“Chuyển đổi số không chỉ chuyển đổi công nghệ mà phải thay đổi tư duy”

Chiều 13/9, tại Trường quay S2, Đài Phát thanh và Truyền hình (PT&TH) Hà Tĩnh, đồng chí Lê Quốc Minh – Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam đã có cuộc trao đổi với cán bộ, phóng viên Đài PT&TH Hà Tĩnh, Báo Hà Tĩnh và các phóng viên, biên tập viên của một số cơ quan báo chí, trung tâm văn hóa truyền thông các địa phương với chủ đề: “Báo chí trong thời kỳ công nghệ số và sứ mệnh truyền thông chính sách”, “AI và tương lai của báo chí”.

Tại buổi nói chuyện, các Hội viên Hội Nhà báo Hà Tĩnh và cán bộ, viên chức, người lao động Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Tĩnh đã được nghe đồng chí Lê Quốc Minh thông tin về xu hướng phát triển của báo chí thế giới và Việt Nam; vai trò của công nghệ với báo chí hiện nay.

Trong đó, đồng chí Lê Quốc Minh đã phân tích sâu mối quan hệ giữa trí tuệ nhân tạo và tương lai báo chí; đánh giá cơ hội, thách thức, mối lo ngại và những rủi ro… khi ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong quá trình vận hành tòa soạn, sáng tạo tác phẩm báo chí.

Đồng chí Lê Quốc Minh khẳng định: Công nghệ là phần không thể tách rời của báo chí hiện nay, vì công nghệ đóng vai trò quan trọng ở mọi khâu trong quá trình hoạt động và sản xuất của các tòa soạn, đài PT&TH. Việc chuyển đổi số không phải chỉ thuần túy chuyển đổi về công nghệ mà đầu tiên chính là thay đổi về mặt tư duy. Thay đổi từ người đứng đầu đến với từng phóng viên, biên tập viên.

Phân tích, đánh giá về những thách thức và cơ hội, tương lai của báo chí trong kỷ nguyên AI (trí tuệ nhân tạo), đồng chí Lê Quốc Minh khẳng định, không thể phủ nhận vai trò quan trọng của công nghệ nói chung và AI nói riêng trong thế giới thông tin hiện đại.

“Có thể thấy lợi ích của AI đối với các cơ quan báo chí trong việc lập trình, tìm khuôn thức trong dữ liệu, gợi ý các ý tưởng về nội dung, hỗ trợ công việc biên tập, gợi ý về ý tưởng bài viết, lập danh sách bài liên quan để bổ trợ cho một bài viết, đưa ra nhiều phiên bản nội dung khác nhau cho từng đối tượng, sử dụng AI trong dẫn chương trình truyền hình…

Tuy nhiên, việc sử dụng AI đòi hỏi sự cẩn trọng và hiểu biết sâu sắc về các vấn đề nhân văn và đạo đức. AI dù thông minh nhưng cũng vẫn còn rất nhiều nhược điểm, một trong những điểm yếu lớn nhất chính là AI không phải lúc nào cũng cung cấp những thông tin chính xác. Dù AI đã hỗ trợ rất nhiều trong lĩnh vực sáng tạo nội dung và thu thập tin tức, nhưng cũng mang lại rất nhiều rủi ro mà nhiều khi chúng ta không thể nào phát hiện được”, đồng chí Lê Quốc Minh chia sẻ thêm.

Đồng chí Lê Quốc Minh cũng đưa ra các gợi ý trong việc sử dụng AI đối với các cơ quan báo chí trong tương lai, như: việc xây dựng quy chuẩn đạo đức hoặc tiêu chuẩn sử dụng AI bởi có những nội dung do AI đưa ra không thể kiểm chứng được độ chính xác, gây tác động xấu, quy mô lớn đến xã hội.

Cần có sự điều phối các dự án về AI và tổ chức đào tạo về kỹ năng sử dụng AI để giúp các nhà báo, cơ quan báo chí thông tin nội dung tin cậy, đáp ứng nhu cầu của các độc giả, tránh trùng lặp và phụ thuộc vào AI.

Trong tương lai, AI nếu không còn là trung gian mà trực tiếp đưa thông tin đến thẳng độc giả thì vấn đề đặt ra cho các cơ quan báo chí, các nhà báo làm thế nào để thích ứng liên tục, cần phải có tư duy thích ứng và hiểu rõ độc giả cần gì và AI tác động đến niềm tin ra sao. Năng suất và lợi ích của AI đối với báo chí trong tương lai sẽ như thế nào. Việc sử dụng AI có thể dẫn đến sự phụ thuộc quá mức vào công nghệ, làm giảm vai trò của con người trong việc kiểm tra và xác minh thông tin.

Nhưng dù công nghệ nhân tạo có phát triển ra sao thì điều quan trọng nhất là chúng ta phải sử dụng AI một cách hiệu quả trước những cơ hội và thách thức đối với báo chí.

Đồng chí Lê Quốc Minh cũng trao đổi một cách cụ thể việc ứng dụng công nghệ số vào báo chí, nhất là từ quy trình quản lý, xuất bản báo chí và phân phối sản phẩm đến đúng đối tượng công chúng. Đồng thời khẳng định, chuyển đổi số báo chí là xu thế tất yếu và yêu cầu bắt buộc nếu các cơ quan báo chí muốn tồn tại và phát triển.

Những nội dung thiết thực mà đồng chí Lê Quốc Minh trao đổi đã giúp cho các Hội viên Hội Nhà báo Hà Tĩnh và cán bộ, viên chức, người lao động cập nhật xu thế mới của báo chí dưới sự ảnh hưởng của trí tuệ nhân tạo. Để từ đó có những thay đổi phù hợp, đáp ứng thị hiếu khán thính giả, độc giả; nhất là nâng cao hiệu quả trong các hoạt động truyền thông chính sách.