Trang chủNewsVăn hóa - Xã hộiChuyên gia hàng đầu về nghiên cứu, lý luận phê bình sân...

Chuyên gia hàng đầu về nghiên cứu, lý luận phê bình sân khấu qua đời ở tuổi 82

PGS.TS Trần Trí Trắc sinh năm 1943 tại làng Nho Tống (nay thuộc huyện Phú Xuyên, Hà Nội) trong một gia đình nhiều đời làm nghề y, được biết đến là chuyên gia hàng đầu về nghiên cứu, lý luận phê bình sân khấu, Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật qua đời vào tối 27/9, ở tuổi 82.

Chuyên gia hàng đầu về nghiên cứu, lý luận phê bình sân khấu qua đời ở tuổi 82
Chuyên gia hàng đầu về nghiên cứu, lý luận phê bình sân khấu PGS.TS Trần Trí Trắc. (Nguồn: Vietnamnet)

PGS.TS Trần Trí Trắc có năng khiếu nghệ thuật từ nhỏ. Năm 22 tuổi, ông là diễn viên chính xuất sắc của Đoàn Chèo Lúa mới Hà Tây.

Với các vai diễn ấn tượng như: Tân (vở Trước giờ tái ngũ), ông bố (vở Đường xuân), Đức (vở Chị Nhàn), Việt (vở Đôi mắt), thư ký (vở Bản danh sách điệp viên), Lê Huy (vở Tiền tuyến gọi), bác sĩ (vở Lửa hậu phương), Ngô Thì Nhậm (vở Ngô Thì Nhậm)… Trần Trí Trắc được khán giả, đồng nghiệp yêu mến.

Năm 1969, ông học đạo diễn tại Trường Nghệ thuật sân khấu Việt Nam. Sau khi tốt nghiệp, ông Trần Trí Trắc đã dàn dựng hàng chục vở với nhiều thể loại khác nhau như: Sóng, Lời ru tình đời (Câu lạc bộ Bạch Đằng, Hải Phòng), Đường xuân, Bài thơ nghĩa tình (Đoàn Ca Múa Kịch Hà Tây), Hoa rừng và thanh gươm (Đoàn Ca múa nhạc dân tộc Hòa Bình), Mục Liên Thanh Đề (Đoàn Chèo Hà Nội), Tùng lò gạch (Đoàn Chèo Tổng cục Hậu cần, Đoàn Chèo Hà Nội), Vượt vũ môn (Nhà hát Múa rối Trung ương)…

Không chỉ ở cương vị diễn viên, đạo diễn, PGS.TS Trần Trí Trắc còn tham gia sáng tác kịch bản sân khấu. Năm 23 tuổi, ông đã viết kịch bản đầu tay Trước giờ tái ngũ, được Đoàn Ca múa kịch Hà Tây dàn dựng và biểu diễn. Từ đó đến nay, ông đã sáng tác khoảng 30 kịch bản, đoạt 19 giải thưởng.

Nhiều kịch bản của ông đã được các nhà hát, các đoàn nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp dàn dựng như: Tổ quốc Việt Nam, Tiếng hát, Người đàn bà bất hạnh, Chuyện tình hậu chiến, Cõi thiêng huyền thoại, Băng đạn cuối cùng…

Trong đó, trích đoạn Tùng lò gạch (hay Nghịch đời) trong vở Người đàn bà bất hạnh do ông sáng tác kiêm đạo diễn đã trở thành mẫu mực về trích đoạn chèo hay về đề tài hiện đại, được nhiều nghệ sĩ biểu diễn, gắn với tên tuổi của danh hài Xuân Hinh và NSND Quốc Trượng, được đưa vào đào tạo vai mẫu cho các khóa đào tạo diễn viên Chèo của Đại học Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội.

Vốn kinh nghiệm về diễn xuất, đạo diễn và tác giả kịch bản – đã trở thành hành trang giúp PGS.TS Trần Trí Trắc quyết tâm theo đuổi con đường trở thành nhà lý luận phê bình sân khấu.

PGS.TS Trần Trí Trắc có hơn 300 bài viết đăng trên các tạp chí chuyên ngành và 11 công trình nghiên cứu khoa học viết riêng.

Trong đó có 6 cuốn sách đoạt 8 giải thưởng như. Cuốn Cơ sở triết học, văn hóa học và mỹ học của chèo cổ đoạt giải A của Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam năm 2012, giải A của Hội đồng lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Trung ương năm 2013 và Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2016. Cuốn Thi pháp chèo cổ đoạt giải A năm 2019 của Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam. Cuốn Cơ sở văn hóa của nghệ thuật biểu diễn Việt Nam đoạt giải B (không có giải A) của Hội đồng Lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương năm 2018. Cuốn Chèo cách mạng được trao giải B của Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam năm 2020.

Gần đây nhất, PGS.TS Trần Trí Trắc đã xuất bản cuốn sách Tuồng, đoạt giải Khuyến khích năm 2023 và Kịch dân ca đoạt giải C của Hội đồng Lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương.

