Thống kê sơ bộ của Bộ Công Thương, có nhiều dự án điện tái tạo được công nhận vận hành thương mại khi chưa đủ điều kiện – Ảnh: NAM TRẦN
Thông tin được nêu ra trong báo cáo Bộ Công Thương gửi Phó thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình về kế hoạch triển khai nghị quyết của Chính phủ về tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho dự án điện năng lượng tái tạo.
Tỉnh Long An có 8 dự án đã vận hành, bao gồm dự án điện mặt trời Gaia, BCG – Băng Dương, TTC-ĐỨC Huệ 1, Solar Park 1, 2, 3, 4; Europlast Long An.
Nhiều dự án vướng mắc nhưng chưa đi vào vận hành
Tỉnh Bình Thuận có số dự án khá lớn với 15 dự án. Các dự án điện mặt trời gồm Phong Phú; Hồng Phong 5.2; Hàm Kiệm 1; Hồng Phong 4; Mũi Né; Hàm Kiệm; Hồng Phong 1A, 1B; Hồng Liêm 3. Các dự án điện gió gồm Hồng Phong 1; Đại Phong, Phú Lạc giai đoạn 2; Phong Điện 1 – Bình Thuận giai đoạn 2; Thái Hòa; riêng dự án Hòa Thắng 1.2 chưa đi vào vận hành.
Tỉnh Bình Phước có 6 dự án điện mặt trời gồm Lộc Ninh 1, 2, 3, 4, 5 và Thác Mơ. Tỉnh Đắk Lắk có 16 dự án, trong đó dự án điện mặt trời gồm Nhà máy Xuân Thiện – Ea Sup 1, 2, 3, 4, 5; Long Thành 1; BMT, Srêpốk 1, Quang Minh, Jang Pông. Dự án điện gió gồm nhà máy Ea Nam; Krông Búk 1; Krông Búk 2; Cư Bé 1; Cư Né 2; Trang trại phong điện Tây Nguyên giai đoạn 1.
Tỉnh Đắk Nông có 12 dự án, là các nhà máy điện mặt trời Xuyên Hà, Ea T’Ling, Cư Knia; KN Buôn Tua Srah. Đáng chú ý ở nhóm dự án này đều có công suất nhỏ và cơ quan chức năng đều không ghi nhận được thông tin của chủ đầu tư và tình trạng dự án.
Một số dự án điện mặt trời khác đã vận hành như Cư Jut; Điện mặt trời Trúc Sơn. Trong khi đó, nhiều dự án điện gió chưa đi vào vận hành như Nam Bình 1; Đắk Hòa; Asia Đắk Song 1; Đắk N’Drung 1, 2, 3.
Tại Bà Rịa – Vũng Tàu có 9 dự án gồm điện gió Côn Sơn; Công Lý; Điện mặt trời Khu công nghiệp Châu Đức; Hồ Gia Hoét 1; Hồ Tầm Bó; Đá Bạc và Đá Bạc 2, 3; Đá Bạc 4.
Tỉnh Ninh Thuận có 12 dự án gồm nhà máy điện mặt trời là Thiên Tân 1; Bim 2; Phước Hữu; Mỹ Sơn; Trung Nam Thuận Bắc; Trung Nam Thuận Nam; Thiên Tân Solar; Xuân Thiện – Thuận Bắc giai đoạn 1; CMX Renewable Enery Việt Nam; điện gió Phước Hữu – Duyên Hải 1; Công Hải – giai đoạn 2; Công Hải 1.
Tỉnh Khánh Hòa có 6 dự án Điện mặt trời Sông Giang; KN Cam Lâm; Tuấn Ân; Điện lực Miền Trung; Trung Sơn; Cam Lâm VN.
Nhiều doanh nghiệp lớn làm chủ đầu tư, có dự án đã chuyển nhượng
Với thống kê trên, số dự án mới chỉ chiếm khoảng gần một nửa so với tổng số 154 dự án năng lượng tái tạo được kết luận của Thanh tra Chính phủ nêu. Đa số các dự án đều đã đi vào vận hành.
Nhiều dự án trong số này của những ông lớn trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, như một số dự án của các công ty thành viên thuộc Tập đoàn Bamboo Capital; Tập đoàn Thành Thành Công; Tập đoàn Hà Đô; Tập đoàn Xuân Thiện, Công ty Trung Nam, Công ty CP Năng lượng tái tạo BIM…
Thậm chí có những dự án đã được chuyển nhượng cho nhà đầu tư nước ngoài, gây lùm xùm trước đây như một số dự án nhà máy điện mặt trời Lộc Ninh của Tập đoàn Hưng Hải đã được chuyển nhượng cho Tập đoàn Super Energy của Thái Lan.
Bộ Công Thương cho hay những dự án này gặp khó khăn, vướng mắc chủ yếu liên quan đến việc đấu giá cho thuê quyền sử đụng đất; khởi công dự án khi chưa được thuê đất. Dự án được công nhận COD, vận hành khi chưa được nghiệm thu, chưa có văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu.
Có dự án vi phạm quy định về khởi công xây dựng công trình, xây dựng trên đất quy hoạch dự trữ khoáng sản quốc gia, điển hình tại Bình Thuận; chuyển đổi mục đích sử dụng đất khi cho thuê đất 50 năm với mục đích xây dựng công trình năng lượng là không có cơ sở pháp luật. Có dự án chưa được UBND tỉnh chấp thuận cho thuê đất nhưng chiếm dụng đất để xây dựng nhà máy; khởi công dự án khi chưa có giấy phép xây dựng…
Tại báo cáo này, Bộ Công Thương đề nghị có biện pháp xử lý với các nội dung liên quan đến việc bổ sung quy hoạch, hoàn thiện các quy định về đất đai, xây dựng. Tuy nhiên, đối với những vi phạm liên quan tới cơ chế giá ưu đãi (giá FIT), bộ cho rằng cần tiếp tục rà soát các doanh nghiệp trên cơ sở, đơn vị nào không đủ điều kiện hưởng giá FIT sẽ thu hồi lại tiền bán điện thông qua bù trừ tiền mua bán điện.
Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, một số nhà đầu tư điện mặt trời cho rằng nỗ lực tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp rất có ý nghĩa. Tuy nhiên, với cơ chế tháo gỡ yêu cầu các đơn vị đã đi vào vận hành nhưng không đáp ứng đủ điều kiện bị thu hồi giá FIT, có thể sẽ làm ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư, phương án tài chính và mang lại nhiều hệ lụy cho doanh nghiệp, nhà cung cấp vốn.
