THU SƯƠNG
Thay vì mỗi tháng đều đặn “đèn đỏ” một lần, nhiều chị em son trẻ nhưng mỗi năm chỉ đôi lần “dâu rụng”. Theo các chuyên gia sản khoa, đó là bất thường đáng ngại, cảnh báo tình trạng rối loạn nội tiết liên quan hội chứng buồng trứng đa nang, một trong những nguyên nhân gây vô sinh ở phái nữ.
Cán bộ y tế BV Phụ sản TP Cần Thơ tư vấn cho bệnh nhân. Ảnh do BV cung cấp.
Chu kỳ kinh nguyệt trung bình dài 28 ngày, tuy nhiên dao động trong khoảng từ 21 đến 45 ngày cũng được coi là bình thường. Chu kỳ kinh nguyệt không đều, kéo dài bất thường, vô kinh, kinh thưa, chu kỳ kinh ngắn, là những dấu hiệu thường gặp nhất của hội chứng buồng trứng đa nang. Bệnh lý này liên quan đến sự mất cân bằng nội tiết tố, làm rối loạn quá trình rụng trứng, ảnh hưởng khả năng sinh sản của chị em.
Hiếm muộn là tình trạng cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh sản, sau 12 tháng chung sống, không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào nhưng không có con. Nguyên nhân gây hiếm muộn có thể xuất phát từ hai phía, chồng, vợ hoặc cả hai và một số nguyên nhân chưa xác định. Theo BS CKI Nguyễn Thị Thanh Dung, khoa Hỗ trợ sinh sản Bệnh viện Phụ sản TP Cần Thơ, trong chương trình tư vấn trực tuyến với chủ đề “Những bệnh lý gây hiếm muộn ở phụ nữ”, các nguyên nhân chính từ phía nữ giới ảnh hưởng đến khả năng sinh sản gồm rối loạn phóng noãn, bệnh lý ống dẫn trứng và lạc nội mạc tử cung. Trong đó, rối loạn phóng noãn, tức tình trạng rụng trứng không đều hoặc không rụng trứng chiếm 40%. Các nguyên nhân về ống dẫn trứng và vùng chậu cũng chiếm 40%: ống dẫn trứng hẹp, bít tắc, dây dính cản trở đường đi của tinh trùng đến trứng. Một số nguyên nhân gây vô sinh ở nữ liên quan đến lạc nội mạc tử cung, buồng trứng, nhân xơ tử cung, bệnh ở lòng tử cung, polyp lòng tử cung cũng gây hiếm muộn, chiếm tỷ lệ 10% và còn lại 10% chưa rõ nguyên nhân.
Theo BS Thanh Dung, rối loạn phóng noãn là triệu chứng thường gặp của hội chứng buồng trứng đa nang. Bên cạnh kinh nguyệt thất thường, hội chứng buồng trứng đa nang còn có các dấu hiệu gồm rậm lông như nam giới, nổi mụn trứng cá nhiều, hói đầu… Hội chứng buồng trứng đa nang còn gây nên các bệnh về rối loạn chuyển hóa kèm theo như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, đường huyết. Ngoài những nguyên nhân gây hiếm muộn kể trên, các nguyên nhân xã hội hiện đại cũng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phụ nữ. Hiện nay, chị em có khuynh hướng có con muộn, do quá trình học hành kéo dài, đầu tư vào tri thức và sự nghiệp, trải nghiệm cuộc sống trước khi kết hôn, chăm sóc bản thân nhiều hơn… Ðộ tuổi phụ nữ kết hôn, sinh con ngày càng muộn, nên tình trạng sức khỏe thể chất tỷ lệ nghịch với cơ hội mang thai, gia tăng tỷ lệ hiếm muộn.
Qua chương trình tư vấn, nhiều chị em dưới 30 tuổi, lập gia đình trên một năm đến 5 năm nhưng chưa có con, đã được chẩn đoán hội chứng buồng trứng đa nang, nhờ BS Dung tư vấn giải pháp điều trị để sớm có con. Như chị Thu Lan (28 tuổi, ở tỉnh Vĩnh Long) có chồng đã 4 năm, nhưng mỗi năm chỉ có kinh khoảng 1-2 lần. Trước kết hôn, chị đi khám sản khoa, bác sĩ chẩn đoán chị bị buồng trứng đa nang nhưng chị không điều trị. Sau 4 năm kết hôn, vợ chồng bắt đầu mong con, còn chịu áp lực từ gia đình nội ngoại hai bên cũng nóng ruột mong cháu. BS Dung khuyên vợ chồng chị sớm đến BV chuyên khoa sản thăm khám tình trạng rối loạn phóng noãn để được bác sĩ thăm khám, kiểm tra tổng trạng cả hai, sau đó tư vấn phương pháp điều trị phù hợp, giúp chị điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt đều đặn, canh thời điểm rụng trứng, có thể hỗ trợ sinh sản theo nguyện vọng của vợ chồng. BS Dung nhấn mạnh, kinh nguyệt không đều không phải là bệnh lý ở một cơ quan mà do rối loạn nội tiết trong cơ thể, bộc lộ triệu chứng ở nhiều cơ quan trong cơ thể. Do đó, chị em được chẩn đoán đa nang buồng trứng cần được bác sĩ chuyên khoa thăm khám, kết hợp chẩn đoán hình ảnh, siêu âm, xét nghiệm, để có phương pháp can thiệp, điều trị hiệu quả. Tại Bệnh viện Phụ sản TP Cần Thơ, khoa Hỗ trợ sinh sản đã triển khai nhiều kỹ thuật cao, chuyên sâu, giúp điều trị thành công cho hàng ngàn cặp vợ chồng mong con ở vùng ÐBSCL. Các cặp đôi chậm con, hiếm muộn nên đến thăm khám sớm để được bác sĩ tư vấn, điều trị kịp thời.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), vô sinh là một thách thức đối với y tế toàn cầu. Trung bình cứ 6 người trưởng thành có một người vô sinh hiếm muộn ở một thời điểm nào đó trên toàn cầu. Trước thực trạng đáng báo động, WHO kêu gọi, các nước tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản của cộng đồng, đưa điều trị vô sinh vào các chính sách, dịch vụ về sức khỏe sinh sản và nguồn tài trợ y tế.