TS. NSND Triệu Trung Kiên, Giám đốc Nhà hát Cải lương Việt Nam – học trò của PGS.TS Trần Trí Trắc chia sẻ: “Tôi có nhiều duyên nợ với thầy. Khi dựng hai vở của thầy viết kịch bản là Linh khí trời NamNgười đi tìm minh chủ, thầy là người tận tình, nhiệt huyết và chu đáo, luôn hối thúc học trò, hướng dẫn như cách cha mẹ nâng đỡ con những bước đi chập chững đầu tiên. Tôi là một nghệ sĩ cải lương lại dấn thân vào con đường nghiên cứu khoa học, nhờ sự giúp đỡ của thầy đã bảo vệ thành công luận văn Thạc sĩ, Tiến sĩ”.





Nguồn: https://baoquocte.vn/chuyen-gia-hang-dau-ve-nghien-cuu-ly-luan-phe-binh-san-khau-qua-doi-o-tuoi-82-287983.html

Cùng chủ đề

Trao tặng giải thưởng Văn học nghệ thuật TPHCM lần thứ 3 (2018-2022)

(NLĐO) - Tối 7-11, tại Nhà hát Thành phố, Sở Văn hóa - Thể thao TPHCM tổ chức lễ Trao tặng giải thưởng Văn học nghệ thuật (VHNT) TPHCM lần thứ 3 (2018-2022). ...

Sắp diễn ra Hội nghị nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của hệ thống thiết chế văn hóa

(Tổ Quốc) - Theo dự kiến, ngày 8/11, tại thành phố Hải Phòng sẽ diễn ra Hội nghị nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao các cấp do Bộ VHTTDL tổ chức. ...

Việt Nam vươn lên trên đôi cánh sức mạnh mềm

(Tổ Quốc) - Nhằm triển khai thực hiện và cụ thể hóa chủ trương của Đảng, Nhà nước về phát triển văn hóa, với tư cách là cơ quan quản lý và tham mưu cao nhất, vừa quan Bộ VHTTDL đã xây dựng Chương trình Mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035. Sau một thời gian dài tham...

Nhiều hoạt động thu hút du khách tại Tuần lễ Văn hóa

Từ ngày 15 - 23/11/2024, tại TP Hòa Bình, sẽ diễn ra Tuần văn hóa, Du lịch tỉnh Hòa Bình năm 2024. Đây là dịp để tỉnh Hòa Bình giới thiệu, quảng bá văn hóa đặc sắc của địa phương tới du khách trong và ngoài nước. ...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

NÓNG! Hàn Quốc phóng tên lửa ra biển Hoàng Hải

Ngày 8/11, Hàn Quốc bắn một tên lửa đạn đạo đất đối đất Hyunmoo-II ra Biển Hoàng Hải sau loạt vụ phóng tên lửa gần đây của Triều Tiên.

Hậu bầu cử Mỹ, tin vui không chỉ đến với ông Trump, tài sản 10 người giàu nhất thế giới tăng 64 tỷ USD

Ngày 6/11 không chỉ là một ngày tốt lành đối với ông Donald Trump. Theo Chỉ số tỷ phú của Bloomberg, giá trị tài sản của 10 người giàu nhất thế giới trong ngày này tăng kỷ lục. Tính chung, giá trị tài sản của 10 người giàu nhất thế giới tăng 64 tỷ USD.

Quốc hội Nicaragua vừa quyết định mở cửa đón quân đội Nga, Mỹ và loạt nước, vì sao?

Ngày 7/11, Quốc hội Nicaragua thông qua sắc lệnh của Tổng thống Daniel Ortega cho phép quân đội, tàu và máy bay quân sự của Nga, Mỹ, Cuba, Venezuela và Mexico vào nước này trong nửa đầu năm 2025.

Giá cà phê bứt phá, robusta tăng 3 con số, thị trường “gọi tên” một mặt hàng xu hướng và giá tốt

Niên vụ cà phê 2024 - 2025 đã bắt đầu bước vào vụ thu hoạch, sản lượng cả nước dự kiến khoảng 1,47 triệu tấn, giảm mạnh so với vụ trước do thời tiết bất lợi, nhưng giá sẽ tốt hơn nhiều năm trước, theo đánh giá của Vicofa.

45 năm đổi mới và vươn tầm quốc tế

Với lịch sử 45 năm phát triển, Công ty cổ phần Tư vấn công nghệ, thiết bị và kiểm định xây dựng (CONINCO) - một trong những đơn vị tư vấn xây dựng hàng đầu Việt Nam, đã để lại nhiều dấu ấn thành công qua các công trình trọng điểm quốc gia trong tất cả các lĩnh vực từ thủy điện, thuỷ lợi, nông nghiệp cho tới công nghiệp dân dụng, hạ tầng kỹ thuật, giao thông vận tải, năng lượng... trên mọi miền Tổ quốc, góp phần không nhỏ vào sự phát triển của đất nước và đưa ngành tư vấn xây dựng Việt Nam vươn tầm quốc tế.

