Trong Nghị định 49 của Chính phủ, ban hành vào năm 2021 đã nêu rõ, các dự án nhà ở thương mại có quỹ đất lớn sẽ phải dành 20% quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội.
Cụ thể, các dự án nhà ở thương mại tại các đô thị đặc biệt có quỹ đất từ 2 ha trở lên sẽ phải thực hiện quy định này. Đối với các đô thị nhỏ hơn, các dự án khu đô thị có quỹ đất trên 5 ha mới phải áp dụng.
Trong trường hợp các khu đô thị có quỹ đất dưới quy định, chủ đầu tư không cần phải dành 20% quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội, thay vào đó sẽ phải có nghĩa vụ nộp tiền sử dụng đất cho toàn bộ diện tích đất của dự án theo quy định của pháp luật về đất đai.
Quy định đã rõ, thế nhưng, hiện nay rất khó kiếm một dự án nhà ở xã hội nào trong các khu đô thị lớn. Đặc biệt là ở các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM thì gần như không có.
Về vấn đề này, UBND TP.HCM cho biết: Trên địa bàn thành phố có nhiều dự án khu đô thị, nhà ở thương mại có quỹ đất lớn trên 2 ha, thậm chí có dự án trên 10 ha. Các dự án này đã xác định quỹ đất 20% xây dựng nhà ở xã hội, nhưng chủ đầu tư dự án chậm triển khai bồi thường giải phóng mặt bằng hoặc chưa đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật, nên chưa triển khai đầu tư xây dựng nhà ở xã hội.
Trước thực trạng này, UBND TP.HCM sẽ rà soát, thực hiện nghiêm quy định về việc dành 20% quỹ đất ở đã đầu tư hạ tầng kỹ thuật trong các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị để đầu tư phát triển nhà ở xã hội theo pháp luật về nhà ở.
UBND TP.HCM sẽ tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm pháp luật trong việc phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân trên địa bàn, trong đó có việc thực hiện bố trí quỹ đất nhà ở xã hội tại các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị.
Đồng thời, đôn đốc chủ đầu tư các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị triển khai đầu tư xây dựng nhà ở xã hội trên quỹ đất 20% của các dự án này theo tiến độ được phê duyệt.
“Trong trường hợp Chủ đầu tư không thực hiện, UBND TP.HCM sẽ xem xét thu hồi quỹ đất 20% để lựa chọn, giao cho các Chủ đầu tư khác”, lãnh đạo thành phố nhấn mạnh.
Ngoài ra, thành phố sẽ chỉ đạo các chủ đầu tư dự án trên địa bàn nâng cao chất lượng nhà ở xã hội, đảm bảo chất lượng tương đương với nhà ở thương mại, cơ cấu sản phẩm, giá thành hợp lý để đáp ứng cho người thu nhập thấp, công nhân có cơ hội tiếp cận, cải thiện về nhà ở; bảo đảm các điều kiện hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội thiết yếu về giao thông, y tế, giáo dục, văn hóa của các dự án.