Chuyên gia quốc tế nêu giải pháp giảm ô nhiễm không khí ở Việt Nam

Thưa bà, Việt Nam đang đối mặt với tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng ở các đô thị lớn, bà có thể chia sẻ một số kinh nghiệm để có thể giải quyết vấn đề ô nhiễm không khí tại Việt Nam?

Tôi nghĩ tất cả chúng ta đều mong muốn giảm được ô nhiễm không khí. Tôi tiến hành nghiên cứu ở Đức nhưng cũng có rất nhiều những hoạt động để cùng tham gia giải quyết các vấn đề ô nhiễm không khí ở Trung Quốc.

Hiện giờ, chúng ta có thể thấy các thành phố bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm không khí, mà ô nhiễm không khí kết hợp từ nhiều yếu tố khác nhau trong đó có vấn đề phát thải, khí tượng. Tất cả những điều đó sẽ ảnh hưởng tới các khu vực đô thị. Tôi nghĩ rằng một trong những vấn đề mà chúng ta có thể làm là tính toán giảm phát thải, trong đó có các yếu tố phát thải liên quan tới CO2. Đặc điểm chung là CO2 có thể phát thải từ các nguồn khác nhau, cho nên chúng ta cùng nhau chung tay giảm bớt phát thải, chúng ta sẽ giảm bớt được vấn đề do carbon gây ra.

Thứ hai là vấn đề liên quan tới quá trình gọi là carbon đen, tức là trong quá trình đốt cháy, ví dụ như từ hoạt động công nghiệp, giao thông vận tải, sẽ có ảnh hưởng tới bầu không khí ở các đô thị và không chỉ giới hạn trong đô thị, nó có thể lan tỏa ra ngoài khu vực đô thị, ảnh hưởng tới cuộc sống mọi người.

Ô nhiễm không khí không chỉ là vấn đề ở các đô thị mà còn là vấn đề ở khu vực, cũng như toàn cầu. Vì vậy, để giải quyết vấn đề ô nhiễm không khí, chúng ta cần phải có sự chung tay.

GS Yafang Cheng.

Rất vui khi biết bà đã từng tham gia vào việc giải quyết vấn đề ô nhiễm không khí ở Bắc Kinh. Được biết, Bắc Kinh được coi là một hình mẫu trong việc cải thiện chất lượng không khí. Theo bà, Hà Nội có thể áp dụng những kinh nghiệm nào của Bắc Kinh để cải thiện chất lượng không khí?

Tôi nghĩ điều quan trọng nhất là Trung Quốc đã chính xác khi áp dụng khoa học để định hướng giảm phát thải. Chúng tôi xác định đâu là chìa khóa trong việc xây dựng một giải pháp, cũng như đâu là các lĩnh vực phát thải chính, hoặc các loại phát thải cần cắt giảm.

Tại Trung Quốc, người dân đã dành thời gian làm sạch các khu vực dân cư, thay thế việc đốt than bằng việc tăng sử dụng khí ga tự nhiên và năng lượng sạch trong các hộ gia đình. Tôi nghĩ điều đó giúp ích rất nhiều, đồng thời thúc đẩy năng lượng xanh và sạch. Tất cả những biện pháp đó đều hữu ích vì ô nhiễm không khí cũng có nguyên nhân từ khí carbon và khí nhà kính. Chính vì vậy, khi đối phó với ô nhiễm không khí, một trong các giải pháp là cắt giảm lượng khí thải carbon.

Tôi có thể lấy một ví dụ cụ thể, điều kiện khí hậu thời tiết vào mùa đông ở Trung Quốc không thuận lợi lắm, dẫn đến chất gây ô nhiễm tập trung ở tầng thấp. Vậy làm thế nào để có thể giảm bớt được quá trình đốt nhiên liệu trong nhóm những người tiêu dùng và giảm xuống mức thấp?

Tôi nhớ khoảng năm 2013 hay 2015, ở Trung Quốc, chúng tôi đã nỗ lực để có thể giảm phát thải do quá trình đốt cháy ở trong dân cư bằng cách khuyến khích chuyển sang sử dụng những loại như khí tự nhiên sạch hơn, có lợi hơn cho không chỉ bầu không khí ở ngoài nhà mà ngay ở trong nhà. Chúng tôi thấy rằng trong trường hợp nếu chúng ta chỉ nhắm vào nỗ lực để giảm phát thải thôi thì còn ảnh hưởng đến quá trình phát triển kinh tế.

Bây giờ chúng ta làm thế nào để có thể vừa kết hợp được cả giảm phát thải và phát triển kinh tế. Vậy chúng ta sẽ phải hướng tới sử dụng những năng lượng sạch hơn và từ đó cũng có thể tạo thêm được công ăn việc làm. Một phương án của chúng tôi đó là sử dụng các loại xe điện cũng giảm bớt được quá trình đốt cháy và đảm bảo sạch hơn, trong khi vẫn duy trì được phát triển kinh tế, sản xuất.

Ô nhiễm không khí là vấn đề môi trường nghiêm trọng ở các đô thị lớn Việt Nam. Ảnh: Như Ý.

Tôi nghĩ Chính phủ sẽ phải nỗ lực rất nhiều không chỉ về vấn đề nguồn lực tài chính mà phải có những chiến dịch truyền thông, giáo dục để thay đổi về tư duy, giúp mọi người có thể hiểu, nếu như họ làm như vậy sẽ giúp nâng cao hơn nữa chất lượng không khí, có lợi cho không khí trong nhà và ngoài trời. Bên cạnh đó, muốn làm được hay muốn sử dụng năng lượng sạch thì phải có sẵn năng lượng sạch để cung cấp cho người dân. Vì vậy, chúng tôi phải tính toán tới nguồn cung năng lượng sạch.

Vậy trong thời gian tới, bà có dự định hợp tác hay kế hoạch hợp tác gì với các nhà khoa học ở Việt Nam và các dự án cụ thể đối với các cơ quan bộ ngành ở Việt Nam liên quan đến vấn đề về giảm thiểu ô nhiễm không khí không?

Chúng ta thấy với lĩnh vực về ô nhiễm không khí hay các vấn đề về khí hậu, môi trường đòi hỏi phải có sự hợp tác. Bởi vì đây không phải vấn đề ở một địa phương nào mà là vấn đề của khu vực và toàn cầu. Bản thân tôi hiện giờ chưa có cơ hội để có thể hợp tác nhiều với phía Việt Nam, tuy nhiên tôi hi vọng rằng qua sự kiện lần này, chúng ta sẽ có những cơ hội để có thể được tiếp xúc, trao đổi với nhiều chuyên gia và giáo sư, như vậy có thể mở những cánh cửa trong tương lai. Bên cạnh đó chúng ta có các quỹ môi trường, khí hậu ở châu Á, đấy cũng là những kênh mà luôn luôn sẵn sàng tài trợ, hỗ trợ để làm về khí hậu và môi trường.

Cảm ơn bà!