“Từ năm 2023 đến nay, toàn huyện không xảy ra tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết”, phấn khởi hiện rõ trong lời nói, biểu cảm của Phó Chủ tịch UBND huyện Quế Phong (Nghệ An) Bùi Văn Hiền khi chia sẻ điều này với chúng tôi. Bởi chúng tôi hiểu, kết quả này không chỉ phản chiếu nhận thức, hành động của người dân đã thay đổi rõ nét, mà con cho thấy sự vào cuộc không mệt mỏi của cả hệ thống chính trị với quyết tâm đẩy lùi tảo hôn và hôn nhân cận huyết vốn dai dẳng bao đời ở vùng đất này.Từ một vùng đất nghèo khó, huyện biên giới Sa Thầy (Kon Tum) hôm nay đang vươn lên mạnh mẽ. Những ngôi nhà tạm đang được thay thế bằng nhà xây kiên cố; những ngôi trường khang trang tiếp bước học sinh đến trường; đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) nghèo được hỗ trợ sinh kế để vươn lên thoát nghèo; diện mạo thôn, làng vùng đồng bào DTTS đang từng ngày khởi sắc… Đó là kết quả từ quyết tâm của cả hệ thống chính trị huyện Sa Thầy trong việc triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 – 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719).Chiều 12/12, tại Hà Nội, Chủ tịch nước Lương Cường đã tới thăm và làm việc với Bộ Ngoại giao.Năm 2024, tình hình kinh tế – xã hội của tỉnh Cao Bằng tiếp tục chuyển biến tích cực, đạt kết quả khá toàn diện trong bối cảnh chịu ảnh hưởng nặng nề bởi thiên tai. Một trong những động lực tăng trưởng của tỉnh là nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2030 (Chương trình MTQG 1719).Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin chiều ngày 12/12, có những thông tin đáng chú ý sau: Tây Bắc những sắc màu bình dị . Trả rừng xanh cho núi, mang lúa nước cho dân. “Giữ lửa” nghề mộc giữa lòng thành phố. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.Trong tiết trời se lạnh, dưới mái Nhà rông Kon Klor cao vút, những chàng trai tấu nên những bản chiêng trầm hùng, những cô gái chân trần với nhịp xoang uyển chuyển, đàn ông thì đan lát và tạc tượng, phụ nữ thì dệt vải… Không gian văn hóa của đồng bào DTTS ở Kon Tum được tái hiện một cách đầy đủ và sinh động đã làm đắm say bao du khách gần xa khi đến tham dự Liên hoan cồng chiêng, xoang các dân tộc thiểu số (DTTS) tỉnh Kon Tum lần thứ 2, năm 2024.Sáng 12/12, Đảng uỷ, UBND xã Khâu Vai (huyện Mèo Vạc, Hà Giang) phối hợp với Đoàn từ thiện “Cộng đồng từ thiện Sân Đình” tổ chức khởi công xây dựng công trình nhà lớp học điểm trường liên cấp Mầm non và Tiểu học thôn Ha Cá, xã Khâu Vai.Thực hiện phong trào thi đua cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát do Thủ tướng Chính phủ phát động, sáng 12/12, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Xín Cái (Bộ đội Biên phòng tỉnh Hà Giang) tích cực tham gia hỗ trợ hộ nghèo trên địa bàn xóa nhà tạm, nhà dột nát.Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 12/12, có những thông tin đáng chú ý sau: Bảo tồn nét đẹp trang phục truyền thống các dân tộc ở Lạng Sơn. Khơi nguồn dược liệu Đắk Nông. Chuyện hiến đất ở Bằng Cốc. