Chân dung ‘phó tướng’ JD Vance

Với việc cựu Tổng thống và hiện là Tổng thống đắc cử Donald Trump không thể tái tranh cử vào Nhà Trắng vào năm 2028, Phó Tổng thống đắc cử JD Vance dường như là người thừa kế rõ ràng vị trí đó của Đảng Cộng hòa.

Đây là quan điểm được ông Donald Trump Jr., con trai cả của cựu Tổng thống và là đồng minh quyền lực của Phó Tổng thống đắc cử, nhấn mạnh.

“Chúng ta sẽ có thêm 4 năm nữa của Trump và sau đó là 8 năm của JD Vance!”, ông Trump Jr. đã phát biểu hai tuần trước trong chiến dịch tranh cử ở Ohio. Ông Vance, người được bầu vào Thượng viện tại Ohio cách đây hai năm, có khả năng sẽ là ứng cử viên sáng giá nhất trong cuộc đua giành đề cử tổng thống của Đảng Cộng hòa lần tới.

Phó Tổng thống đắc cử Mỹ James David Vance là một chính trị gia, luật sư, tác giả và cựu lính thủy đánh bộ. Là thành viên của Đảng Cộng hòa, ông đã phục vụ từ năm 2023 với tư cách là thượng nghị sĩ Mỹ cấp dưới từ bang Ohio. 

Từng là nhà báo quân sự và có học vấn ‘khủng’, bất chấp tuổi thơ bất hạnh

Vance là người gốc Scotland-Ireland sinh ra tại Middletown, Ohio vào ngày 2/8/1984. Ông đã mô tả tuổi thơ của mình là khổ cực và nghèo đói, đặc biệt khi cha mẹ ly hôn khi ông chỉ mới chập chững tập đi, và mẹ ông đã phải vật lộn với chứng nghiện ma túy. Vance và chị gái Lindsey chủ yếu được nuôi dưỡng bởi ông bà ngoại.

Năm 17 tuổi, Vance có công việc đầu tiên là thủ quỹ tại cửa hàng tạp hóa địa phương. Sau khi tốt nghiệp trường trung học Middletown năm 2003, Vance nhập ngũ vào Thủy quân lục chiến Mỹ, nơi ông làm nhà báo quân sự cho Phi đoàn máy bay Thủy quân lục chiến số 2.

Trong 4 năm phục vụ, ông đã được triển khai đến Iraq vào năm 2005 trong 6 tháng với vai trò viết bài và chụp ảnh, không chiến đấu. Ông đã đạt được cấp bậc hạ sĩ và nhận được các huân chương bao gồm Huân chương hạnh kiểm tốt của Thủy quân lục chiến và Huân chương thành tích của Hải quân và Thủy quân lục chiến.

Vance đã theo học tại Đại học Bang Ohio từ tháng 9/2007 đến tháng 8/2009, tốt nghiệp loại xuất sắc với bằng Cử nhân Nghệ thuật chuyên ngành khoa học chính trị và triết học. Sau đó, Vance theo học tại Trường Luật Yale. Tại đây, ông kết bạn với Jamil Jivani, một thành viên Đảng Bảo thủ tương lai của Canada.

Trong năm đầu tiên, Giáo sư Amy Chua đã thuyết phục Vance bắt đầu viết hồi ký. Sau đó, Vance đã tạo dựng tên tuổi cho mình với cuốn hồi ký, cuốn sách bán chạy nhất năm 2016 “Hillbilly Elegy”, được xuất bản khi ông Trump lần đầu tiên tranh cử tổng thống. Cuốn sách đã mang lại cho Vance danh tiếng là người có thể giải thích sức hấp dẫn của nhà doanh nhân Trump đối với tầng lớp trung lưu nước Mỹ, đặc biệt là tầng lớp lao động, cử tri da trắng ở nông thôn.

Ông Donald Trump Jr. thích cuốn sách này và biết đến Vance khi ông bắt đầu sự nghiệp chính trị của mình. Hai người khá hòa hợp với nhau và vẫn là bạn bè.

