Chiếm Greenland, kênh đào Panama và Canada

Kiểm soát Kênh đào Panama, Greenland và Canada 

Khi được hỏi tại một cuộc họp báo ở khu nghỉ dưỡng của mình tại Florida rằng liệu ông có thể đảm bảo với thế giới rằng ông sẽ không sử dụng biện pháp cưỡng chế quân sự hoặc kinh tế khi cố gắng giành quyền kiểm soát Kênh đào Panama và Greenland hay không, ông Trump trả lời, “Không, tôi không thể đảm bảo với các bạn về bất kỳ điều nào trong hai điều đó. Nhưng tôi có thể nói rằng, chúng ta cần chúng vì an ninh kinh tế”.

Ông Trump, người sẽ nhậm chức vào ngày 20/1, cũng đưa ra ý tưởng biến Canada thành một bang của Mỹ. Tổng thống đắc cử Mỹ còn cho biết ông sẽ yêu cầu các đồng minh NATO chi tiêu quốc phòng cao hơn nhiều và hứa sẽ đổi tên Vịnh Mexico thành Vịnh Mỹ.

Ông Trump chỉ trích việc Mỹ chi tiêu cho hàng hóa của Canada và hỗ trợ quân sự cho Canada, nói rằng Mỹ không được hưởng lợi gì khi làm như vậy và gọi biên giới giữa hai nước là “ranh giới được vẽ một cách giả tạo”.

Ông cho biết sẽ áp thuế đối với Đan Mạch nếu nước này từ chối lời đề nghị mua Greenland của ông, điều mà ông cho là rất quan trọng đối với an ninh quốc gia Mỹ. Ngay trước bình luận của ông Trump, con trai ông là Don Jr. đã đến Greenland trong một chuyến thăm cá nhân.

Phản ứng dữ dội từ các bên

Đan Mạch tuyên bố Greenland, một vùng đất tự quản của vương quốc này, không phải để bán. Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen phát biểu vào cuối ngày thứ Ba để đáp lại những phát biểu của ông Trump: “Tôi không nghĩ rằng việc đấu tranh với nhau bằng phương tiện tài chính là một cách hay khi chúng ta là đồng minh và đối tác thân thiết”.

Bộ trưởng Ngoại giao Canada, Melanie Joly, phát biểu trên X: “Những bình luận của Tổng thống đắc cử Trump cho thấy sự thiếu hiểu biết hoàn toàn về những gì làm nên một quốc gia hùng mạnh của Canada. Nền kinh tế của chúng ta mạnh mẽ. Người dân của chúng ta mạnh mẽ. Chúng ta sẽ không bao giờ lùi bước trước các mối đe dọa”.

Chính quyền Panama chưa đưa ra phản hồi sau tuyên bố nói trên của ông Trump. Tuy nhiên, Tổng thống Panama Jose Raul Mulino trước đó đã bác bỏ ý tưởng trả lại kênh đào cho Mỹ, quốc gia sở hữu nó trước khi trao quyền kiểm soát cho Panama vào năm 1999.

Bộ trưởng Kinh tế Mexico Marcelo Ebrard, người được kỳ vọng sẽ đóng vai trò quan trọng trong các vấn đề thương mại đang nổi lên giữa Mỹ và Mexico, đã bác bỏ lời kêu gọi đổi tên của ông Trump đối với Vịnh Mexico vào cuối ngày thứ Ba.

“Hôm nay tôi có thể nói với các bạn rằng nếu chúng ta gặp lại nhau sau 30 năm nữa, Vịnh Mexico vẫn sẽ được gọi là Vịnh Mexico”, ông nói và cho biết thêm rằng Mexico sẽ không bị lôi kéo vào cuộc tranh luận này.

NATO nên chi 5% GDP cho quốc phòng

Ông Trump còn cho biết các thành viên NATO nên chi 5% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho quốc phòng, tăng đáng kể so với mục tiêu hiện tại là 2%. “Tôi nghĩ NATO nên là 5%… Tất cả họ đều có thể chi trả được”, ông nói.

Tổng thống đắc cử Mỹ thường xuyên phàn nàn rằng hầu hết các thành viên NATO không đóng góp công bằng, và ông đã đưa ra yêu cầu tăng đóng góp quốc phòng cho NATO trong chiến dịch tranh cử.

NATO ước tính rằng 23 trong số 32 thành viên của mình sẽ đạt được mục tiêu chi 2% GDP vào năm 2024. Theo số liệu của NATO, không có thành viên nào trong liên minh, bao gồm cả Mỹ, hiện chi 5% GDP cho quốc phòng. Ba Lan là nước chi tiêu cao nhất về GDP ở mức 4,12%, tiếp theo là Estonia ở mức 3,43% và Mỹ ở mức 3,38%.

Ông Trump cũng nhắc lại lời đe dọa rằng “mọi địa ngục sẽ xảy ra ở Trung Đông” nếu các chiến binh Hamas người Palestine không thả những con tin mà họ bắt cóc từ Israel vào ngày 7 tháng 10 năm 2023 và vẫn đang bị giam giữ ở Dải Gaza trước khi ông nhậm chức. “Điều này sẽ không tốt cho Hamas và thành thật mà nói, nó cũng không tốt cho bất kỳ ai”, ông nói.

Khen ngợi Elon Musk, chỉ trích thẩm phán

Ông Trump cũng được hỏi liệu Elon Musk có nên công khai cân nhắc về các vấn đề đối ngoại hay không. Trong những tuần gần đây, đồng minh tỷ phú của ông Trump đã sử dụng nền tảng X của mình để bình luận về chính trị châu Âu, bao gồm cả việc bày tỏ sự ủng hộ đối với đảng cực hữu AfD của Đức. “Tôi có thể nói Elon đang làm tốt, anh ấy là một người rất thông minh”, ông Trump nói.

Cuộc họp báo kéo dài một giờ, diễn ra tự do, là cuộc họp thứ hai của ông Trump kể từ khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ hồi tháng 11/2024, gợi lại những sự kiện tương tự trong chiến dịch tranh cử của ông.

Ông đã đưa ra một loạt những lời chỉ trích quen thuộc về các bản cáo trạng hình sự của mình, bao gồm cả việc công kích Thẩm phán Juan Merchan, người dự kiến sẽ tuyên án ông Trump vào thứ Sáu tới vì tội làm giả hồ sơ kinh doanh liên quan đến việc trả tiền bịt miệng cho một ngôi sao phim khiêu dâm.

Một tòa phúc thẩm ở New York đã bác bỏ nỗ lực mới nhất của ông nhằm hoãn bản án ngay sau khi cuộc họp báo kết thúc.

Hoàng Huy (theo TM, CBS, Reuters)