Đại biểu Lê Thị Song An (Long An) đặt vấn đề, giá lúa gạo tăng cao tạo lợi thế rất lớn cho thị trường xuất khẩu gạo của Việt Nam, mang lại niềm vui cho bà con, nhưng do giá lúa liên tục tăng nên nhiều địa phương có tình trạng mua gom lúa gạo ồ ạt gây mất cân đối cung cầu cục bộ, đẩy giá mặt hàng này lên cao bất hợp lý. Đây là nỗi lo của người tiêu dùng, công nhân.
“Bộ trưởng có giải pháp gì để vừa đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, vừa đảm bảo xuất khẩu gạo bền vững?”, đại biểu chất vấn.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhắc đến vấn đề một số quốc gia cấm xuất khẩu gạo và đề nghị chúng ta bình tĩnh bởi mọi vấn đề đều phát sinh mặt trái.
Về thực tế giá lúa gạo bị đẩy lên cao, Bộ trưởng phân tích giá nông sản quyết định bởi cung cầu, cầu tăng mà cung không tăng thì giá sẽ lên. Nhưng ngoài bài toán cung cầu còn tình trạng cố tình đẩy giá, gây ảnh hưởng lớn.
“Tôi mong bà con nông dân và doanh nghiệp phải tôn trọng nhau, chia sẻ với nhau về thời cơ, mua bán không chỉ vì vấn đề được lợi trước mắt”, ông Hoan nói.
Đại biểu Tạ Minh Tâm (Tiền Giang) cũng đề nghị Bộ trưởng cho biết tình hình xuất nhập khẩu lúa gạo của các nước đối tác, liên quan đến sản xuất lúa gạo, đảm bảo an ninh lương thực của Việt Nam.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, nông nghiệp Việt Nam gắn với “3 chữ biến” nên tính dự báo cũng khó cầu toàn. Đó là biến đổi khí hậu, biến động thị trường và biến chuyển xu thế tiêu dùng. Trong điều kiện thế giới thay đổi hàng ngày, hàng giờ, những xung đột, những chính sách của các nước thay đổi liên tục, tính dự báo khó có thể cầu toàn, mà cần có sự linh hoạt ngắn hạn.
Trong hoàn cảnh như vậy, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan mong muốn rằng, kỳ vọng vào việc dự báo cần có giới hạn nhất định. Những dự báo tầm dài cần nỗ lực đảm bảo tính chính xác, tuy nhiên, những dự báo ngắn hạn có sự thay đổi liên tục.
Về an ninh lương thực, Bộ trưởng cho biết, Bộ đã có báo cáo với Thủ tướng, Thủ tướng cũng đã có công điện chỉ đạo khi nảy sinh vấn đề mất an ninh lương thực, hoặc khi một số quốc gia cấm xuất khẩu gạo làm nảy sinh cơ hội, thời cơ cho chúng ta.
Công điện của Thủ tướng đã nêu rõ, ưu tiên hiện tại là đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, đẩy mạnh xuất khẩu lương thực như một cam kết có trách nhiệm với thế giới về vấn đề an ninh lương thực, đồng thời cũng không gây sốc cho thị trường nội địa, hay làm ảnh hưởng tới giá tiêu dùng trong nước. Bộ Công Thương và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang quán triệt để thực hiện tốt công điện này.
“Về an ninh lương thực, một số quốc gia ban lệnh cấm xuất khẩu lúa gạo tạo ra sự hồ hởi cho Việt Nam. Tuy nhiên chúng ta phải lo an ninh lương thực, không gây sốc cho thị trường nội địa do giá gạo tăng. Nếu tính vui, một năm có 365 ngày, ở ĐBSCL ngày nào cũng “xuống giống”, lúc nào cũng có lúa trên đồng. Chúng tôi có thể cùng địa phương tăng vụ nếu cần thiết”, Bộ trưởng nhấn mạnh.
Tới giờ này, Bộ đã cân đối sản lượng thu hoạch theo từng mùa vụ, qua xây dựng hai mươi năm nay, hệ thống thủy lợi ở vùng này đã phát huy tác dụng, chúng ta đã có bản đồ số hóa để cùng các địa phương rải vụ hoặc tập trung vụ nếu cần thiết, với các điều kiện cho phép. Bộ trưởng khẳng định, trong điều kiện hiện nay, nếu không có thiên tai, với tình hình biến đổi khí hậu ổn định như mấy năm qua, chúng ta hoàn toàn có thể đảm bảo tiêu dùng trong nước và có 7-8 triệu tấn lúa để xuất khẩu.
PHẠM DUY