Chuyện thú vị xoay quanh cột cờ bên bến Hiền Lương, nơi diễn ra Lễ Thượng cờ Tiền Phong Marathon 2025

Cách đây 71 năm, vào năm 1954, hiệp định Geneve được ký kết, lấy vĩ tuyến 17 nằm ở huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị là giới tuyến quân sự tạm thời giữa hai miền nam bắc. Theo hiệp định, tất cả đồn cảnh sát giới tuyến phải treo cờ hàng ngày, dẫn đến "cuộc đấu cờ" giữa hai bên chiến tuyến.

Theo bà Lê Thị Tố Hoài, Trưởng ban quản lý di tích quốc gia đặc biệt Đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải, vị trí trước đây của cột cờ gần đường lớn so với hiện tại. Sau này khi xây dựng lại quần thể di tích, cột cờ mới lùi về sau một chút nhằm tạo thêm không gian tham quan cũng như đặt kỳ đài.

Ban đầu sau hiệp định Geneve, cột cờ được dựng bằng cây phi lao cao 12m. Thế nhưng phía bên kia, ngụy quyền Sài Gòn cắm cờ lên nóc lô cốt Xuân Hòa với chiều cao 15m. Không chịu thua, bên ta đưa về cây gỗ cao 18m từ rừng Rú Lịnh để thay thế.

Phần đài chắc chắn làm bệ đỡ cho cột cờ cao 38,6m, với 6 ống thép nối nhau. Chính giữa đài là bản đồ nước Việt Nam thống nhất, thành quả của cuộc đấu tranh gian khổ kéo dài 21 năm với rất nhiều máu xương đã đổ xuống.

Ngụy quyền đối phó bằng cách dựng cột cờ sắt cao 25m. Vì vậy ta lại dựng cột cờ khác, cũng bằng sắt, cao 34,5m, được làm bởi Tổng Công ty lắp máy Việt Nam. Không lâu sau, bên bờ nam lại xây cột cờ cao 35m gắn đèn nê-on xanh.

Năm 1962, một lần nữa Tổng Công ty lắp máy Việt Nam lại tạo nên cột cờ mới cao 38,6m rồi chuyển Hiền Lương, kéo lên lá cờ đại 134m2, nặng 15kg, cách đỉnh 10m có một cabin để treo cờ. Đây là cột cờ cao nhất giới tuyến, qua đó chấm dứt luôn cuộc chọi cờ kéo dài.

Mặc dù vậy, địch chuyển sang bắn phá, dội bom. Trong giai đoạn từ năm 1965 - 1967, bom Mỹ 11 lần đánh trúng kỳ đài, nhưng cũng là 11 lần ta dựng lại. Cùng trong năm tháng khốc liệt đó, đã có 2 chiến sỹ công an và 11 dân quân Hiền Lương anh dũng hy sinh. Dù mưa bom bão đạn, các chiến sĩ và nhân dân vẫn bản lĩnh, quyết tâm bảo vệ để lá cờ Tổ quốc luôn bay cao ngạo nghễ, trở thành niềm hy vọng về một ngày thống nhất non sông.

Cột cờ Hiền Lương nằm trong khu di tích Đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải, với phần bệ màu vàng và cột cờ được dựng lại theo nguyên bản năm 1962.

Cột cờ hiện nay có thêm phần đài, được trang trí bằng các bức tranh gốm liên hoàn.

Các bức tranh tái hiện năm tháng đấu tranh khốc liệt giữa hai bờ giới tuyến, dù khó khăn gian khổ cả đất nước vẫn tin tưởng vào Bác Hồ và sự lãnh đạo của Đảng.

Tại Nhà trưng bày thuộc khu di tích Đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải, nhiều tư liệu quý giới thiệu về khoảng thời gian chiến đấu kiên cường bảo vệ lá cờ bên bờ giới tuyến.

Bên cạnh cuộc "đấu cờ", tại vùng giới tuyến còn có cuộc đấu loa, khi hai bên sử dụng hệ thống loa phóng thanh công suất lớn phục vụ mục đích tuyên truyền.

Vào lúc 7h00 ngày 29/3 tới tại Đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải sẽ diễn ra Lễ Thượng cờ của Giải Vô địch Quốc gia Marathon và cự ly dài báo Tiền Phong lần thứ 66 - năm 2025 (Tiền Phong Marathon 2025).

Theo Ban tổ chức, Lễ thượng cờ chắc chắn sẽ là những giây phút vô cùng xúc động, tri ân các thế hệ đi trước, suy ngẫm về hiện tại và hướng tới tương lai tốt đẹp sau 50 năm giải phóng miền Nam, giải phóng đất nước.

Bên cạnh Lễ Thượng cờ, Tiền Phong Marathon 2025 còn diễn ra nhiều hoạt động giàu tính nhân văn khác, như Dâng hương tưởng niệm các Anh hùng liệt sỹ tại Nghĩa trang Trường Sơn, Nghĩa trang Đường 9, Thành cổ Quảng Trị; Lễ thả hoa đăng bên dòng sông Thạch Hãn; Trao tặng nhà tình nghĩa trên địa bàn tỉnh Quảng Trị.

Phạm Trường - Công Hướng - Thanh Hải

Nguồn: https://tienphong.vn/chuyen-thu-vi-xoay-quanh-cot-co-ben-ben-hien-luong-noi-dien-ra-le-thuong-co-tien-phong-marathon-2025-post1727329.tpo