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.Vừa là Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn và Người có uy tín thôn Phai Làu, xã Đồng Văn, huyện Bình Liêu, tỉnh Quảng Ninh, những năm qua, anh Tằng Dảu Tình đã trở thành “điểm tựa” tin cậy của đồng bào Dao ở vùng biên giới nơi đây. Anh không chỉ làm tốt công tác tuyên truyền người dân bám bản, bám làng, giữ đất, giữ rừng, giữ biên giới quốc gia mà còn làm kinh tế giỏi.Nhằm thúc đẩy thực hiện bình đẳng giới, giải quyết các vấn đề cấp thiết đối trẻ em vùng đồng DTTS và miền núi, huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai đã thành lập 3 mô hình Câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” tại các trường trung học cơ sở ở các thôn, làng đặc biệt khó khăn. Các thành viên của CLB sẽ là những “hạt nhân” tiên phong thay đổi nhận thức, xoá bỏ định kiến giới ngay khi ngồi trên ghế nhà trường và trong cộng đồng để cùng nhau vươn lên phát triển.Thực hiện Dự án 6, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi (Chương trình MTQG 1719), mới đây, UBND huyện Tương Dương (Nghệ An) đã trao tặng cồng, chiêng, loa máy và trang phục biểu diễn cho các đội văn nghệ truyền thống.Nằm ở độ cao 1.086m so với mực nước biển, ngã ba Đông Dương nằm ở xã Bờ Y, huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum là điểm tiếp giáp giữa 3 nước: Việt Nam, Lào và Campuchia. Vốn được mệnh danh là nơi mà “một con gà gáy ba nước đều nghe”, từ nhiều năm qua, ngã ba Đông Dương đã trở thành điểm đến hấp dẫn thu hút nhiều du khách đam mê du lịch, khám phá và trải nghiệm những điều mới mẻ tại cột mốc ba biên.Trong các giai đoạn phát triển, tỉnh Quảng Ninh luôn đặc biệt quan tâm phát triển toàn diện vùng đồng bào DTTS và miền núi. Đặc biệt tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 06-NQ/TU về “Phát triển bền vững KT-XH gắn với bảo đảm vững chắc Quốc phòng-An ninh ở các xã, thôn, bản vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030” (Nghị quyết 06). Từ định hướng, chủ trương của Đảng, các nguồn lực hỗ trợ của Nhà nước và nỗ lực của các tầng lớp Nhân dân, vùng DTTS và miền núi Quảng Ninh đã có sự thay đổi rõ rệt. Trong hành trình vươn lên phát triển ở các bản làng, đã xuất hiện nhiều tấm gương sáng trên các lĩnh vực, trở thành hạt nhân điển hình lan tỏa về tinh thần tự lực, tự cường, đổi mới tư duy trong vùng đồng bào.
Từ điểm nóng…
Quế Phong từng là một trong những địa phương có tỷ lệ tảo hôn và hôn nhân cận huyết chiếm tỷ lệ đáng kể. Theo số liệu báo cáo từ Ban Dân tộc tỉnh Nghệ An, từ năm 2021 đến nay, địa phương xảy ra 33 trường hợp tảo hôn.
Đi tìm nguyên nhân của thực trạng này, chúng tôi không khỏi đau lòng. Nguyên nhân đầu tiên phải kể đến là dân cư ở rải rác, khoảng cách giữa các bản cách trở; hộ nghèo còn chiếm tỷ lệ cao với 30,09%… Tiếp đó, là trình độ dân trí thấp, còn tồn tại nhiều hủ tục; đặc biệt là trong đồng bào Mông, Khơ mú, Thái vẫn còn tình trạng “dựng vợ gả chồng” cho con cái rất sớm, để phụ giúp gia đình và có thêm lao động đi làm nương rẫy chăm lo cuộc sống hàng ngày, dù chưa đủ tuổi.
