Mil, diện tích cà phê đặc sản có 18 ha, sản lượng 28 tấn/năm, chủ yếu do HTX Thương mại Công bằng Thuận An và HTX Nông lâm nghiệp Đắk Mil xây dựng.
Tại huyện Đắk Song, cà phê đặc sản có 97 ha, sản lượng 63 tấn/năm, được sản xuất chủ yếu tại HTX Đoàn Kết, HTX Thành Công. Tại huyện Krông Nô, cà phê đặc sản có 40 ha, sản lượng 60 tấn/năm, sản xuất tập trung tại HTX Phát triển nông nghiệp Công bằng Thanh Thái, HTX Tin True Cooffee.
Huyện Tuy Đức có 20 ha cà phê đặc sản, sản lượng 50 tấn/năm, sản xuất chủ yếu tại Công ty TNHH Đoàn Gia Đắk Nông. Huyện Đắk R’lấp có 50 ha cà phê đặc sản, sản lượng 50 tấn/năm, chủ yếu do HTX Đắk Ka sản xuất…
Đắk Nông phấn đấu đến năm 2025, phát triển khoảng 1.000 ha cà phê đặc sản, với sản lượng cà phê nhân chọn lọc từ 530 tấn/năm trở lên. Các vùng cà phê đặc sản được hình thành có ít nhất 1 chuỗi liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm ổn định.
Đắk Nông hiện có 34 doanh nghiệp sơ chế, chế biến cà phê. Sản phẩm cà phê sau chế biến ở Đắk Nông chủ yếu là cà phê bột, khoảng trên 400 tấn/năm.
