Kupyansk là thành phố nằm gần biên giới giữa Ukraine và Nga, đã từng bị quân đội Nga chiếm đóng trong tuần đầu tiên khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt. Thành phố này bị quân đội Nga nắm giữ trong suốt nhiều tháng, trước khi được giải phóng bằng một cuộc tấn công của quân đội Ukraine vào tháng 9/2022, cùng với nhiều khu định cư khác trong cùng khu vực.
Tuy nhiên, trong những tuần vừa qua, quân đội Nga đã tăng cường lực lượng nhằm chiếm lại thành phố này một lần nữa. Một quan chức địa phương của Ukraine trong ngày thứ Năm cho biết, lực lượng binh lính tiếp viện lớn của Nga đã biến vùng Kharkiv trên tiền tuyến miền Bắc Ukraine thành “tâm chấn” của các hành động thù địch.
Các cơ quan chức năng của Kupyansk ước tính, khoảng 12 ngàn người, trong đó hơn 600 trẻ nhỏ, đang phải chuẩn bị sơ tán.
Những hoạt động sơ tán ở quy mô này không phổ biến. Các quan chức do chính phủ Nga bổ nhiệm đã từng ra lệnh sơ tán một phần vùng Zaporizhzhia khi vùng này bị chiếm đóng vào tháng 5 vừa rồi, khi nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia bị nã pháo. Hàng ngàn người cũng đã phải di tản khỏi vùng Kherson trong tháng 6, sau khi sập đập Nova Kakhovka dẫn tới lũ lụt nặng nề.
Tuy nhiên, về phía Ukraine, các cơ quan chức năng chưa đưa ra lệnh sơ tán ở quy mô này kể từ tháng 10 năm 2022, sau khi chính phủ nước này triển khai một cuộc tấn công nhằm giành lại các vùng lãnh thổ bị quân đội Nga chiếm đóng tại vùng Kherson và muốn sơ tán người dân nhằm bảo vệ họ.
Lệnh sơ tán thành phố Kupyansk cũng sẽ được áp dụng với các khu định cư phía Bắc và phía Đông thành phố, ven hai bờ dòng sông Oskil. Lực lượng Ukraine đã nắm giữ vị trí trên bờ phía Đông con sông này, nhưng liên tục phải đối phó với hàng loạt đợt nã pháo và không kích mỗi ngày.
Bom của quân đội Nga phá hủy một trung tâm truyền máu tại Kupyansk vào ngày 5/8/2023, theo Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh: Volodymyr Zelensky/Telegram.
Ông Andriy Kanashevych, lãnh đạo tạm thời của Văn phòng Quản lý Quân sự vùng Kupyansk, cho biết rất khó có thể ước lượng về số công dân đã bắt đầu sơ tán, vì hiện tại vẫn khó có thể nắm rõ dân số thành phố Kupyansk kể từ khi thành phố này được giải phóng trong năm vừa rồi.
Trên truyền hình quốc gia Ukraine, ông Kanashevych cho biết, ông muốn những người dân sinh sống tại khu vực được áp dụng lệnh sơ tán sẽ “khăn gói hành lý và di chuyển”, nhưng cũng cho biết: “Chúng tôi cũng hiểu rằng không phải tất cả mọi người đều sẽ muốn làm như vậy”.
Tuy nhiên, ông nhấn mạnh các cuộc tấn công của quân đội Nga đã leo thang trong tuần vừa qua và cho biết “nhiều vũ khí có sức tàn phá lớn hơn đang được sử dụng” và cảnh báo về “một số mối đe dọa lớn đối với những người dân tại địa phương”.
“Tâm chấn” mới
Quân đội Nga đã chuẩn bị cho cuộc tấn công tại Kupyansk trong nhiều tuần vừa qua.
Tháng 7, ông Serhii Cherevatyi, phát ngôn viên của Lực lượng Quân sự Miền Đông Ukraine đã cảnh báo về việc quân đội Nga đang đẩy mạnh tập trung quân lực tại khu vực.
“Phe địch đang tập trung một lực lượng quân sự lớn tại hướng Lyman-Kupyansk, với hơn 100 ngàn binh lính, 900 xe tăng và hơn 370 bệ phóng tên lửa”.
Ông cũng cho biết, lực lượng quân đội Nga đang “đầu tư tất cả có thể nhằm phá vỡ hàng phòng thủ” của Ukraine.
Trong đầu tuần này, các cơ quan chức năng của Ukraine đã hối thúc người dân Kupyansk sơ tán trẻ nhỏ và những người có khả năng di chuyển bị hạn chế. Ít nhất 3 thường dân đã thiệt mạng và 9 người khác bị thương trong cuộc tấn công tên lửa mà quân đội Nga thực hiện hôm thứ Ba vừa rồi.
Những cuộc tấn công đã ngày càng trở nên khốc liệt trong tuần này và một cuộc tấn công tên lửa được thực hiện hướng vào tòa thị chính thành phố Kupyansk vào thứ Tư khiến 2 người thiệt mạng.
Ông Oleh Syniehubov, lãnh đạo văn phòng quản lý quân sự vùng Kharkiv cho biết: “Trong 24 giờ qua, quân đội Nga đã nã pháo vào các khu định cư tại Bohodukhiv, Kharkiv, Chuhuiv, Izium và Kupyansk bằng bom dẫn đường và các vũ khí khác”.
Bộ Quốc phòng Nga trong thứ Năm vừa rồi khẳng định, lực lượng của họ đã chiếm được nhiều vị trí của quân đội Ukraine và các điểm quan sát xung quanh làng Vilshana, phía Đông Bắc Kupyansk. Bộ này cũng cho biết thêm, lực lượng nước này đã hạ gục từ 20 tới 50 bộ binh Ukraine tại khu vực này.
Bằng cách tập trung quân lực vào Kupyansk và các vùng lân cận, quân đội Nga nhắm trói chân lực lượng Ukraine trong khu vực, ngăn cản lực lượng này hỗ trợ cuộc phản công của chính quyền Kyiv tại các khu vực khác, nhất là trong những nỗ lực chiếm lại các vùng lãnh thổ xung quanh Bakhmut nằm ở phía Nam Kupyansk tại vùng Donetsk.
Chiến lược này cũng đưa Nga tiến gần hơn tới một trong những mục tiêu của lực lượng quân sự nước này: Kiểm soát toàn bộ vùng Luhansk miền Đông Ukraine và tiếp cận “hàng rào tự nhiên” sông Oskil.
Quân đội Nga cũng có thể sẽ lợi dụng điểm yếu trong hàng phòng thủ của Ukraine nơi các lực lượng được đánh giá là yếu hơn.
Kể từ khi chiếm lại được Kupyansk và các khu vực khác tại vùng Kharkiv hồi tháng 9/2022, quân đội Ukraine đã tổ chức hoạt động tấn công táo bạo tại miền Nam. Lực lượng nước này trải dài tại nhiều vị trí, dọc tiền tuyến dài 1.000 km. Các quan chức Ukraine cho biết, lực lượng Nga đã sử dụng tới 500 ngàn viên đạn trong một tuần chỉ trên chiến trường Kupyansk-Svatove.
Ruslan Muzychuk, phát ngôn viên của Vệ binh Quốc gia Ukraine trên truyền hình quốc gia cho biết: “Kupyansk vẫn là tâm chấn của các hoạt động thù địch, nơi phe địch tập trung quân lực”.
“Quy mô lực lượng của phe địch cũng như các trang thiết bị và những hoạt động gần đây của họ trên tiền tuyến này nhằm lật ngược dòng chiến sự tại khu vực”.
Nguyễn Quang Minh (theo CNN)
