Doanh nghiệp khó khăn do tắc vốn, hàng tồn kho lớn, có doanh nghiệp bất động sản thời gian tồn kho hàng lên đến 54.334 ngày, theo Ban IV.
Phân tích sơ bộ báo cáo tài chính của 1.579 doanh nghiệp (thuộc 10 ngành) niêm yết trên sàn chứng khoán, Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) cho biết, từ giữa 2022 đến hết quý II/2023, doanh thu các ngành đều giảm. Nghiêm trọng nhất là nhóm bất động sản, xây dựng.
Theo đó, 8 trên 10 ngành có doanh thu 6 tháng đầu năm 2023 thấp hơn cùng kỳ năm ngoái. Duy nhất ngành công nghệ thông tin tăng quy mô; ngành hàng và dịch vụ tiêu dùng giữ nguyên.
Các doanh nghiệp trên sàn tiếp tục gặp vấn đề về dòng tiền. Bởi dù là doanh nghiệp niêm yết, với đặc trưng vốn chủ sở hữu mỏng, dựa nhiều vào vốn vay, nên khi huy động vốn gặp thách thức như hiện tại (đơn hàng suy giảm, khó huy động trái phiếu, cổ phiếu, tiếp cận vốn ngân hàng khó), doanh nghiệp khó khăn ngay lập tức.
Bất động sản, xây dựng cũng được nhắc đến như nhóm gặp vấn đề lớn nhất về dòng tiền khi số ngày tồn kho và số ngày phải thu (thời gian bình quân để thu hồi công nợ sau khi bán hàng) tăng cao nhiều lần.
Kết quả của Ban IV cho thấy, số ngày phải thu trung bình của doanh nghiệp xây dựng trong quý I/2023 là 1.165 ngày, tăng 2,5 lần so với cùng kỳ năm ngoái; số ngày tồn kho trung bình lên đến 4.527 ngày, gấp 6,8 lần. Điều này cho thấy doanh nghiệp bị chôn vốn, khó khăn trong thu tiền.
Với doanh nghiệp bất động sản, số ngày tồn kho trung bình trong quý I/2023 lên đến 5.662 ngày, cá biệt có doanh nghiệp lên đến 54.334 ngày. Tức, doanh nghiệp phải mất đến 149 năm mới bán hết được giỏ hàng.
Trước tình hình này, Ban IV kiến nghị các chính sách cần tập trung hỗ trợ dòng tiền cho doanh nghiệp thông qua tiếp cận vốn, giãn, giảm chi phí. Điều này giúp doanh nghiệp tạo dòng tiền ngắn hạn ít nhất trong nửa cuối năm 2023, hoặc đến nửa đầu năm sau.
Doanh nghiệp cho biết, lãi suất vay phải giảm thực sự để hỗ trợ. Lãi suất cho vay hiện đã giảm nhưng vẫn còn cao so với các nước khác; ngân hàng cần nhìn vào khả năng trả nợ tương lai của doanh nghiệp để tăng cơ hội tiếp cận tín dụng chứ không chỉ nhìn vào tài sản thế chấp. Ban IV cũng đề xuất ưu tiên lãi suất thấp cho doanh nghiệp xuất khẩu, doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Để khắc phục tình trạng hấp thụ vốn khó khăn do nội lực doanh nghiệp đang yếu, Ban IV cũng cho rằng cần có thêm chính sách tài khóa nghịch chu kỳ để thúc đẩy tổng cầu bên cạnh các chính sách tiền tệ. Đơn cử như đẩy mạnh đầu tư công, tập trung vào các cơ sở hạ tầng lớn, phát triển nhà ở xã hội – một mặt hỗ trợ doanh nghiệp ngành xây dựng, vật liệu xây dựng, bất động sản, mặt khác đáp ứng nhu cầu thực của người lao động.
Các biện pháp giảm, giãn thuế, chi phí khác cũng được nhắc đến bởi đây là thời điểm khoan thư sức dân.
Ví dụ, với doanh nghiệp bất động sản, phía ngân hàng có thể cân nhắc cho phép doanh nghiệp cung cấp sản phẩm thuộc phân khúc phục vụ nhu cầu tiết yếu được giãn nợ, giữ nhóm nợ.
Cộng đồng doanh nghiệp cũng mong trong ngắn hạn không có các quy định phát sinh các loại phí, chi phí mới. Với khoản thu kinh phí công đoàn chiếm 2% quỹ lương, Ban IV đề xuất sửa quy định cho doanh nghiệp giữ lại toàn bộ khoản này trong ít nhất hai năm tới.
Ngoài ra, trong dài hạn, Ban IV đề xuất cần lưu tâm phát triển thị trường vốn hiện đại nhằm, tránh để tăng trưởng quá phụ thuộc vào tín dụng; tiếp tục có những phân tích để thiết kế chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp phù hợp với từng nhóm quy mô doanh thu và ngành nghề để đảm vừa bảo mục tiêu tăng thu ngân sách giúp doanh nghiệp phát triển.
Đức Minh