Lần đầu được bầu vào chức vụ công

Sau khi ông Donald Trump thắng cử năm 2016, Vance đã trở về quê hương Ohio và thành lập một tổ chức từ thiện chống thuốc phiện. Ông cũng tham gia các buổi diễn thuyết và là khách mời được yêu thích tại các bữa tối Ngày Lincoln của Đảng Cộng hòa, nơi câu chuyện cá nhân của ông, bao gồm cả những khó khăn mà Vance phải chịu đựng vì chứng nghiện ma túy của mẹ ông, được lan tỏa.

Sự xuất hiện của Vance là cơ hội để ông quảng bá những ý tưởng thay đổi đất nước, đồng thời giúp đặt nền móng đưa ông vào chính trường vào năm 2021, khi ông tìm kiếm ghế Thượng viện do đảng viên Cộng hòa Rob Portman bỏ trống, người đã nghỉ hưu.

Ngày 3/5/2022, ông đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa với 32% số phiếu bầu, đánh bại nhiều ứng cử viên, bao gồm Josh Mandel (23%) và Matt Dolan (22%). Sau đó, Vance đã đánh bại ứng cử viên Đảng Dân chủ Tim Ryan để giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Thượng viện Mỹ tại Ohio.

Ngày 3/1/2023, Vance tuyên thệ nhậm chức tại Thượng viện với tư cách là thành viên của Quốc hội Mỹ khóa 118. Dữ liệu từ giữa tháng 7/2024 cho thấy Vance đã có 45 bài phát biểu tại Thượng viện và thúc đẩy 57 dự luật lập pháp, không dự luật nào trong số đó được Thượng viện thông qua. Ông cũng đã đồng tài trợ cho 288 dự luật, trong đó có hai dự luật được cả Thượng viện và Hạ viện thông qua, nhưng đã bị Tổng thống Biden phủ quyết. 

Từ người phản đối chuyển sang đồng minh trung thành của ông Trump

Năm 2016, Vance là một đảng viên Cộng hòa “không bao giờ ủng hộ ông Trump”. Ông mô tả ông Trump quá “nguy hiểm” và “không phù hợp” để giữ chức vụ tổng thống.

Nhưng tại thời điểm hai người gặp nhau vào năm 2021, ông đã thay đổi quan điểm của mình, trích dẫn những thành tựu của ông Trump với tư cách là Tổng thống. Cả hai đều hạ thấp những lời chỉ trích gay gắt trong quá khứ của Vance.

Sau khi được bầu, Vance đã trở thành đồng minh trung thành của ông Trump tại Đồi Capitol, không ngừng bảo vệ các chính sách và hành động của ông Trump.

Ngày 31/1/2023, Vance đã ủng hộ cựu Tổng thống Donald Trump trong cuộc bầu cử sơ bộ tổng thống của Đảng Cộng hòa năm 2024. Ngày 15/7/2024, ngày đầu tiên của Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa, ông Trump tuyên bố chọn Vance làm người đồng hành tranh cử. Hai ngày sau, Vance chấp nhận đề cử làm “phó tướng” của ông Trump.

Các chuyên gia cho biết Vance sẽ mang đến cho Đảng Cộng hòa các kỹ năng tranh luận và khả năng diễn đạt tầm nhìn tương tự như ông Trump. Charlie Kirk, người sáng lập nhóm hoạt động bảo thủ Turning Point USA, cho biết Vance nêu rõ quan điểm thế giới theo chủ trương Nước Mỹ trên hết của ông Trump.

Trong bài phát biểu chiến thắng vào đêm bầu cử, ông Trump lưu ý rằng ông đã phải đối mặt với một số lời chỉ trích vào tháng 7 vì chọn Vance làm “phó tướng”. Tuy nhiên, ông Trump nhấn mạnh rằng Vance “hóa ra lại là một lựa chọn đúng đắn”. 

Ngọc Ánh