Bài đọc nhiều

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từ trần

Theo thông tin từ Ban Bảo vệ chăm sóc sức khỏe cán bộ Trung ương, đồng chí Nguyễn Phú Trọng, sinh năm 1944, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, sau thời gian lâm bệnh, mặc dù được Đảng, Nhà...

Di của ‘Những đứa trẻ trong sương’ tự theo bạn trai hơn 7 tuổi về làm vợ

Nhờ chống lại tục 'bắt vợ', Má Thị Di người dân tộc Mông đã tìm được hạnh phúc bên chồng hơn 7 tuổi. Má Thị Di (thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai) - nhân vật chính trong phim tài liệu Những đứa trẻ trong sương của đạo diễn Hà Lệ Diễm đã có những chia sẻ xúc động về cuộc sống của mình trong tọa đàm "Ra khỏi màn sương" do Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam tổ chức. -...

OpenAI có thể lỗ 44 tỷ USD đến năm 2028

Nếu như những năm đầu thành lập, cả Google và Facebook đều thể hiện sức mạnh tài chính đáng nể thì OpenAI – công ty gần 10 năm tuổi – cho thấy bức tranh trái ngược. Theo hồ sơ tài chính mà The Information thu thập được, nhà phát triển ChatGPT ghi nhận doanh thu tăng trưởng nhanh, có thể đạt 100 tỷ USD năm 2029 song có thể lỗ tổng cộng 44 tỷ USD từ năm 2023 đến...

Cháu gái Vũ Linh nhờ pháp luật giúp vì gia đình bị tấn công

Về tình thế hiện tại, Hồng Phượng nói: "Tôi vẫn và đang làm việc với các luật sư và các cơ quan chức năng để bảo vệ mình cùng gia đình.Bên cạnh đó có quá nhiều sự việc xảy ra cùng một lúc cần tôi xử lý nên nhiều khi không tránh khỏi sự căng thẳng và mệt mỏi. Hơn 1 năm qua, gia đình tôi đã chịu quá nhiều tổn thương cả về tinh thần lẫn vật...

Cùng chuyên mục

Lễ hội “Rồng say” độc đáo của người dân Ma Cao

(NADS) - Người dân uống rượu rồi nhảy múa cùng đầu rồng gỗ trong Lễ hội Rồng say để tưởng nhớ tới công ơn cứu độ chúng sinh của một vị Thiền sư. Là một lễ hội dân gian truyền thống độc đáo được tổ chức bởi...

Elon Musk đã thay đổi gì trên mạng xã hội X để giúp Donald Trump đắc cử?

Elon Musk được cho là đã thay đổi thuật toán đề xuất trên nền tảng X (trước là Twitter) để thúc đẩy các nội dung ủng hộ ông Donald Trump. Trump 2.0: Tái thiết và thay đổi cuộc chơi công nghiệp công nghệ Mỹ Thung lũng Silicon đang chuẩn bị cho một mối quan hệ hoàn toàn khác với Washington khi Donald Trump trở lại Nhà Trắng, cùng lời hứa hủy bỏ nhiều chính sách của người tiền nhiệm, chưa kể,...

Khoa học lý giải điều bất ngờ

Có nắng thì sẽ có mưa, nhưng đây là nơi duy nhất trên thế giới phá vỡ định luật ấy. Nhiều người sống ở đây thậm chí chưa từng hứng mưa một lần trong đời. ...

Mới nhất

Tây Ninh: Xây dựng nông thôn mới, nâng cao đời sống người dân

Sau hơn 12 năm triển khai Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng Nông thôn mới (NTM), tỉnh Tây Ninh đã đạt được nhiều thành tựu to lớn, góp phần mang lại những đổi thay nhanh chóng và rõ nét về diện mạo kinh tế - xã hội ở khu vực nông thôn.Chương trình không chỉ cải...

Yêu nước và yêu đời

(NLĐO) - Tùng Dương chia sẻ anh hạnh phúc vô cùng khi khán giả gen Z biết đến anh qua những ca khúc ca ngợi quê hương...

Ra mắt ứng dụng ‘Sáng kiến Hưng Gia’, kết nối các thế hệ và phát triển văn hoá gia tộc Việt

DNVN - Được sáng lập và phát triển bởi ông Nguyễn Đắc Minh Hải - Giám đốc CTCP Sáng Kiến Hưng Gia, ứng dụng "Sáng kiến Hưng Gia" được coi là nền tảng đột...

Hai show ‘đạp gió rẽ sóng’ đưa Phú Quốc thành điểm hot du lịch cuối năm

Từ tháng 11, hai show trình diễn nghệ thuật kết hợp thể thao mạo hiểm với Jetski & Flyboard sẽ đổ bộ thị trấn Hoàng Hôn (Phú Quốc), mở đầu cho loạt show diễn “bom tấn” mùa lễ hội cuối năm tại đảo Ngọc. Dự kiến từ tháng 11, show trình diễn nghệ thuật thể thao mạo hiểm hút khách...

Mới nhất

Yêu nước và yêu đời