Theo đề án của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, A0 sau khi tách khỏi EVN sẽ thành lập Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện quốc gia (NSMO), trên cơ sở tách một phần vốn, tài sản của EVN, vốn điều lệ là 735 tỉ đồng.
“Việc tách A0 từ EVN để lập công ty TNHH MTV chỉ nên xem xét, quyết định khi có các cơ chế tài chính đảm bảo hoạt động và vận hành ổn định”, báo cáo thẩm định của Bộ KH-ĐT nêu.
Công ty này là doanh nghiệp duy nhất thực hiện nhiệm vụ điều độ hệ thống điện quốc gia. Nên việc đảm bảo đủ nguồn lực hoạt động là hết sức quan trọng. Do đó, Bộ KH-ĐT đề nghị Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, EVN rà soát, tính toán và khẳng định mức vốn như đề xuất trong đề án đã đảm bảo cho NSMO hoạt động và vận hành ổn định sau khi tách ra hoạt động độc lập.
Cụ thể, đề án cần bổ sung về hoàn thiện một số nội dung cơ bản, như thuyết minh cho số liệu tổng chi phí cần thiết cho hoạt động sản xuất kinh doanh, đầu tư; khả năng bố trí nguồn vốn.
Nguồn tài chính để vận hành ổn định NSMO là quan trọng. Bộ KH-ĐT đề xuất cần phải có cơ chế tài chính theo 3 giai đoạn: Giai đoạn 1, A0 tách khỏi EVN để thành lập NSMO (hết năm nay 2023); giai đoạn 2 từ 1.1.2024 đến khi luật Giá sửa đổi có hiệu lực (1.7.2024); giai đoạn 3 là sau khi luật Giá sửa đổi có hiệu lực thi hành, Bộ Công thương cần xây dựng cơ chế tài chính đảm bảo cho công ty vận hành, hoạt động.
Trước đó, tại thông báo kết luận đưa ra đầu tháng 8, Phó thủ tướng Trần Lưu Quang yêu cầu các bộ xây dựng cơ chế tài chính, nguồn thu để A0 hoạt động liên tục, hiệu quả sau khi tách khỏi EVN, thành lập doanh nghiệp mới đến khi luật Giá sửa đổi có hiệu lực từ 1.7.2024.
Theo tờ trình Chính phủ về phương án tách A0, Bộ Công thương từng xin cơ chế tài chính đặc biệt duy trì lương, phụ cấp cho các kỹ sư điều độ của đơn vị này. Bộ đề xuất tách A0 khỏi EVN được thực hiện 2 bước, tách A0 khỏi EVN và thành lập Công ty TNHH MTV trực thuộc Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp; sau đó, chuyển quyền chủ sở hữu từ Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp sang Bộ Công thương.
A0 được thành lập từ năm 1994, vận hành các khâu truyền tải, phân phối điện, để đảm bảo hệ thống điện vận hành an toàn, ổn định. Đơn vị này cũng chịu trách nhiệm vận hành các nhà máy điện; khai thác, điều tiết hồ chứa; xử lý sự cố hệ thống điện 500 kV.
Việc chuyển A0 về Bộ Công thương được thực hiện theo yêu cầu của Thủ tướng, nhằm tạo điều kiện vận hành cơ chế thị trường trong mối quan hệ giữa đơn vị điều độ hệ thống điện quốc gia với đơn vị phát điện, truyền tải và phân phối theo quy định của luật Điện lực.