Mỗi lần đi ngoài đường, Trân thấy bã mía chất thành đống sau khi sử dụng, vừa gây ô nhiễm môi trường, vừa lãng phí. Trong khi đó, nhà Hào trồng vườn chuối, chuối thu hoạch xong thì thân chuối bị đốn bỏ. Hai cậu học sinh tìm đến nhau, cùng nghĩ cách giải quyết bằng vốn kiến thức được học trong nhà trường. Hơn 1 năm trời, bài toán ấy đã được giải thành công.
“Lúc đầu, các em chỉ thử nghiệm trên bã mía. Tuy nhiên, nhược điểm của nguyên liệu này là khô, khó tái chế thành sản phẩm ưng ý. Các em lại chuyển hướng kết hợp bã mía với thân chuối, băm nhỏ, phơi, đem xay nhuyễn thành bột. Bước cuối cùng là trộn với bột keo, một chất kết dính” – Hào chia sẻ.
Nguyên liệu trên được trộn với nước, sau quá trình nhồi đều tay sẽ nở ra, dễ dàng tạo hình sản phẩm. Nói thì dễ, thực tế Hào và Trân phải mất 5-6 tháng thử nghiệm, trên 100 lần thất bại mới tìm ra tỷ lệ pha trộn phù hợp. Sai lệch một tí đều không thể phát huy tác dụng của bột.
Một khâu khác cũng gian truân không kém, là nhờ người chế tạo khuôn làm lọ ươm cây. Sử dụng khuôn bằng nhựa thì không đạt, khuôn bằng xi-măng hoặc inox lại không đẹp. Nhiều tiệm sắt từ chối thực hiện theo thiết kế của các em, mãi đến khi gặp một chủ tiệm là kỹ sư cơ khí. Các em được hỗ trợ nhiệt tình, mày mò chế tạo theo đúng ý tưởng.
Trân giải thích: “Bột sau khi được ép trong khuôn, sẽ cho ra lọ ươm cây nhiều công dụng. Khi cây con phát triển, rễ cây dễ dàng đâm xuyên thân lọ để tiếp xúc với đất. Một thời gian, lọ tự phân hủy, tiếp tục cung cấp chất dinh dưỡng từ bã mía và thân chuối cho cây sinh trưởng”.
Sản phẩm được phơi nắng 2-3 ngày đến khi khô cứng lại. Ngoài lọ ươm cây, các em nặn rất nhiều chậu cây đủ kích thước, hình dáng. Theo các em, đây là vật dụng phổ biến trong gia đình, cơ quan, trường học, vì thế sản phẩm tái chế dễ dàng ứng dụng vào thực tế.
Từ lòng yêu khoa học và môi trường của các em, chậu cây được tạo ra. Ngược lại, chúng tiếp tục nuôi dưỡng sức sáng tạo và tinh thần say mê nghiên cứu khoa học của các em.
Tính ra, mỗi chậu cây thế này chỉ có giá vài ngàn đồng, nhưng lại chứa đựng giá trị to lớn: Chúng được làm từ trí tuệ của học sinh THPT, có khả năng giữ độ ẩm và dinh dưỡng thiết yếu cho cây, giảm lượng nước tưới. Sản phẩm được trang trí màu sắc để thêm phần sinh động, trưng bày khắp nơi trong Trường THPT Nguyễn Khuyến.
Nỗ lực nghiên cứu tái chế bã mía, thân chuối thành chậu kiểng thân thiện môi trường của Trân và Hào được đền đáp xứng đáng bằng giải nhì Cuộc thi Khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học năm học 2022-2023 tỉnh An Giang, sau đó là giải nhất cấp quốc gia!
Đồng hành cùng bước đường thành công của các em là cô Lê Thị Thanh Hoa. “Lúc đầu, các em trình bày ý tưởng, nhờ tôi hỗ trợ hướng đi. Nhiều tháng trời, ba cô trò cùng bàn bạc, thử nghiệm, khó khăn tới đâu tháo gỡ tới đó. Hy vọng rằng, dự án của các em sẽ tiếp tục được chú ý, đầu tư phát triển sản phẩm ra thị trường, hiện thực hóa ý tưởng biến rác thải thành sản phẩm có ích, thân thiện với môi trường mà Trân và Hào đang ấp ủ” – cô Hoa bày tỏ.
GIA KHÁNH