Thêm vào đó, là do tác động những mặt trái của cơ chế thị trường, phim, ảnh xấu đã xâm nhập nhanh vào lứa tuổi vị thành niên, do đó tình trạng sống chung như vợ chồng giữa nam và nữ đã trở nên bình thường, dẫn đến tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Trong khi đó, công tác tuyên truyền còn nhiều bất cập, hiệu quả việc tuyên truyền chưa cao; sự can thiệp từ phía chính quyền cơ sở chưa thật mạnh mẽ và chưa kiên quyết, chưa có chế tài trong xử lý vi phạm tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống…, dẫn đến việc ngăn ngừa, tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống hiệu quả chưa cao.
Phó Chủ tịch UBND huyện Quế Phong Bùi Văn Hiền thổ lộ: Ngay từ đầu nhiệm kỳ 2021-2025, chúng tôi rất lo vì tỷ lệ tảo hôn đã là 25 trường hợp. Thời điểm ấy, Quế Phong cũng là một điểm nóng về tỷ lệ tảo hôn. Nếu so sánh trên bảng xếp hạng, thì Quế Phong đứng thứ 3 cả tỉnh về tình trạng tảo hôn.
Rồi giọng ông Hiền chùng xuống: Nhiều em lập gia đình khi còn quá nhỏ, tiềm ẩn nhiều hệ lụy cho gia đình, cộng đồng và xã hội. Bởi tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống không chỉ đi ngược với thuần phong, mỹ tục của người Việt Nam mà còn vi phạm pháp luật và nguy hại hơn là để lại cho gia đình, xã hội và thế hệ tương lai những hệ lụy khôn lường. Kết hôn sớm làm mất đi cơ hội học tập, việc làm, cơ hội cải thiện điều kiện sống và chăm sóc sức khỏe của bà mẹ và trẻ em, đặc biệt hôn nhân cận huyết thống ảnh hưởng nghiêm trọng đến giống nòi, phát triển trí tuệ, chất lượng dân số.
Những con số báo động về tỷ lệ tảo hôn từ đầu nhiệm kỳ, là những day dứt, trăn trở để cả hệ thống chính trị huyện Quế Phong phải quyết tâm cùng vào cuộc với những giải pháp, hành động ngăn chặn đẩy lùi quyết liệt.
…thành điểm sáng
Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của UBND tỉnh và sự quan tâm triển khai thực hiện của các sở, ban, ngành; công tác tuyên truyền, vận động người dân không vi phạm tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống đã được huyện Quế Phong đẩy mạnh bằng nhiều cách làm, với nhiều hình thức tuyên truyền, vận động. Địa phương chú trọng tranh thủ các dự án, chính sách để hỗ trợ cho các hoạt động này.
Đặc biệt, là triển khai thực hiện Tiểu dự án 2 về Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cậnhuyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi thuộc Dự án 9 Chương trình MTQG phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719).
Thực hiện nội dung này, huyện Quế Phong cũng đã xác định, muốn giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết, thì cần phải tuyên truyền và tuyên truyền phải đúng, trúng đối tượng; đó là vị thành niên, thanh niên trẻ. Theo đó, từ nguồn kinh phí được cấp theo Chương trình MTQG 1719, năm 2022, Quế Phong đã tổ chức 3 cuộc Hội nghị tuyên truyền Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống cho các đối tượng là nhóm vị thành niên, thanh niên, phụ nữ và nam giới đồng bào dân tộc Mông, dân tộc Khơ mú, cha mẹ và học sinh trường phổ thông dân tộc nội trú, Người có uy tín trong đồng bào DTTS… với tổng số là 270 người tham gia, in 5700 tờ rơi tuyên truyền và xây dựng 8 cụm Pano tuyên truyền.
Sang năm 2023, Quế Phong tiếp tục tổ chức 20 cuộc Hội nghị tuyên truyền cùng đối tượng trên, với tổng số là 1.800 lượt người tham gia. Tiếp đến, năm 2024, địa phương cũng đã tổ chức cho 38 người đi học tập trao đổi kinh nghiệm tại một số tỉnh phía Bắc; tổ chức 3 cuộc tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật và kỹ năng truyền thông, vận động, tư vấn pháp luật liên quan về hôn nhân, dân số và gia đình cho các đối tượng, là cán bộ, công chức làm công tác dân tộc và đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật, với 247 lượt người tham gia.
