Các quốc gia ở châu Âu đang tìm kiếm những cách mới để giải quyết vấn đề hacker là vị thành niên với nhiều chương trình phòng chống và cải tạo. Một số quốc gia có những hình phạt nghiêm khắc đối với hành vi hack trái phép, nhưng với rất nhiều hacker dưới 30 tuổi, tù ngục có thực sự là giải pháp cho tội phạm mạng?
Mike Jones, một cựu hacker có bí danh H4UNT3D Hacker, cho biết: “Tội phạm mạng không phân biệt lứa tuổi. Và thật không may, trẻ em ngây thơ, dễ bị tổn thương nên phần lớn vô tình trở thành tội phạm mạng”. Đa số quốc gia châu Âu không có luật về tội phạm là trẻ vị thành niên, nên chuyển sang biện pháp cải tạo và phòng ngừa. Các cơ quan chống tội phạm và lực lượng cảnh sát khắp châu Âu thiết lập các kế hoạch để hướng dẫn hacker vị thành niên tiếp cận các hình thức hack hợp pháp và thường được trả lương cao.
Sau khi chứng kiến ngày càng nhiều tội phạm trẻ tuổi vướng vòng lao lý do hack trái phép, cảnh sát Hà Lan quyết định đã đến lúc phải thực hiện một cách tiếp cận khác. Floor Jansen, Trưởng phòng Phòng chống tội phạm mạng, cảnh sát Hà Lan (COPS), giải thích: “Chúng tôi làm việc với các công ty tư nhân, khu vực công và giáo viên để giúp những đứa trẻ nhận thức rõ hơn và thông báo cho chúng về những gì là bất hợp pháp, cũng như hậu quả đối với bản thân và nạn nhân. Bằng cách này, ít nhất các em có thể đưa ra lựa chọn sáng suốt, cho dù họ trở thành tội phạm hay một hacker mũ trắng”.
Để thu hút giới trẻ, COPS đã thiết lập HACK_Right, một chương trình cải tạo dành cho những người phạm tội lần đầu trong độ tuổi từ 12 đến 30. “Mục đích của dự án là dạy cho những người phạm tội cách họ có thể sử dụng các kỹ năng về công nghệ thông tin của mình một cách hiệu quả, Jansen nói.
Mô hình của Hà Lan đã được nhân rộng ở các nước như Đan Mạch và Phần Lan. Cảnh sát Phần Lan đã giới thiệu Dự án Thoát tội phạm mạng vào năm 2020. Nhắm vào đối tượng là thanh thiếu niên từ 12 đến 25 tuổi, hoạt động này nhằm mục đích định hướng những người trẻ tuổi giúp họ tránh xa hoạt động tội phạm.
Tại Anh, Cơ quan Tội phạm quốc gia (NCA) từng tổ chức trại cuối tuần đầu tiên dành cho tội phạm mạng vào năm 2017. Khóa học cuối tuần do Cyber Security Challenge UK tổ chức, giới thiệu cho những người từng phạm tội những cách hợp pháp để tận dụng các kỹ năng, chẳng hạn như làm việc trong lĩnh vực an ninh mạng. NCA cũng thành lập Cyber Choices, một cổng thông tin trực tuyến cung cấp kiến thức cho phụ huynh và người giám hộ về những rủi ro của tội phạm mạng và cách hướng dẫn những đứa trẻ có năng khiếu đi theo con đường đúng đắn, đồng thời đảm bảo chúng nhận thức được hậu quả nếu tham gia vào các hoạt động bất hợp pháp.
Nghiên cứu “Con đường thanh niên bước vào tội phạm mạng” do Cơ quan Cảnh sát châu Âu Europol thực hiện, cho thấy có sự tương đồng giữa hack và nghiện các chất như ma túy và rượu, do việc hack gây ra sự giải phóng dopamine nhanh chóng. Mặc dù việc cải tạo thường gặp khó khăn nhưng Cảnh sát trưởng Hà Lan F.Jansen tin rằng, các biện pháp can thiệp luôn được ưu tiên hơn so với việc tống vào tù: “Với tư cách là cơ quan thực thi pháp luật, chúng ta phải có mặt ngay từ đầu thực thi biện pháp can thiệp phòng ngừa chứ không chỉ bắt giữ và truy đuổi”.
LAM ĐIỀN