Cùng với đó, huyện Quế Phong đã đẩy mạnh thành lập và phát huy hiệu quả các Câu lạc bộ phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống ở cơ sở. Trong số những câu lạc bộ phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống đang hoạt động, có câu lạc bộ ở bản Tam Hợp, xã Tri Lễ và Câu lạc bộ thủ lĩnh của sự thay đổi ở Trường PTDTNT THCS Tr i Lễ; Câu lạc bộ thủ lĩnh của sự thay đổi ở Trường PTDTNT THCS Thông Thụ… hoạt động khá hiệu quả.
Thầy Hoàng Ngọc Thanh, Hiệu trưởng trường PTDTBT THCS Thông Thụ trao đổi: CLB “Thủ lĩnh của sự thay đổi” tại Trường PTDTBT THCS Thông Thụ có 30 thành viên, trong đó có 5 em là Ban chủ nhiệm chịu trách nhiệm kết nối, điều hành, lãnh đạo. Tham gia CLB, các em chững chạc, tự tin hơn; ứng xử, nói năng tốt hơn và quan trọng, là từ những hiểu biết của bản thân, các em đã trở thành những tuyên truyền viên tích cực trong lớp, trong trường, trong gia đình và xã hội, tạo được hiệu ứng lan toả để trường thực hiện tốt hơn việc đưa pháp luật đến với toàn thể học sinh; góp phần nâng cao nhận thức về tảo hôn và hôn nhân cận huyết.
Ngoài định kỳ sinh hoạt theo từng chủ điểm, hiện any các câu lạc bộ phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống ở cơ sở còn chủ trọng tuyên truyền, quan tâm đến những đối tượng có nguy cơ cao về tảo hôn (bố mẹ bỏ nhau, bố mẹ đi làm ăn xa…). Bên cạnh đó, các cấp hội còn phối hợp tổ chức thi Tìm hiểu kiến thức về bình đẳng giới, phòng, chống bạo lực gia đình Phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cân huyết thống nhằm nâng cao nhận thức trong cộng đồng dân cư.
Phó Chủ tịch UBND huyện Quế Phong Bùi Văn Hiền phấn khởi thông tin: Nhờ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và bằng nhiều giải pháp, tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết trên địa bàn huyện đã chuyển biến tích cực. Người dân đã từng bước thay đổi quan niệm, thành kiến, phong tục tập quán lạc hậu; ý thức chấp hành pháp luật của người dân được nâng lên.
“Điều phấn khởi nhất là số trường hợp tảo hôn giảm mạnh qua từng năm. Năm 2021, toàn huyện xảy ra 25 cặp tảo hôn, năm 2022 giảm xuống còn 8 cặp. Đặc biệt, từ năm 2023 đến nay, ở các địa phương đã không xẩy ra tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống”, Phó Chủ tịch huyện Bùi Văn Hiền thông tin.
Từ kết quả mà lãnh đạo huyện Quế Phong cung cấp, chia sẻ, chúng tôi cũng vui lây niềm vui với những người mang vác trọng trách, sự mệnh tuyên truyền, vận động; thay đổi nếp nghĩ, cách làm… để đẩy lùi tảo hôn và hôn nhân cận huyết vốn dai dẳng bao đời ở vùng đất này. Ở một huyện vùng cao giáp biên, từng nằm tốp đầu về tỷ lệ tảo hôn và hôn nhân cận huyết, kết quả hôm nay thật đáng ghi nhận. Và có thể nói, từ điểm nóng hôm nay, Quế Phong đã trở thành điểm sáng về phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống…
Nguồn: https://baodantoc.vn/cham-dut-loi-ru-buon-noi-ban-lang-que-phong-1733991390239.htm
